'Le Musée du Congo' is niet meer

Liefhebbers van het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika moeten zich reppen. Eind november sluit het museum voor (minstens) drie jaar de deuren. Na de ingrijpende renovatie zal het museum nooit meer ogen als voorheen.

V oor de enen is het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (KMMA ) een stoffige bedoening, anderen vergapen zich aan de geschiedenis. In Brussel en omstreken straalt geen enkel ander museum, laat staan 'gewoon' pand, zoveel geschiedenis uit. De laatsten moeten niet panikeren, het museum is beschermd, niet alleen de buitenkant, ook de benedenverdieping, kijkkasten inbegrepen. De sfeer zal dus niet helemaal verloren gaan. "Veel mensen zijn bang dat het museum zijn charme zal verliezen," weet ook directeur Guido Gryseels. Maar Gryseels maakt zich sterk dat het museum na de renovatie aan de wensen van een heel divers publiek zal kunnen tegemoetkomen.

Anderzijds kan het gebouw een grondige opfrisbeurt wel degelijk gebruiken, met airco bijvoorbeeld, en naast het materiële is er de tijdsgeest die eist dat de uitgestalde voorwerpen gecontextualiseerd worden: een 'koloniaal museum' is niet meer van deze tijd en toch dateert de laatste opfrissing van het KMMA van 1958, twee jaar voor de onafhankelijkheid van Congo.

Staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid Philippe Courard legt uit: "Het museum is geen etnografisch museum, noch een natuurhistorisch museum , maar een museum over Afrika. Met zijn 300 medewerkers waarvan bijna 100 wetenschappers in vier grote disciplines - biologie, aardwetenschappen, antropologie en geschiedenis - geniet het KMMA internationale erkenning." Met andere woorden: Le Musée du Congo is niet meer.

Olifant
Maar nu moet dat immense museumgebouw - de wetenschappers kunnen verder werken - helemaal leeggemaakt worden. Om u een idee te geven: de uitgestalde voorwerpen maken maar één procent uit van de collectie. Het KMMA geeft zichzelf twee maanden en twee weken om die klus te klaren. Een deel kan op de site zelf gestapeld worden, andere stukken gaan naar de Financietoren, andere naar archieven in Leuven.

En wie niet zonder kan? De uitmuntende collectie gaat op reis, naar verschillende plaatsen in de Verenigde Staten bijvoorbeeld, waaronder New York, naar Frankrijk, naar Duitsland en dicht bij huis naar Nederland. In eigen land bereiden MuZee in Oostende en Le Grand Hornu in Henegouwen tentoonstellingen voor. Een grote permanente vitrine in Brussel - zoals verhoopt - komt er niet, maar de Olifant (de bekendste bewoner van het KMMA) gaat voor drie jaar naar het Museum voor Schone Kunsten, de prauwen naar het Legermuseum en de dierenmaskers naar het Museum voor Natuurwetenschappen.

De scholen moeten alvast niet in een kramp schieten: de scholenwerking gaat gewoon door in het Museum voor Natuurwetenschappen (Groene Aarde, landbouw in Afrika), in het BELvue-museum (Congo: kolonisatie en dekolonisatie) en in Bozar Studio (Congo, kunst en cultuur). Tijdens de werken belooft het KMMA ook rondleidingen op de site: renovatiewandelingen en een bezoek aan het wetenschappelijk instituut.

Regie der Gebouwen
En wat mogen we nadien verwachten? Een mooi multifunctioneel gebouw - tot daar aan toe - maar met een ondergrondse toegang, en dat zal wennen zijn. Het voordeel is althans dat de huidige inkom als tentoonstellingszaal zal kunnen gebruikt worden. Voor één probleem is wel nog geen oplossing gevonden : de parking.

Het is inmiddels zeven jaar geleden dat de federale regering haar fiat gaf voor de renovatie, drie jaar geleden (toen het gebouw in 2010 zijn honderdste verjaardag vierde) startte het openbaar onderzoek en vorige week woensdag kon staatssecretaris voor de Regie der Gebouwen Servais Verherstraeten (CD&V) de aannemer en het definitieve (?) kostenplaatje bekend maken: 66,5 miljoen euro waarvan 51 miljoen euro voor de bouwkosten. Het is de nv Denys uit het Oost-Vlaamse Wondelgem die de opdracht in de wacht heeft gesleept. De namen van de architecten waren uiteraard wel al bekend: onder andere Stéphane Beel en Niek Kortekaas.



Inlichtingen: KMMA Leuvensesteenweg 13, 3080 Tervuren. Telefoon: 02-769.52.11 of www.africamuseum.be