Robuust als een Volvo, en monteerbaar als een Ikeakast: met zijn middelgrote windmolen zet het Brussels bedrijf Xant de wereld van de windenergie op zijn kop. Xant sleepte een nominatie voor de Ovam Ecodesign Award in de wacht.
© Saskia Vanderstichele
| Xavier Vanwijck, medeoprichter van het innovatieve windenergiebedrijf Xant.
Xant creëert innovatieve windenergie in hartje Brussel
Als de poort naar het kantoor van Xant openzwaait, kan je je ogen – zelfs op een druilerige dag – amper geloven. Voor het kantoor, dat zich te midden van een huizenblok bevindt, ligt een gigantische vijver. En dat in hartje Brussel. Hier moet een bijzonder bedrijf huizen. Dat bedrijf is 3E, een specialist in duurzame energie. En sinds kort in de schoot daarvan ook Xant.
“Samen met Alex De Broe heb ik voor 3E het technisch windteam uitgebouwd. In diezelfde periode kregen we een aanvraag van de regering van Kaapverdië,” zegt Xavier Vanwijck, cofounder van Xant. “Ze hadden een windmolen laten plaatsen, maar de leverancier wilde niet in het onderhoud voorzien. Na een maand begaf de windmolen het. Uiteindelijk duurde het zeven jaar voor hij opnieuw werkte, terwijl de oorzaak in een piepklein onderdeel zat. Die ervaring stimuleerde ons om het eenvoudig te houden. We wilden een robuuste, efficiënte windmolen die weinig onderhoud vroeg.”
Van bij de start wilde het team zich richten op onderontwikkelde landen waar op het platteland weinig elektriciteit beschikbaar is. “Zo zouden we hen kunnen helpen in de voorziening van elektriciteit voor scholen of ziekenhuizen,” zegt Vanwijck. “Dat vooropgestelde doel had een aantal consequenties. Zo moest de windmolen te monteren zijn zonder kraan. Daarom hebben we een van onze modellen voorzien van een hefboom, waarmee de windmolen na montage met mankracht rechtop kan worden getrokken. Voor het onderhoud wordt hij weer neergelaten, wat een stuk makkelijker werkt.”
© Mike Stuart
| Windmolens van Xant in het Schotse landschap, hier in Melvich Village.
“Ook wilden we dat hij in één container van veertig voet zou passen. Het was puzzelen met allerlei onderdelen om daarin te slagen, maar het lukte. Het transport is daardoor goedkoper en alles kan ter plekke op één vrachtwagen. Daarnaast draagt de keuze voor gerecycleerd vrachtwagenzeil voor de kap, in plaats van polyester, hiertoe bij. Of dat zeil wel sterk genoeg was voor de krachtige windstoten, hebben we via een autorace op het platteland getest,” lacht Vanwijck.
“Ten slotte gooiden we volgens het Jeep-principe (Just enough essential parts, red.) alle onderdelen die niet strikt noodzakelijk waren, zoals bijvoorbeeld de fragiele versnellingsbak, overboord. Dat vergemakkelijkt het onderhoud, en laat ons toe om alleen met kwalitatieve Europese onderdelen te werken en de prijs toch concurrentieel te houden. Als we de vergelijking maken met de autowereld, dan associëren we onszelf met een Volvo. Niet spotgoedkoop, maar een solide ontwerp dat doet wat het moet doen.”
© Alex de Broe
| Windmolens van Xant in Horgabost.
Voor de nodige fondsen kon Xant onder meer op het Brussels Gewest rekenen. “In een tweede fase gaf het gewest opnieuw geld, maar het koppelde er een voorwaarde aan. We moesten een industriële partner zoeken, en ons idee concreet realiseren. Dat heeft alles in een stroomversnelling gebracht. Met biomassaketelbouwer Vyncke vonden we snel een goede partner, die ons hielp om de juiste stukken te verzamelen. 3E gaf ons de mogelijkheid om in hun kantoren ons eigen bedrijf Xant op te richten. Zo ging de bal aan het rollen.”
Intussen bouwde Xant zes windmolens over de hele wereld. “Het allereerste exemplaar kwam in mei 2014 voor de kantoren van Vyncke in Harelbeke. Daarna volgde er een bij Deme in Zwijndrecht, twee in Schotland, een in Singapore en een in Vanuatu, een eilandengroep in Oceanië. Momenteel onderhandelen we daar over een tweede exemplaar,” vertelt Vanwijck.
Ingenieurs in de modder
“In Alaska liggen twee exemplaren klaar voor montage, maar dat kan pas als de winter voorbij is. Eind maart komt er eentje voor de haven van Oostende. Aangezien onze windmolens zo dicht bij de mensen staan, moesten ze zo stil mogelijk zijn. Daarom zijn de vleugels gekromd, wat maakt dat mensen hem meestal ook mooier vinden.
Al is hij niet geschikt voor puur residentiële buurten. Want in de stad is de wind meestal minder stabiel, en de windmolen zelf produceert best ook veel kracht.”
Ook voor de organisatie van het bedrijf zelf kleurt Xant buiten de lijntjes. “In Groot-Brittannië heeft de overheid veel geld geïnvesteerd in de sector, waardoor verschillende bedrijven enorme assemblagehallen hebben opgericht.
Nu ze geen steun meer krijgen, moeten ze mensen ontslaan of hun gebouw verkopen. Daarom pakken wij het radicaal anders aan: de voorraad bevindt zich bij onze toeleveranciers, en de assemblage gebeurt volledig ter plaatse. Per bestelling komen de stukken aan in de haven van Antwerpen, waar ze meteen in de container gaan naar hun eindbestemming,” legt Vanwijck uit. “Daarnaast verzamelen we altijd een lokaal team rond ons dat achteraf het onderhoud kan verzorgen. Tijdens de montage leiden we hen op, én ondervinden we zelf meteen waar de knelpunten zitten.
Aangezien we zo klein en flexibel zijn, is elk nieuw exemplaar dus een tikkeltje beter én eenvoudiger dan het vorige. Al heeft dat ons in het begin wel enkele vreemde blikken opgeleverd. Opdrachtgevers verwachten niet van de ingenieurs dat ze met hun laarzen in de modder staan ploeteren. Maar net dat maakt integraal deel uit van onze mentaliteit. We zijn geen typische ingenieurs. Net zoals onze collega’s van 3E. Een bedrijfswagen is taboe. De meeste werknemers komen met de fiets of het openbaar vervoer werken. Wij zijn blij dat we actief kunnen bijdragen aan een betere wereld. Ook het kantoor midden in de stad sluit perfect bij die filosofie aan.”
© Mike Stuart
| Windmolen in Horgabost.
Voor de nodige fondsen kon Xant onder meer op het Brussels Gewest rekenen. “In een tweede fase gaf het gewest opnieuw geld, maar het koppelde er een voorwaarde aan. We moesten een industriële partner zoeken, en ons idee concreet realiseren. Dat heeft alles in een stroomversnelling gebracht. Met biomassaketelbouwer Vyncke vonden we snel een goede partner, die ons hielp om de juiste stukken te verzamelen. 3E gaf ons de mogelijkheid om in hun kantoren ons eigen bedrijf Xant op te richten. Zo ging de bal aan het rollen.”
Intussen bouwde Xant zes windmolens over de hele wereld. “Het allereerste exemplaar kwam in mei 2014 voor de kantoren van Vyncke in Harelbeke. Daarna volgde er een bij Deme in Zwijndrecht, twee in Schotland, een in Singapore en een in Vanuatu, een eilandengroep in Oceanië. Momenteel onderhandelen we daar over een tweede exemplaar,” vertelt Vanwijck.
EXPO. De windmolen van Xant is te zien op de expo van de Hnery Van de Velde Awards, van 31 januari tot 15 april in Bozar. www.xant.eu
Lees meer over: Brussel, Economie, Samenleving, Expo, windmolens, windenergie, energiebronnen, Leefmilieu
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.