De nieuwe traagheid van Hydrogen Sea

“In plaats van naar boven, naar de sterren, zijn we naar beneden, naar de planten, beginnen te kijken,” zegt zangeres en tekstschrijfster Birsen Uçar. De kiem voor Symbiosis, de nieuwe ep van Hydrogen Sea, was gelegd. Op dat kleinood, dat tijdens de lockdown tot bloei kwam, gaat het duo helemaal back to basics.

Ook al lieten ze zich op hun vorige album en de begeleidende tournee omringen door een echte band, Birsen Uçar en Pieterjan 'PJ' Seaux, het koppel achter de dromerige, fluisterrijke popliedjes van Hydrogen Sea, overwogen al langer om opnieuw iets met z'n tweeën te doen.

“Door de pandemie kwam dat idee in een stroomversnelling. Het leek ons het ideale moment om muziek te maken zoals vroeger en enkel piano en stem te laten floreren,” zegt de zangeres over hun terugkeer naar de bron op de ep Symbiosis, waarvan het aperitiefje te horen was op de soundtrack van de Eén-serie Black-out. “Je moet van de nood een deugd maken,” vult haar wederhelft, de toetsenist en muziekmaker PJ Seaux, aan.

Beiden vertoeven in hun fonkelnieuwe homestudio. Die bevindt zich in de voormalige schoenmakerij van Uçars vader, die onlangs met pensioen ging, en was – een geluk bij een ongeluk – drie weken voor de eerste lockdown klaar. Omdat ze zelf boven de studio wonen, hoeven ze nu de deur niet meer uit om muziek te maken, en dat is bijzonder relaxed. “Vroeger waren het vaak lange dagen als je na een opname nog naar huis moest,” klinkt Uçar enthousiast over de plek waar ze in september Symbiosis opnamen. “Als we honger hebben, kunnen we nu gewoon even naar boven lopen,” zegt Seaux. “Lukt het even niet, dan kunnen we zonder gedoe het licht uitdoen.”

Hebben jullie – twee verschillende karakters – de lockdown ook op een verschillende manier beleefd? Voor een eerder verlegen en introvert type als Birsen lijkt het me minder verschrikkelijk dan voor PJ, die 's avonds vaak afwezig is, omdat hij ergens te lande een concert moet spelen met pakweg Zwangere Guy of Sioen.
Birsen Uçar: Voor mij was het leven inderdaad niet zo anders dan vroeger. Maar het isolement begint te wegen. Ik snak ernaar om weer samen te komen met mijn nichtjes, mijn ouders en mijn zus. Je mag ook niemand meer aanraken. Dat is triest, tragisch zelfs.
PJ Seaux: Bij mij ging het twee kanten uit. Soms liep ik de muren op. Ik zou in 2020 mijn meeste concerten ooit spelen. In ruil kreeg ik veel meer tijd met Birsen. Dat was fijn.
Uçar: Het was een festijn!
Seaux: We hebben samen gekookt, en gegeten, jong! Tegenover het gemis aan concerten en sociaal contact stond de nieuwe traagheid, waar ik ook heel hard van kon genieten. Ik vond het leuk dat er eens niets gebeurde. Met die voetnoot dat het hielp dat bijna iedereen niets deed. Ik romantiseer die eerste lockdown nu al: altijd mooi weer, genoeg aan een piano of een fiets… We gaan het nog missen. Terwijl Birsen als stadsmens de natuur ontdekte, keerde ik zo terug naar mijn jeugd, waarin ik met een stok door het veld liep of hele dagen zat te vissen aan het water. Nu heb ik duizenden kilometers gefietst. Ik kijk dan ook enorm uit naar de lente, maar eigenlijk leek het alsof we het voorbije jaar elk seizoen bewuster beleefd hebben.diteren. (Lacht)

Die traagheid, en vooral het herontdekken van de seizoenen, lijkt bij beluistering van Symbiosis ook in de muziek te zijn geslopen.
Uçar: We konden geen betere titel bedenken. Een symbiose duidt op verschillende organismen die in harmonie leven met elkaar omdat ze elkaar nodig hebben om te overleven. Onze wereld snakt ernaar. Ik ben erg bezig met het lot van onze planeet en de hele ep is een reflectie op de zoektocht naar manieren om opnieuw in harmonie te kunnen leven met alle andere wezens in de natuur.
Seaux: Door plots de tijd te krijgen om de natuur te herontdekken, hebben wij en vele anderen beseft dat we niet zonder kunnen, dat menselijke dominantie niet vanzelfsprekend is, dat er een balans moet zijn.
Uçar: Ik moest ook denken aan mycelium, zwamvlokken die onder de grond in symbiose leven met de wortels van de bomen. Dat gigantische ondergrondse communicatienetwerk wordt het 'Wood Wide Web' genoemd. The overstory van de Amerikaanse schrijver Richard Powers (de winnaar van de Pulitzerprijs voor fictie, die naar het Nederlands werd vertaald als Tot in de hemel, tp) heeft mijn ogen helpen openen. Hij heeft het over plantenblindheid, over het feit dat we de planten die naast ons leven niet meer zien. In plaats van naar boven, naar de sterren, zijn we het voorbije jaar dus naar beneden, naar de planten, beginnen te kijken.

Je zou dus kunnen zeggen dat onze wereld door kleiner te worden opnieuw wat groter is?
Seaux: Exact! De satelliettrein van Elon Musk gaf ons zelfs een wat wrang gevoel. Keken we vroeger omhoog, dan zagen we iets wat er altijd al geweest was. Die tijd lijkt definitief voorbij nu men ook de ruimte aan het managen is.
Uçar: Omdat die satellieten zo helder zijn, zullen we op termijn ook minder sterren zien, en zo verliezen we een stuk van de hemel, terwijl we helemaal niet op zoek hoeven te gaan naar leven op andere planeten. Hier is nog veel, zelfs onontdekt leven. Door te focussen op de natuur in mijn eigen omgeving heb ik geleerd dat er veel meer mogelijk is dan we denken. Kijk alleen maar naar hoe de paddenstoelenwereld opereert, communiceert en recycleert. Daar kan de mens nog veel van leren. Ik raad iedereen aan om naar buiten te gaan en eens een madeliefje van dichtbij te bekijken, of te zien hoe bladeren waaien in de wind of hoe een zonnestraal de oppervlakte van het water raakt.

Klopt het dat je ook een roman aan het schrijven bent, Birsen?
Uçar: Ja, en ook die gaat over hoe we die symbiose kunnen bereiken met het andere leven dat ons omringt, met de 'more-than-human species', een recente term die veel treffender klinkt dan 'non-human species'. Ik kijk er nu al naar uit om het resultaat aan het grote publiek te laten lezen, maar veel meer kan ik er niet over kwijt. Ik ploeter en wroet nog elke dag.

Ben jij intussen nog gaan vissen, PJ?
Seaux: Eén keer. Het was van mijn kindertijd geleden. Vissen is leuk: je zit aan het water in het groen, de zon schijnt en de sfeer is idyllisch. Maar nu had ik meteen beet, een erg groot exemplaar, dus ik moest veel kracht zetten. Toen besefte ik dat ik vissen vroeger vooral tof vond als excuus om in de natuur te gaan zitten. Volgende keer hang ik geen haak meer aan mijn lijn en ga ik gewoon naar mijn dobber kijken en een beetje mediteren. (Lacht)

Hydrogen Sea: Symbiosis
Release: 29/1 (Unday Records), www.hydrogensea.com