De eerste groenten kwamen uit Brussel

Samen met de roman 'Brief aan Boudewijn' behoort het toneelstuk Groenten uit Balen tot het bekendste en meest geliefde werk van Walter van den Broeck. Het stuk werd meer dan duizend keer opgevoerd.

De Vlaamse schrijver die zowel voor theater als voor proza de Staatsprijs won, haalt Brusselse herinneringen op aan de eerste keer in een zaaltje in Balen, een dorp in de toen niet zo stille Kempen. "Voor het Brussels Kamertoneel had ik een komedie geschreven waar ze succes mee hadden gehad. Ze bestelden een tweede stuk. Met de middelen van toen verzon ik iets wat we nu multimediaal zouden noemen. 'Daar was ik al bang voor,' stuurde directeur Johan Van der Bracht me wandelen. Ik was op mijn tenen getrapt en vertelde dat tegen collega Jef Sleeckx. Die suggereerde een stuk over de staking die Balen net had opgeschud. Daar was ik zelf niet op gekomen. De kans dat Balen het Brussels Kamertoneel interesseerde was klein. Maar ik redeneerde dat het stuk altijd nog een keer of vijftien in Balen gespeeld kon worden door een amateurgezelschap. Maar Het Brussels Kamertoneel toonde wel interesse."

"Een jaar na het uitbreken van de staking ging Groenten uit Balen in première in het Volkshuis, in het kleine zaaltje dat voor de mosselfestijnen en sinterklaasfeesten gebruikt werd. Het Brussels Kamertoneel was een week eerder in Balen aangespoeld om te repeteren en de couleur locale op te snuiven. Ik vreesde dat de acteurs voor het ergste examen in hun leven stonden. Acteurs als Arnold Willems en Joanna Geldof die vooral klassieke stukken speelden moesten zich nu in een arbeidersgezin inleven. Iedereen in de zaal wist beter dan zij wat er precies gebeurd was. Dat zorgde voor de nodige zenuwen. De ontlading achteraf was des te groter."

Het decor was gebouwd door werkmensen van Vieille Montagne, de fabriek waar gestaakt was. "Dat decor was zo stevig gebouwd dat je erin kon wonen," lacht Van den Broeck. "Toen ze klaar waren met timmeren, gingen ze in de zaal zitten om ostentatief met het hoofd te schudden als een actrice de verkeerde jurk aan had. Ook ik werd gecorrigeerd. Ik had het in het eerste bedrijf over sneeuw en dat was fout. Het was barkoud geweest, maar er was geen sneeuw gevallen. We werden heel nauwkeurig gevolgd. Mensen van de fabriek stonden tijdens de voorstelling paraat om het uur van de koekoeksklok te verzetten. De koffie die op het podium geserveerd werd, moest dampen. Het kwam er dus op aan op het juiste moment de ketel op het vuur te zetten."