The Art of the Underground (21): Metro Horta

De metro van Brussel stond lange tijd symbool voor luxueuze afwerking en op maat gesneden integratie van kunst. Ruim een eeuw terug had je eenzelfde idee van verfijning bij de architect en boegbeeld van de art nouveau Victor Horta (1861-1947).

In de jaren na zijn dood namen burgers en beleidsvoerders Horta's creaties echter minder ernstig. Unieke interieurdecoraties (glasramen en deuren, schoorsteenmantels en lambriseringen, trapleuningen en balustrades) werden ontmanteld.

Prachtige bouwwerken van Horta en andere art-nouveau-architecten gingen onder de sloophamer. Zo ook het Hotel Aubecq (Louizalaan), in 1950, en het Brusselse Volkshuis (1899), platgewalst in 1965. Dat ook glas-, smeed- en gietijzerwerk architecturaal erfgoed kon worden, ontging de opdrachtgevers toen.

De restanten die uit beide panden gered werden, kregen een nieuwe bestemming onder de grond in premetrohalte Horta. Voor zijn 'Hommage à Victor Horta' recupereerde architect Jean-Pierre Hoa glasramen met de typische vaas-, schelp- en bloemmotieven uit het Hotel Aubecq.

Al staan de glas-in-loodramen hier totaal uit hun context, en badend in kunstlicht in plaats van daglicht boven het perron, toch gunt het werk hun schoonheid aan elke passant. En dus niet enkel meer aan de bourgeoisie, voor wie Horta voornamelijk werkte.

Ook de balustrades met zweepslagmotief die uit het puin van het Volkshuis gehaald werden kregen een tweede jeugd in het metrostation. Een en ander wringt met het beton en de infopanelen op het perron. Maar de grote verdienste is dat dit eerbetoon aanzet om oog te hebben voor de verscholen restanten van de art nouveau boven de grond. Opdat de fout zich niet zou herhalen.

:: metro Horta
kunstwerk: Hommage à Victor Horta (1993, Jean-Pierre Hoa)