Brosella 35 jaar: ‘Een festival dat ontstond dankzij het decor’

Voor de 35ste keer alweer bewijzen ze bij Brosella dat ze een buitenbeentje in het festival-circuit zijn. Waar vind je nog een dergelijk programma in zo’n uniek decor – en dat allemaal gratis? Faut le faire! Henri Vandenberghe en zijn ploeg vrijwilligers vinden het vanzelfsprekend. Een terugblik met de katalysator zelf.

W e spreken af in café Archipel, vlak bij de Beurs en op wandelafstand van Henri Vandenberghes vroegere werkgever, de Stad Brussel. Vandenberghe was er verantwoordelijk voor de animatieploeg bij de jeugddienst. De ervaring die hij er opdeed, kwam goed van pas. Brosella was het eerste festival met een uitgebreid activiteitenpakket voor kinderen. "En dan niet zomaar wat schminken en ballonnetjes draaien door een clown, maar een volwaardig, afzonderlijk luik voor de kleinsten. Een van de grote lessen die ik trok uit mijn beroepservaring bij de jeugddienst, was dat je de interesse van de jongeren moet aanwakkeren om ze van straat te houden. Vandaar het idee om kinderen een volwaardig programma aan te bieden, zodat ze zelf beslissen om naar het festival te komen. We wilden geen 'parking' waar de ouders hun kinderen konden deponeren. In het begin was dat zeker geen evidente opgave, maar onze vrijwilligers gingen ervoor, en na al die jaren hebben we met Brosella Kids een festival binnen het festival waar we fier op zijn. Kwaliteit over heel de lijn is altijd een van onze grote streefdoelen geweest."

Het woord is gevallen: vrijwilligers . Zonder hen geen Brosella. Vandenberghe beseft dat en benadrukt het ook steevast. "Toen we 34 jaar geleden begonnen, was er zo goed als geen budget. Dus ging ik op zoek naar vrijwilligers. Er waren in die tijd vier jeugdhuizen in Brussel die regelmatig met folk bezig waren: 't Sleutelgat in Haren, La Caravelle in Laken, Utopie in Neder-Over-Heembeek en La Spirale in het centrum. Ik deed hun mijn voorstel: zij zouden voor vrijwilligers zorgen, maar ze kregen dan ook een deel van de opbrengst. Mensen houden van sprookjes. Je moet hun iets vertellen waarin ze zich kunnen terugvinden. Dan happen ze toe. Dat is ook het verhaal van de toog op Brosella. Een van onze vrijwilligsters, Els Boeykens, vond dat de organisatie van drank en spijs nergens naar leek. Ik benoemde haar tot 'human resources manager' en gaf haar carte blanche. Sindsdien draait dat ongelooflijk goed. Toch heeft Els nog altijd dezelfde dikke pree als wij allemaal, dat wil zeggen nougatbollen . Maar iedereen is wel supergemotiveerd."

Al in zijn studententijd organiseerde Henri Vandenberghe allerlei happenings, folkconcerten en voordrachten. Hij was zelfs betrokken bij het poëzietijdschrift Hand , waarvoor ook BDW -redacteur Freddi Smekens werkte. Hoe hij er vervolgens bij kwam om Brosella te organiseren in het unieke decor van het Groentheater aan de voet van het Atomium, begon met een sterk staaltje Belgische verwaarlozing van eigen patrimonium. "Bij de jeugddienst vroegen ze me iets te organiseren in het Groentheater. Dat mocht om het even wat zijn: een boksmatch, een wedstrijd voor majorettes,... Ik ging poolshoogte nemen en viel achterom van verbazing, want tot mijn grote schaamte kende ik het stukje groen niet dat dateerde van Expo 58. Toen ik de fantastische akoestiek hoorde, stond mijn beslissing vast: het zou een muziekfestival worden. Brosella ontstond dus dankzij het decor."

"Al ben ik voor velen het boegbeeld van Brosella, ik heb nooit zelf iets uitgevonden. Geert Currinckx, de voorzitter van onze vzw De Vrienden van Brosella, vergelijkt mij met een magneet omdat ik er telkens in slaag de juiste mensen om me heen mee te krijgen (lacht) . Toen we met jazz begonnen, kwam dat omdat we na onze samenwerking met het European Broadcasting Union Folk Festival in 1981 wat geld over hadden. Nooit gezien bij Brosella! Iemand opperde om eventueel wat jazz aan het programma toe te voegen, en hop, daar gingen we weer. Ik kon meteen rekenen op Roger Vanhaverbeke (de onlangs overleden jazzbassist, red.) , die thuis was in dat wereldje. En zo gaat het nog altijd. Al die vrijwilligers zorgen voor een verrijking en ook voor evolutie, want ondertussen is de tweede generatie al aan de slag!"

Jubileum met Toots
Als we hem de onvermijdelijke vraag stellen wat nu zijn absolute hoogtepunt is na 34 jaar Brosella, antwoordt Vandenberghe zonder aarzelen: "Toots! De eerste keer dat hij bij ons optrad, was in 1987. Hij had toen zelfs nog geen manager, hij regelde alles zelf. Ik stelde hem voor om peter van ons festival te worden, en hij vond dat meteen oké. Sindsdien is er een hechte band tussen Toots en Brosella gegroeid en is hij altijd op de afspraak als we hem vragen. Nu ook dus voor onze jubileum­editie. Voor een artiest als Toots kun je alleen maar respect hebben. Hij rust niet op zijn lauweren, integendeel. Elke dag nog zoekt hij op welke manier hij zichzelf kan verbeteren. Wie doet hem dat na? Hij heeft het misschien tegenwoordig wat moeilijk om op het podium te geraken, maar zodra hij op zijn taboeret zit, mondharmonica in de hand, zie je hem verjongen. Zoals Toots is er maar één. En dan die nederigheid! Hij is elke keer weer vereerd met anderen te mogen spelen. Stel je dat voor van een levende jazzlegende. Dat zijn naam niet groter op de affiche prijkt dan die van de anderen, vindt hij geen probleem. Net als voor ons is voor hem iedereen top of the bill. "

In de loop der jaren vonden er wel enkele veranderingen plaats. De grondigste werd vijf jaar geleden geïntroduceerd. "Tot dan was ik in feite the big boss en nam ik alle definitieve beslissingen. De plotse dood van onze voorzitter Antoine Courtmans in 2006 zette me aan het denken. Zo ontstond de programmacommissie, waarvan ik weliswaar deel uitmaak, maar waarin vooral veel jong bloed zit. Door hen weet ik ondertussen wat Facebook en Twitter zijn. Maar bovenal leren ze mij artiesten kennen van wie ik nog nooit gehoord had."

Hiphop
De toekomst van Brosella ziet er goed uit. Met dit jaar het hiphopproject van Lander Gyselinck op de affiche (interview met hem in de juli-editie van ons magazine Agenda) bewijst Brosella bovendien dat het een festival in continue evolutie is. Evolutie, en ook revolutie.

Ga, geniet en vergeet vooral niet wat te consumeren. "Onze grootste opbrengsten halen we uit de verkoop van drank, sandwiches en taarten. Toch zien we dat meer en meer mensen zelf eten en drinken meebrengen. Het is iedereen gegund. Maar wij hebben geen gratis kaartjes of vip-loges om supergrote sponsors te lokken en rekenen telkens op de toog­inkomsten om een kwalitatief hoogstaand festival te kunnen aanbieden." U weet dus wat u te doen staat.

--------------------------
Brosella, zaterdag 9 en zondag 10 juli vanaf 15 uur in het Groentheater bij het Atomium. Meer op www.brosella.be