De Brusselse woordkunstenaar Fritz Tavernier alias Froze vertaalt zijn liefde voor rapteksten naar een videocast. “Verwacht geen wetenschappelijke analyse.”
Onder de loep heet de voorlopig veertiendelige reeks die Froze in elkaar heeft gebokst, en duidelijker kan het niet zijn: in elke aflevering schuift de Brusselse rapper de teksten van een confrater zonder verpinken onder het vergrootglas. Dat doet hij samen met zijn jeugdvriend Robbe Baudu, in Gent wereldberoemd als de rapper en stand-upper Rick De Vik. “We kennen elkaar van de basketclub, onze eerste rhymes hebben we samen geschreven,” vertelt Froze. “We zaten ook samen in het hiphopcollectief Rauw en Onbesproken. Als ik live optreed, is hij mijn wingman.”
Een guitige wingman, zo blijkt. Er wordt wat gegrapt en gegierd in Onder de loep. Froze benadrukt dat het opzet geen wetenschappelijke analyse is, maar rappers portretteren door hun lyrics tegen het licht te houden. Dat doen Froze en zijn handlanger door in de tweewekelijkse videocast van tien minuten (de XL-afleveringen met een special guest duren dubbel zo lang) opvallende lijntjes uit de songs van deze of gene artiest te lichten en er op een luchtige manier hun gedacht over te zeggen. “Zoals we dat ook gewoon onder elkaar zouden doen, alleen zijn er nu camera's en micro's bij. Robbe en ik kunnen heel erg genieten van een goeie tekst, maar ook wel lachen met twijfelachtige shit. Als de Nederlandse rapper Joost komt aandraven met 'Laat vannacht je deur op een kier / Want je lijkt op mijn broer, kom we drinken wat bier', dan kunnen we niet anders dan daarmee lachen. Wat niet wil zeggen dat Joost een slechte rapper is, integendeel, hij heeft harde lijnen en kan heel inventief zijn.”
“Ik kan genieten van een goeie tekst, maar ook lachen met twijfelachtige shit”
Is het niet gevaarlijk om het werk van collega's te beoordelen? “Goh, ja, ik probeer wel genoeg afstand te behouden. Ik ken de trucjes, ik weet wanneer iets goed of slecht in elkaar zit. Net omdat ik zelf rapper ben, luister ik met een ander oor.”
Froze rapt zelf in het Nederlands en heeft de meeste affiniteit met Nederlandstalige teksten. In deze eerste reeks focust hij op rappers uit Nederland, naast Joost bekijkt hij onder meer Boef, Faberyayo, Lange Frans en Fresku van dichtbij. “De Vlaamse rap laat ik voorlopig ongemoeid, omdat die scene te klein is en omdat Vlaamse rappers al genoeg moeten grinden om er te raken,” verklaart hij zijn keuze. “Het leek me geen goed idee om dan nog eens extra kritiek te uiten.”
Het is dan wel geen wetenschappelijke studie, toch wil je weten of rappers verder gaan dan het cliché van de bitches, dope en money. “In Vlaamse rap hoor je dat eigenlijk minder, dat vind ik mooi. Maar in Nederland gaat het daar wel nog vaak over. Veel rappers overstijgen dat gelukkig, zoals Lijpe, die heel street rapt, maar ook toont wat hij daaruit heeft geleerd. In een van de volgende afleveringen duiken we daarin met onze guest Fatih.
Het valt Froze wel op dat de aandacht voor lyrics in de hiphopscene wat verslapt is. De wordplay, de pure poëzie of woordkunst van rapcrews als Opgezwolle of mc's als Jiggy Djé, die hoort hij niet meer. “Een zinnetje dat me als jonge gast van mijn sokken blies, kwam van (de Amsterdamse rapper) Surya: 'Talent is als de maand juni, het verschil tussen mei en juli.' Daar ben ik mijn hele leven jaloers op geweest. Nog steeds, eigenlijk.” Die spitsvondigheden zijn niet weg, denk aan Brihang bij ons of Fresku in Nederland, zegt Froze. “Maar als je vroeger iemand tegenkwam die ook van hiphop hield, wist je: wij gaan het kunnen vinden met elkaar, we hebben een gemeenschappelijke deler, dit ding uit de underground genaamd hiphop. Dat is nu niet meer zo. Rap is opgeschoven naar de mainstream en pop geworden, de teksten zijn geëvolueerd, minder puur rap. Dat hoeft niet slecht te zijn, maar iemand die naar Lil' Kleine of Boef luistert, is niet per se bezig met de essentie van hiphop.”
Meteen zitten we bij het waarom van deze videocast: Froze hoopt de aandacht voor lyrics aan te zwengelen. “Een rapper is geen jazzmuzikant, hé, de basis van wat hij doet, is teksten schrijven, en dan kan je dat maar beter goed doen.” Goeie rappers zijn de dichters van nu, vindt hij. “Als je rhymes voorleest, is er weinig verschil met een gedicht. De rijmpatronen zijn ook vaak inventiever, niet enkel op één lettergreep, maar op twee, of soms zelfs drie of vier. Dat is echt insane.”
Froze scoorde vorig jaar een radiohit met 'Witte wolke' van zijn album Brieven, maar welke lyric van zijn hand mogen we zélf onder de loep leggen? “Dat is kiezen tussen je kinderen, hé. (Lacht) Doe maar 'Vogels', een verhaal over een meisje dat eigenlijk een soort van collage van situaties is die ik doorheen mijn leven heb gezien en die ik heb samengeplakt. Dat vind ik poëtisch gezien heel mooi.”
Onder de loep: tweewekelijks op dinsdag via Facebook en YouTube
De single ‘Altijd onderweg’ van Froze feat. Rick De Vik is nu uit
Lees meer over: Muziek, fritz tavernier, Froze, rick de vik
