Directeur Agoria Brussel: 'Bevrijd Brussel van zijn 3000 betonblokken'

Fietsstroken afbakenen, wildparkeren tegengaan of wegenwerken in goede banen leiden: de betonblok kan het allemaal. Al jaren maken ze een onmiskenbaar deel uit van het Brusselse straatbeeld, tot grote frustratie van ieder die zich een weg door de stad probeert te banen. “Brussel, dat is Manneken Pis, de Grote Markt en … betonblokken.”

René Konings is directeur van Agoria Brussel, de sectorfederatie van hoogtechnologische industrie in België. Hij is intussen zo klaar met de zogenaamde ‘jerseys’ dat hij er een open brief over schreef. Volgens het kabinet van mobiliteitsminister Elke Van den Brandt, zijn ze “het resultaat van een gebrek aan tijd en middelen”.

‘Spuuglelijk’

“Beste mevrouw Van den Brandt, bevrijd Brussel van zijn 3000 betonblokken.” Zo luidt de openingszin van de open brief die Konings de wereld instuurt. “Spuuglelijk (...), maar bovenal staat het betonblok symbool voor een chaotisch en conflictueus mobiliteitsbeleid”, gaat hij verder.

De open brief komt er naar aanleiding van een parlementaire vraag van MR-politicus David Weytsman aan Brussels mobiliteitsminister Elke Van den Brandt (Groen). Het parlementslid wilde onder meer weten hoeveel het kost om betonblokken te plaatsen en te verwijderen en hoeveel er zich momenteel op de Brusselse gewestwegen bevinden.

In het antwoord van de minister staat te lezen dat Brussel Mobiliteit sinds 2016 2.838 betonblokken heeft besteld en op gewestwegen heeft geplaatst. Ook de verschillende Brusselse gemeenten en de Regie der Wegen kunnen betonblokken plaatsen en verwijderen.

Veiligheidsoverwegingen

“Betonblokken worden heel vaak geplaatst uit veiligheidsoverwegingen”, zegt Pieterjan Desmet, woordvoerder van Brussels mobiliteitsminister Elke Van den Brandt. “We zijn er zelf ook niet wild van, maar veiligheid staat nu eenmaal boven esthetiek”, gaat hij verder. “We proberen maximaal in te zetten op alternatieven zoals bloembakken en inzinkbare paaltjes, maar dat is niet altijd een optie.”

Naast hun veiligheidsfunctie, dienen de blokken ook om nieuwe maatregelen aan te duiden. “Denk maar aan de nieuwe verkeerssituatie van het circulatieplan”, zegt Desmet.

Zo’n betonblok van een meter kost het gewest 70 euro. De plaatsing en verwijdering ervan kost telkens 17,62 euro. Betonblokken van twee meter kosten 140 euro en de plaatsing en verwijdering ervan 35,24 euro. Die prijzen zijn exclusief btw.

‘Tijdelijk karakter’

Van alle betonblokken die zich momenteel in het Brusselse straatbeeld bevinden, hebben er volgens de mobiliteitsminister “3000 een tijdelijk karakter”, maar in de open brief wordt die tijdelijkheid streng in vraag gesteld.

“Elke Brusselaar weet maar al te goed dat tijdelijk heel vaak gelijk staat aan permanent”, schrijft Konings.

“De weg naar vergunningen in Brussel is heel lang”, zegt Desmet daarover. “Dat is een issue, dat weten we.” Volgens de woordvoerder zijn betonblokken daarom de enige manier om veranderingen aan te brengen in de openbare ruimte, zonder te moeten wachten op de goedkeuring van een vergunning.

“Het is de enige manier om enerzijds de nodige bescherming te bieden en anderzijds aanpassingen uit te testen”, legt hij uit. “Zo’n vergunning goedkeuren duurt gemakkelijk twee tot drie jaar. Als een bepaalde situatie onveilig is, kan je niet zo lang wachten en dus worden er betonblokken gebruikt.”

Wegenwerken A12

In de open brief maakt Konings zich ook zorgen over de geplande wegenwerken om het inkomend verkeer te beperken aan de A12. “Brusselaars (...) zullen zich alvast verheugen op een nieuwe parade van betonblokken, want deze maand wordt een project van heraanleg van de Vuurkruisen- en de Van Praetlaan in openbaar onderzoek voorgelegd aan de bevolking”, schrijft hij.

Van een parade is volgens Desmet geen sprake, al is de kans groot dat er ook hier een aantal jerseys opduiken. “De rijstroken worden niet alleen afgezet, ze verdwijnen volledig en maken plaats voor meer groene ruimte. Ik sluit niet uit dat er een aantal betonblokken zullen opduiken tijdens die werken, maar de bedoeling is net om ervoor te zorgen dat het geheel esthetischer en ruimer wordt”, gaat hij verder.

Het openbaar onderzoek is intussen van start gegaan. De Van Praetlaan zal van een eenrichtingsweg met drie rijstroken transformeren tot een laan met verkeer in beide richtingen, telkens over één baan. De parallelweg Vuurkruisenlaan wordt autovrij, enkel de ventweg zou nog toegankelijk zijn voor lokaal verkeer.

Een ingreep die er volgens Konings voor zal zorgen dat de verkeerscapaciteit significant daalt, met bijkomende filedruk tot gevolg.

“Klopt niet”, zegt Desmet. “Dat is uitgebreid onderzocht door de bevoegde diensten. Het capaciteitsprobleem bevindt zich niet op de strook die wij gaan aanpakken, maar op het kruispunt van de Van Praetbrug. Daar is momenteel sprake van een flessenhals waardoor er regelmatig filevorming ontstaat.”

Door de Van Praetlaan om te vormen tot een rijbaan met telkens één rijstrook in beide richtingen, zal de verkeersstroom volgens Desmet net vlotter aanvoelen. “Je zal trager moeten rijden, maar doordat auto’s rustiger toekomen op een druk kruispunt, zal het verkeer er vlotter aanvoelen. Iedereen zal trager moeten rijden, maar dus ook minder in de file staan.”

Intelligent verkeersmanagement

Betonblokken zijn multi-inzetbaar, goedkoop en een snelle oplossing. Maar voor Konings blijft de tijdelijkheid ervan een groot probleem. Volgens de directeur zijn de jerseys geen structurele oplossing om een vlotte verkeersstroom te garanderen en moeten we in plaats daarvan evolueren naar “slimme mobiliteitsoplossingen”.

“De verkeersinfrastructuur in Brussel moet radicaal digitaal”, schrijft hij. Denk aan intelligente verkeerslichten, real time verkeersinfo, de uitbouw van stedelijke mobiliteitshubs,...

“Daar zijn we absoluut mee bezig”, zegt Desmet. “Een voorbeeld is het verkeerspaaltje met nummerplaatherkenning dat onlangs werd geïnstalleerd in Brussel: bewoners kunnen doorrijden, niet-bewoners niet”, legt hij uit.

“Dat is uiteraard een veel meer esthetische manier om het verkeer te filteren. Maar betonblokken zijn het resultaat van een gebrek aan tijd en middelen. Dat is de belangrijkste reden waarom we ernaar blijven teruggrijpen.”