Reacties op Brusselse dieselban: ‘Het mag sneller’, of: ‘Indruisend tegen de wetenschap’

Direct na de aankondiging van de Brusselse diesel- en benzineban regent het reacties. Een samenvatting. Van: "Waarom is er niks beslist over vrachtwagens of bussen?" Tot: "Zo creëren we een monopolie voor elektrische wagens."

Vanaf 2030 zijn dieselauto’s niet meer toegelaten in het Brussels gewest, vanaf 2035 geldt het verbod voor alle benzinewagens. “We zijn blij dat er een einddatum gekozen is, maar dringen erop aan om de timing te versnellen”, schrijft Chercheurs d’Air, een Brusselse burgerbeweging die ijvert voor een betere luchtwaliteit.

De organisatie wijst ook op het feit dat er voor vrachtwagens en bussen nog geen einddatum bepaald is. Die mogen voorlopig ook na 2035 nog met vervuilende motoren de stad in. “Andere Europese steden nemen die wel op in hun planning”, klinkt het.

Ook ClientEarth en Clean Cities en Belgique steunen de oproep van Chercheurs d’Air. “De Brusselse regering heeft vandaag zeker een historische stap gezet voor Brussel, maar moet nu luisteren naar de stemmen van de burgers en het huidige voorstel herzien om tegen 2030 alle benzine-, diesel- en gasvoertuigen in de stad te verbieden”, zegt Ugo Taddei, directeur natuur en gezondheid bij ClientEarth. Bij Greenpeace klinkt een gelijkaardig geluid: "Wij bepleiten om zeker in de grootsteden in te zetten op alternatieven voor de auto en ondersteuning voor kwetsbare groepen, maar tegelijk alle fossiel verkeer uit te faseren tegen 2030”, zegt Joeri Thijs, woordvoerder van Greenpeace België.

Intelligente criteria in plaats van harde deadline

Voormalig Vlaams bouwmeester en mede-oprichter van het Brusselse architectenkantoor Bogdan & Van Broeck Leo Van Broeck is enthousiast over de maatregel en volgt de kritiek van ClientEarth en Chercheurs d’Air niet. “Door te snel dit soort maatregelen door te voeren kan de uitstoot zelfs stijgen. Wanneer mensen nog perfect werkende wagens moeten wegdoen, kost de productie van al die nieuwe wagens namelijk extra energie. Bovendien moet het ook voor iedereen betaalbaar blijven”, zegt de man die in 2019 op vraag van Youth For Climate nog een rapport over de problematiek van duurzaamheid en klimaat schreef.

Van Broeck oppert dat het wellicht beter was geweest om de invoering van de diesel- en benzineban te koppelen aan bepaalde intelligente criteria in plaats van een harde deadline in 2030 en 2035. “Bijvoorbeeld wanneer bepaalde technologieën op punt staan of aan de hand van bepaalde sociale berekeningen over de betaalbaarheid van de elektrische voertuigen. Het is ook belangrijk om in de gaten te houden hoeveel van de stroom echt CO2-neutraal kan worden opgewekt.”

Dat over bussen of vrachtwagens nog niets beslist is door de Brusselse regering, kan hij wel begrijpen. “Bussen rijden ook buiten het gewest, dus daarvoor heb je al een intergewestelijk akkoord nodig. En vrachtwagens rijden zelfs door heel Europa, dus daar is het aan Europa om met regelgeving te komen.”

Monopolie voor elektrische wagens

Maar uiteraard zijn er ook minder enthousiaste organisaties. De Belgische Petroleum Federatie is, niet verrassend, geen voorstander. “Thermische wagens verbieden druist in tegen de wetenschappelijke realiteit”, klinkt het. “De BPF pleit voor het verderzetten van de Lage Emissie Zone (LEZ) als adequaat mechanisme om de oudere, vervuilendere wagens te verbieden, maar om de nieuwe generatie wagens, die de uitstootnormen respecteren, toe te laten.”

De BPF spreekt van een ideologische beslissing van de Brusselse regering. De federatie vindt dat de autosector de laatste jaren juist de grootste verbeteringen en innovaties doorvoerde op vlak van het beperken van de CO2-uitstoot. “Met deze beslissing creeert de Brusselse regering een monopoliesituatie voor elektrische wagens. Deze wagens zijn maar net zo CO2-emissievrij als de elektriciteit die zij gebruiken. In België komt minder dan 20 procent van de geproduceerde elektriciteit van hernieuwbare energievormen. Een elektrische wagen is geen zero-emissie wagen als men kijkt naar de volledige levenscyclusanalyse.”