La Traviata: Simona Šaturová in beklemmende opera

Het verhaal van de callgirl die verliefd wordt op een rijke jongeling is tijdloos, van de roman 'La dame aux camélias' van Alexandre Dumas tot de film 'Pretty woman' met Julia Roberts. Het luxehoertje Violetta vergaat het slecht in 'La Traviata', maar sopraan Simona Šaturová gaat de grote emoties niet uit de weg. "Deze Violetta vreet aan mij."

Een kwarteeuw is het geleden dat De Munt nog een nieuwe regie van Verdi's succesopera La Traviata in huis haalde, op een herneming in 2006 na. Gelukkig gaf De Munt de Duitse theater- en operaregisseur Andrea Breth in 2010 de opdracht om de opera over verlangen, broosheid en eenzaamheid in een nieuw kader te plaatsen. Breth houdt tot de première de lippen op elkaar over haar aanpak. De Slovaakse Simona Šaturová, meer vertrouwd met de opera's van Mozart, mag de dramatische partij van de courtisane Violetta brengen. Zal ze zich kunnen meten met anderen die haar zijn voorgegaan, zoals Maria Callas, die de rol tot haar dood in 1977 vertolkte? Šaturová gaat de alles verterende emoties van Violetta alleszins niet uit de weg.

Past uw persoonlijkheid in het personage Violetta, dat lijdt onder de ware liefde die ze te laat ontdekt?
Simona Šaturová: Het halfuur auditie bij Andrea Breth volstond om te begrijpen dat alle positieve en negatieve clichés over La Traviata losgelaten moesten worden. Ik heb moeten zoeken hoe Violetta reageert op toestanden en mensen. Ik weigerde twee jaar lang om de opera te zien. Enkel zo konden Breth en ik in dialoog een nieuwe Violetta creëren.

Wat vraagt Breth u te doen in La Traviata?
Šaturová: We mogen in de eerste plaats niet acteren. Het verhaal en de biografie van het hoofdpersonage moeten uit mezelf komen. Ik moet zelf ervaren hoe Violetta reageert en denkt. La Traviata gaat over iets onmenselijks, onbarmhartigs en wreeds. Pas als ik zelf goed in dat personage geloof, zal het publiek ook kunnen genieten. Zoals wat ik ervoer bij de ontmoeting met Giorgio Germont (gezongen door Scott Hendricks, die de vader van Violetta's minnaar Alfredo speelt, jmb). Voor 'mijn' Violetta blijkt die ontmoeting met Germont duidelijk een liefdesscène te zijn. Dit liefdesduet behoeft geen greintje erotiek; het gaat om een eenheidsgevoel tussen een man en een vrouw. Iedereen zal verwachten dat ze elkaar aan het einde kussen. Dat gebeurt niet. Mijn persoonlijke ontdekking was dat er in de sterke vaderfiguur van Germont ook gewoon een boeiende man schuilging.

Denkt u dat Violetta's karakter evolueert in het stuk?
Šaturová: In het begin maakt ze nog volop deel uit van de high society. Verder in het verhaal ziet ze zich naast die hele leefwereld staan. Wat haar deed veranderen was de liefde voor Alfredo (Sébastien Guèze, jmb). La Traviata is een schoolvoorbeeld van hoe liefde ons in positieve zin kan doen evolueren. De scène van Flora's feestje (met flamenco en dansende gipsy's, jmb) is bevreemdend en cynisch. Ook al draait Violetta mee in het spel, mentaal leeft ze elders, vol van 'echte' liefde. En mogelijk is ze al in een staat van 'opoffering'.

Begrijpt u dat een mens zich mentaal kan afsluiten van zijn leefwereld?
Šaturová: Violetta was dit luxegezelschap zat. Van zodra ze zoiets verrukkelijks als dat liefdesgevoel vindt, is ze geraakt. Ondanks het verschrikkelijke einde dat ze ziet naderen (ze zal sterven aan tbc, jmb), geniet ze als nooit tevoren. En als Alfredo dan ook nog die liefde beantwoordt, gebeurt het meest onwaarschijnlijke: ze mag die liefde niet beantwoorden, net nu ze niet lang meer te leven heeft. Zeg zelf maar: vrouwen zijn sterk (lacht) en tot grote offers in staat. Dat maakt La Traviata tijdloos.

Wat me intrigeert is hoe de regie de grauwe zijde van het stuk wil aandikken.
Šaturová: De onvoltooide liefde staat naast het sterfbed in La Traviata. Dit is ver van een opbeurende kersttijdopera. Al in de eerste act beseft Violetta dat ze in een cynisch gezelschap leeft, met een lederen huid. Niets kan hen nog beroeren. En al lijkt die samenleving met geld van geluk en plezier te leven, iedere persoon (be)leeft zijn eigen trieste verhaal. Alles is schijn. Ik zie ook dat de tienduizenden die vandaag in die hoogste welvaart leven, en zich alles kunnen veroorloven, als persoon doorgaans voor grote eenzaamheid staan. Er is veel luxe rondom ons, maar er ontbreekt een ziel. La Traviata houdt ons die spiegel voor.

Nog één vraag: u zingt vaak opera's van Mozart, waarom kiest u nu voor Verdi?
Šaturová: De tijd leek me er rijp voor. De rol van Violetta kan een jonge stem kraken, maar meer nog vraagt ze om veel mentale energie. Als de repetities me vermoeien, dan is het vooral psychisch. Toen ik vrijdag het derde bedrijf tweemaal uitvoerde, had ik achteraf zelfs geen kracht meer om met mensen te spreken. Een hand geven lukte me niet, hij beefde. Ik ben verplicht om een beetje afstand in te bouwen in deze rol, om de intensiteit ervan zinderend te houden. Anders zou ik naar zuurstof happen. Nog nooit maakte ik dit op het podium mee. Deze Violetta vreet aan mij, als een stervensweg.

La Traviata
wanneer: 4, 7, 11, 13, 15, 18, 21, 27 & 29 december 2012 om 20.00 uur + 9 & 23 december 2012 om 15.00 uur + 31 december 2012 om 19.00 uur
----------------