Cannes: waar eerst gekeken?

Waarom zelfs uw zo aan Brussel verknocht Agenda het Festival van Cannes covert? Simpel: van de beste films die de komende twaalf maanden hier uitkomen, gaat de helft in wereldpremière aan de Azurenkust. Voorzichtig voorspeld. De 66ste editie wordt een duel tussen Roman Polanski, Steven Soderbergh, Joel & Ethan Coen, François Ozon, Hirokazu Kore-eda en Asghar Farhadi.

Waar eerst gekeken? Zot wordt je in Cannes van die vraag. Naar de mensen die staan te drummen om een glimp op te vangen van de filmsterren die de in het rood gedrapeerde trappen bestijgen in outfits die de gespecialiseerde pers en modebloggers zullen bespreken alsof het een zaak van wereldbelang betreft? Naar de vele vrouwen die er zoals die filmsterren willen uitzien maar daar het geld en / of de goede smaak niet voor hebben? Naar de nullen teveel op de afrekening in het restaurant? Naar de straatartiesten, de luxeschepen, de krachtpatsers die partycrashers taxeren? Naar de gigantische reclameborden voor blockbusters? De stunt van een aandachttrekker die de honderd andere aandachttrekkers van die dag te snel af wil zijn?

Als filmjournalist heb je het grote voordeel dat je dat circus (niet helemaal maar voor een groot deel) aan je voorbij kunt laten gaan. Maar zelfs als je je uitsluitend concentreert op de films, weet je niet waar eerst gekeken.

Stars'n stripes
De competitie van het festival zuigt uiteraard de meeste aandacht naar zich toe. Twintig films dingen naar de Gouden Palm. Het verdict wordt geveld door een jury onder voorzitterschap van blockbuster-koning (maar ook rasverteller en filmvirtuoos) Steven Spielberg. Redelijk veel grote namen zijn er dit jaar bij. Hoewel No country for old men in 2007 schandelijk buiten de prijze viel, zijn de broers Coen opnieuw van de partij. Inside Llewyn Davis is een kostuumfilm over het leven van een jonge muzikant die begin jaren zestig in de folkscene van Greenwich Village in New York terecht komt en merkt dat een gitaar niet tegen de kou beschermt. Steven Soderbergh probeert een cirkel rond te krijgen. In 1989 won hij met debuut Sex, Lies, and Videotape meteen goud. Het voor de Amerikaanse betaalzender HBO gedraaide Behind the Candelabra zou zijn laatste film zijn. Dat is een portret van Liberace, een virtuoze pianist-entertainer die Elton John, Madonna en Lady Gaga voorafgaat. Als we er een derde Amerikaan mogen uitpikken dan niet Jim Jarmusch (Broken Flowers) of Alexandre Payne (About Schmidt) maar James Gray. De handelaar in duistere tragiek die we kennen van Two Lovers en We own the night zoomt in op de tragische lotgevallen van een Poolse immigrante (Marion Cotillard) die in 1921 in New York op overleven is aangewezen.

Bleu, blanc, rouge
Tegenover de Amerikanen staan opvallend veel Fransen en buitenlanders die Franse films maken. Van François Ozon - nog maar toe aan zijn tweede competitiebeurt - is Jeune et jolie: het portret van een 17-jarig meisje van plezier in vier seizoen en vier liedjes. Abdellatif Kechiche pakt uit met La Vie d'Adèle: het verhaal van een vijftienjarig meisje dat een compleet ander beeld van zichzelf en van de wereld krijgt wanneer ze verliefd wordt op Emma (Léa Seydoux). Kechiche draaide eerder het magistrale La Graine et le mulet (2007). De straks tachtigjarige Roman Polanski vroeg echtgenote Emmanuelle Seigner om in La Vénus à la fourrure een actrice te spelen die tot alles bereid is en het hoofd op hol brengt van een theaterregisseur uit Parijs. Er altijd bij maar nooit als er prijzen worden uitgedeeld is Arnaud Desplechin. Hij krijgt een vijfde kans op Goud met Jimmy P. (Psychotherapy of a plains Indian). Benicio Del Toro speelt een geestesziek van de Tweede Wereldoorlog teruggekeerde Blackfoot Indiaan, Mathieu Amalric zijn Franse psychoanalist.

En de rest van de wereld
Desplechin draaide in het Engels. De Iraniër Asghar Farhadi draaide dan weer in Parijs. Le Passé is een film die perfect de vergelijking kan doorstaan met zijn met Gouden Beren en Oscars overladen A separation. De eer van Japan word verdedigd door snelfilmer en cult-cineast Takashi Miike (13 Assassins) en onze persoonlijke favoriet Hirokazu Kore-Eda (Nobody Knows, Still Walking). Denemarken rekent op Nicolas Winding Refn en Only God forgives. De opvolger van Drive belooft nog meer Ryan Gosling, nog meer stilering en nog meer geweld. En het beste nieuws hebben we opgespaard. Het festival heeft een mooie traditie in het selecteren van films die niet in het oog springen maar het werk van de grote namen vaak overtreft.

Troonpretendenten
Waar eerst gekeken? De competitie is slechts het neusje van de zalm. Zeven films worden buiten competitie voorgesteld waaronder een nieuwe documentaire van Claude Lanzmann (Shoah). Daarnaast zijn er nog zeven scéances spéciales waaronder een documentaire van Stephen Frears over de weigering van bokser Muhammed Ali om in Vietnam te vechten. Naar nevensectie Un Certain Regard werden veel vrouwen verwezen. Bijvoorbeeld Claire Denis met Les Salauds en Sofia Coppola met een film over tieners die in Beverly Hills inbreken in de villa's van Hollywood's finest: The Bling Ring. In Tore Tanzt van de Duitse Katrin Gebbe gaat het over de Christelijke punk-beweging Jesus FreakS. Ze zetten zich af tegen het establishment maar volgen wel Jezus.

Parallel met het festival van Cannes worden nog twee festivals georganiseerd: de Semaine de la critique en de Quinzaine des réalisateurs. De lat ligt daar onmiskenbaar iets lager maar elk jaar hebben ze daar een paar uitstekende films. Vorig jaar was dat bijvoorbeeld No, de film met Gael García Bernal als hippe reclamejongen die de campagne bedenkt die de Chileens dictator Pinochet in 1988 deed struikelen. Misschien nog belangrijker is dat ze elk jaar enkele interessante nieuwe regisseurs onder de aandacht brengen.

En de Belgen?
Slechts een landgenoot die een langspeelfilm in Cannes voorstellen mag? De rot verwende Belg is meer gewoon. De Brusselse actrice Yolande Moreau mag met haar tweede langspeelfilm de 45e editie van de Quinzaine afsluiten. In Henri speelt de Italiaanse theaterregisseur en rebel Pippo Delbono een wat uitgebluste, teruggetrokken, licht aan de drank geraakte vijftiger die in contact komt met Rosette. Deze licht mentaal gehandicapte jonge vrouw droomt van liefde, seks en een normaal leven. Dat Moreau niet alleen een prima actrice is (zie Séraphine en Micmacs à tire-larigot) maar ook een bekwame regisseur bleek met Quand la mer monte in 2005. In de kortfilmcompetitie vinden we Sint-Lukas-almunus Gilles Coulier terug met Mont Blanc (zie het interview in Agenda 1375). Verder duiken hier en daar nog wat acteurs op. Matthias Schoenaerts speelt een kleine rol in Blood Ties, een Engelstalige thriller van de Franse Guillaume Canet. Farhadi (Le Passé) gaf een belangrijke rol aan de jonge Belgische actrice Pauline Burlet. Alex Van Warmerdam zorgde er voor dat Nederland voor het eerst in 38 jaar kans maakt op een Gouden Palm. De hoofdrol in de donkere vertelling Borgman wordt vertolkt door de Belg Jan Bijvoet. Op 26 mei worden de Gouden Palm en de andere prijzen uitgereikt. Wedden dat de winnaars niet weten waar eerst gekeken?

Cannes Film Festival

15 > 26/5

www.festival-cannes.com