Eindeloze schoonheid: de films van Lav Diaz

Cinema Galeries en Kunstenfestivaldesarts hebben Lav Diaz verleid om Brussel aan te doen. Een uitstekende zaak, want de Filipijn hoort thuis in het rijtje Andrej Tarkovski, Béla Tarr en Tsai Ming-Liang, maar zijn filmparels duren te lang voor het commerciële bioscoopcircuit.

Er zijn nog regisseurs die cinema als de belangrijkste kunstvorm beschouwen van onze tijd en bijgevolg niet inzien waarom ze de speelduur zouden afstemmen op de commerciële noden van bioscopen. Lav Diaz maakt epische, cinematografisch ijzingwekkende zwart-witfilms die makkelijk vier tot negen uur duren, maar bijna altijd is die lengte volkomen terecht en de bedwelmende ervaring onvergetelijk.

Zijn ster is in cinefiele middens jarenlang blijven stijgen en vandaag wordt hij in één adem genoemd met filmdichters als Andrej Tarkovski, Béla Tarr of Robert Bresson. From what is before (2014) won een Gouden Luipaard in Locarno. Venetië gaf een Gouden Leeuw aan The woman who left (2017), een vormelijk strenge maar mystieke vertelling over schuld en boete die Tolstoj vast eindeloos gefascineerd zou hebben.

In samenwerking met Cinema Galeries brengt Kunstenfestivaldesarts een overzicht van zijn werk. Gedurende drie weken lopen er een tentoonstelling en een retrospectieve. Diaz stelt ook een filmische en muzikale performance samen als reactie op de oorlog in Oekraïne. Die demarche verrast niet. In de minst bemoedigende situaties zoekt hij ambitieus en onstuitbaar naar poëzie en schoonheid die via pijnlijke waarheden sprankels hoop doet oplichten. Aan zulke situaties is er geen gebrek in zijn door een gewelddadige, koloniale voorgeschiedenis getraumatiseerde vaderland: de Filipijnen. Met zijn bezwerende kunst schaart hij zich aan de zijde van de onderdrukte, miskenden en verschoppelingen.

Het is onder meer uitkijken naar The halt uit 2019. In die bijna vijf uur durende sf-film beeldt hij het Manilla van 2034 uit, verstoken van zonlicht door aanhoudende vulkaanuitbarstingen en geterroriseerd door een waanzinnige dictator die zijn soldaten aanspoort tot standrechtelijke executies. Zou het een commentaar zijn op het regime van Rodrigo Duterte, de huidige meedogenloze president? Neem je tijd om het te ontdekken.

LAV DIAZ
8 > 29/5, Cinema Galeries, www.kfda.be