Stromae triomfeert in Paleis 12: een apocalyps voor jong en oud

Stromae zette zichzelf haast achteloos weer op de kaart met een concert in Paleis 12 dat een wereldtoernee aftrapt. De Brusselse rasentertainer gaf alvast een aantal voorsmaakjes van zijn volgende week te verschijnen derde plaat Multitude.

“Ca va? C’est pas trop nul?” Stromae vraagt het halverwege de show schijnbaar terloops - half schertsend, half schoorvoetend. Ook de grootste popprinsen mogen nu en dan een onsje onzekerheid etaleren, quoi. Zeker zij die meer dan een half decennium lang de podia schuwden.

Was u hem vergeten? Overgestapt naar de volgende visionaire popvernieuwer die uw wereld binnenstebuiten keert? Is Stromae slachtoffer van de maniakale snelheid waarmee popartiesten worden gehyped, gelauwerd en vervolgens vertrappeld? Of onttrekt hij zich aan de ijzeren wetten van de muziekindustrie?

Laten we maar even gokken op dat laatste. Al was het maar omdat Stromae’s herintrede in Brussel – zo voelt dit concert tenminste aan – gepaard gaat met een euforie en een verafgoding die ons vaagjes doet denken aan de verrijzenis van een niet nader genoemde demagoog uit Nazareth. Al van bij het geinige, Pixar-achtige introductiefilmpje juichen en brullen duizenden apostelen om ons heen alsof ze een verloren gewaande zielsgenoot terugzien. Nu ja, in eerste instantie zien we alleen Stromae’s geanimeerde avatar: een komische karikatuur die in een naar Dune knipogend sciencefictiondecor een ondergronds labo betreedt alwaar robots hem preppen voor een comeback.

Renaissance

De échte Stromae duikt plots simpelweg voor onze neus op, zowaar, met vier muzikanten die zich verschuilen achter klinische, statige desks, à la Kraftwerk. Boven de hoofden van de muzikanten zweven vijftien videoschermen die tijdens de nummers zullen verschuiven, kantelen en roteren. Een show lang tonen ze de animatiefilmpjes met Stromae’s avatar of abstractere, experimentele beelden. Ronduit verbluffend zijn de tergend traag kronkelende tentakels die tijdens ‘Quand C’est’ - een song over kanker – uit de schermen lijken te breken, als uitstulpingen van vervaarlijke tumoren. Het snijdt de adem af.

“Je suis très heureux d’être là”, zo drukt Stromae ons op het hart. Bij elke andere artiest is het een uitgewoonde dooddoener. Niet bij hem. Omdat we weten waar hij vandaan komt. Welk kruis hij te torsen kreeg. We hebben gelezen over de fysieke ongemakken en over de mentale beproevingen. We weten dat deze renaissance niet voor de hand lag. Maar kijk, daar staat hij dan en hij belooft ons een mix van gloednieuw werk en liedjes die we al kennen.

Rituelen

Hoe klinkt dat nieuwe werk? Trager en wat logger dan voordien, zo blijkt. Minder geënt op opzwepende clubmuziek uit de jaren negentig zoals house of techno. Ja, het kader is nog steeds elektronisch of wordt opgetrokken uit hedendaagse hiphopvarianten. Maar de songs beschikken over meer reliëf en laten klanken van overal ter wereld door de grooves wervelen.

Het fonkelnieuwe openingsnummer 'Invaincu' doet Paleis 12 meteen daveren met aardbevingbassen, Braziliaanse percussie en Aziatische stemsamples. “Je suis un fils de pute”, zingt Stromae smalend in het al even kakelverse 'Fils de Joie', tussen zwierige clavecimbels en het type hiphopgrandeur waar Kanye West tuk op is.

Schizofrenie huist in een gloednieuwe song, 'Mauvaise Journée/Bonne Journée' die “een sombere dag aan een vrolijke koppelt”, aldus de maestro. We horen Mediterraanse motiefjes, tussen flamenco en Italiaanse sixtiespop, terwijl Stromae croont over de lamlendigheid van alledag, “déprimé dans mon fauteuil”. Maar kijk, het liedje vervelt plots tot een verraderlijk vrolijk deuntje waarin Stromae “la danse de la joie” looft. Neemt hij een loopje met ons? Is het tongue-in-cheek? Kijken we naar een exorcisme? Of is dit de nieuwe Stromae: een man die in rituelen gelooft om de ondraaglijke lichtheid van het bestaan mee te counteren?

Hoe het ook zij, de fanclub in Paleis 12 adfundumt het allemaal dolenthousiast. Zo ook de megahits die voorbijdenderen. ‘Tous Les Mêmes’, opgesmukt met metalige steeldrums. Een gespierd ‘Papaoutai’. Een gepast dronken ‘Formidable’. ‘Santé’, waarin Stromae’s avatar op de schermen een dansje demonstreert waarvan de artiest zelf hardop droomt dat het een TikTok-hype wordt. De houterige interpretaties om ons heen ondermijnen die ambitie. Laten we er ons geld niet op inzetten.

Vlees en bloed

En dan is er ‘L’Enfer’. Hét nummer dat de herboren Stromae een versgepolijst, onverwoestbaar aura verleende. De song over mentaal welzijn die zichzelf via één surrealistische nieuwsuitzending op TF1 onsterfelijk maakte. In Paleis 12 brengen Stromae en zijn band het sereen en enigszins ingehouden. Het je ne sais quoi komt van een apocalyptisch wolkendek dat over de videoschermen trekt en gaandeweg de zaal lijkt te overspoelen. Iedereen - jong en oud, man en muis - zingt de tekst woord voor woord mee. Ook “J'ai parfois eu des pensées suicidaires / Et j'en suis peu fier”, jazeker, en “On croit parfois que c'est la seule manière de les faire taire”. Wat heel bizar aanvoelt. En op een eigenaardige manier ook een beetje geruststellend. De helende kracht van rituelen, alweer.

Een forse, meedogenloze show, dit nieuwe spektakel van Stromae, zoveel is zeker. Misschien moet hij nog wat sleutelen aan de dynamiek. De liedjes beter groeperen. Nu schoot hij nogal vaak van de hak op de tak, van vederlicht naar aardedonker, wat de impact van de songs soms kortwiekte. Op die manier had hij eleganter kunnen opbouwen naar de apotheose die ‘Alors On Danse’ heette, een onverwoestbare wereldhit die nu wat onhandig met veel toeters en glitters over ons neerdaalde. Soit, ‘t is detailkritiek.

Het slaapmutsje deed hoe dan ook verlangen naar meer: als bis kregen we 'Mon Amour', een geinig, op Congolese leest geschoeid liedje, a capella gezongen door alle muzikanten. Ook daar profileerde Stromae zich niet langer als de ironische meta-figuur die slinks de showbizzwereld in z’n hemd zet, zoals hij dat vroeger op concerten deed, maar als een mens van vlees en bloed. Veel gekker moet het niet worden.

Gezien in Paleis 12, Laken op 22/2. Stromae speelt nog in Paleis 12 op 15, 16 en 17 maart 2023 (uitverkocht) en op 1, 2 en 3 juni 2023.

‘Multitude’ verschijnt op 5/3