Jazzaccordeonist Didier Laloy toont zijn donkere kant

Jazz en accordeon, voorwaar geen evidente combinatie. Marni neemt de handschoen op aan de hand van een affiche met heel wat artiesten uit de folk en de wereldmuziek. Onder hen Didier Laloy. “Ik ben geen jazzman.”

Accordeonist Didier Laloy is een man van vele muziekjes. Hij speelt bij o.a. Urban Trad, Laïs, Trio Trad, Panta Rhei en Tref. Stuk voor stuk groepen die diep verankerd zitten in folk en wereldmuziek en waarbij jazz haast niet aan bod komt. "Inderdaad, ik ben sowieso geen jazzmuzikant. Mijn roots liggen in de meer traditionele muziek. Daarentegen was ik van in het begin steeds goed omringd door grote muzikanten die uit de jazzwereld komen. Onder hen Steve Houben die zich evenmin beperkt tot een stijl. Maar ook al ben ik geen pure jazzman, toch durf ik buiten de geformatteerde melodielijnen en structuren musiceren zonder daarom meteen muziek te spelen die onder de noemer jazz valt."

Wie accordeon en jazz zegt, denkt meteen aan welbepaalde artiesten als Richard Galliano en…
DIDIER LALOY: …Tuur Florizoone. Reken daar tegenwoordig ook maar meteen Anne Niepold bij. Zij speelt net als ik op een diatonische accordeon die weliswaar aangepast is. Het originele model dat dateert uit de 19de eeuw had namelijk enkel de klank van de witte toetsen op de piano om het simpel uit te leggen. Aanvankelijk was het een bisonoor instrument net als een harmonica. Als je trekt, krijg je een klank. Als je duwt krijg je een tweede klank. Rond 1900 is dit instrument verdwenen en kwam de chromatische accordeon in de plaats met verschillende rijen knoppen aan elke kant. Zowat veertig jaar geleden ontstond er in Frankrijk een herwaardering van de diatonische accordeon. Ondertussen werden er een derde rij chromatische rij toegevoegd. De diatonische accordeons werden zo chromatisch maar nog steeds met een bisonore klank. Ikzelf bespeel een diatonische accordeon.

Waarom koos jij voor de diatonische accordeon?
LALOY: Ik kom uit een gegoede burgerfamilie waar het bon ton was dat elkeen een instrument onder de knie had. Zo begon ik als achtjarige met piano. Ik was echter een ramp in notenleer, zo erg dat mijn leraar zei dat ik mij beter meteen op pingpong of voetbal kon storten. Tot iemand mijn ouders vertelde dat je om een diatonische accordeon te kunnen spelen helemaal geen notenleer hoefde te kennen. Ik kan nog steeds geen noten lezen. Alles gebeurt bij mij uit het geheugen. Ik ben dus misschien niet erg intelligent maar heb wel een zeer goed geheugen (lacht). Dat moet wel want ik speel met zoveel verschillende groepen en moet al die repertoires uit het hoofd kennen. Zelfs als ik drie jaar met een bepaalde groep niet opgetreden heb, kan ik de draad meteen oppakken.

Tijdens Marni Jazz Festival presenteer je de nieuwste cd 'Noir's'. Vanwaar die titel?
LALOY: Ik luister heel weinig naar muziek omdat ik zelf zo een tweehonderd tot tweehonderd vijftig keer per jaar optreed. Als ik dan toch de moeite doe, installeer ik mij in de zetel en doe alle lichten uit om geconcentreerder te kunnen genieten. Dat effect wil ik nu bij het publiek creëren tijdens onze concerten. Vooral ook omdat deze muziek toch de nodige attentie vereist. We besteden veel aandacht aan details zoals de windgeluiden van de accordeon en het gekraak van instrumenten. Elk geluidsdetail telt en maakt deel uit van het geheel want we spelen akoestisch. De vier muzikanten staan opgesteld in een vierkant. Het publiek zit of ligt daartussen op sofa's, kussens en tapijten en dat volledig in de duisternis. Vandaar dus die titel. En de extra 's' is een spelletje want in elk van mijn cd-titels zit een 's' verweven.

We kunnen ons inbeelden dat zo een concert in het donker niet voor iedereen evident is.
LALOY: Het publiek wordt op voorhand verwittigd. Toen we met deze concerten begonnen, was het gedurende vijfenzeventig minuten pikdonker. Dat vonden we uiteindelijk toch net wat te lang zodat er nu na een tijdje een minimale belichting is in de vorm van een klein gloeilampje ergens aan het plafond of een flinterdunne lichtstraal op de grond. We hebben maar een enkele keer een probleem gehad toen er twee mensen in het publiek zaten die claustrofobische gevoelens kregen en hun gsm als lichtstraal gebruikten.

Marni Jazz Festival
wanneer: 6 > 16 september 2011
waar: Théâtre Marni, de Vergniesstraat 25, 1050 Elsene
tickets: 10 - 15 euro

Didier Laloy treedt op 10 september op om 20.00 uur