© PhotoNews
| Een klas in het Brussels onderwijs.
Een extra financiële compensatie en leerkrachten ook na de pensioengerechtigde laten bijklussen. Met die maatregelen wil de Franse gemeenschap, in Brussel bevoegd voor onderwijs, de moeilijke zoektocht naar specifiek leerkrachten Nederlands vergemakkelijken. Volgens experts komen die inspanningen geen dag te vroeg.
Op het atheneum Fernand Blum in Schaarbeek wordt sinds begin september geen Nederlands meer gegeven door het gebrek aan een leerkracht Nederlands, zo staat vrijdag te lezen in de Franstalige media. “Mijn kind is erg goed geworden in OXO spelen, maar daar blijft het ook bij”, getuigt een bezorgde moeder in de krant La Capitale.
Het Fernand Blum-atheneum is lang niet de enige plek waar het probleem zich stelt, bevestigen de onderwijskoepels. Het is namelijk een kwestie waar alle Franstalige scholen in Brussel mee worstelen. Cijfers over de precieze hoeveelheid vacatures ontbreken.
Volgens burgemeester van Schaarbeek Cécile Jodogne (DéFI) ligt het het probleem deels bij de lerarenopleiding, waar het Nederlands als apart vak niet meer verplicht is. Logischerwijs daalt dan ook het aantal mensen dat bevoegd is om Nederlandse les te kunnen en te mogen geven.
Maar het probleem is breder dan dat en kadert onder andere in het algemene lerarentekort sinds corona, vindt meertaligheidsonderzoeker Piet Van der Craen. Het tekort is een combinatie van de onderwaardering van het beroep, gecombineerd met een jarenlange stiefmoederlijke behandeling van de Nederlandse taal in het Franstalig onderwijs. Toch wordt er de laatste twintig jaar duchtig gewerkt aan de meertaligheid in de Waalse en Brusselse scholen, en volgens de onderzoeker is de Franstalige gemeenschap ondertussen ook ruimschoots klaar om het Nederlands nu nog meer toe te laten.
In het nieuwe ontwerpdecreet dat deze week unaniem werd goedgekeurd in het Waals parlement, staan enkele ingrepen geïnspireerd op de Vlaamse aanpak om meer nieuwe leerkrachten Nederlands aan te trekken, waaronder het organiseren van een poule van een equivalent van 48 voltijdse reserve-leerkrachten die kunnen bijspringen in het onderwijs.
“Theoretisch is dat een heel goed idee”, vindt Van de Craen, “maar je moet natuurlijk beginnen met de lege plaatsen in het onderwijs zelf bij te vullen. De reserves moeten later dan worden aangevuld.” Net als in Vlaanderen zullen ook leerkrachten na de pensioengerechtigde leeftijd aan de slag kunnen voor de klas, en wordt de anciënniteit gemakkelijker uit te breiden buiten de huidige job. Er is ook sprake van een ‘extra financiële compensatie’ voor de leerkrachten Nederlands.
“En dat lijkt me eigenlijk de belangrijkste drijfveer”, stelt de onderzoeker. “De andere initiatieven zijn ook heel fijn, maar uiteindelijk gaan veel mensen toch werken om geld te verdienen. Als je moeilijk rond kunt komen als leerkracht, zal de rest maar een lapmiddel blijken.”
Alles samen kan dit snel veel gaan betekenen voor het Franstalig onderwijs, vindt Van de Craen. “Wallonië is klaar om deze beslissingen te implementeren”, zegt hij stellig. “Maar het probleem zal zich enkel oplossen als de Franstalige gemeenschap de opleiding tot leerkracht Nederlands ook au sérieux begint te nemen en zelf leerkrachten voortbrengt. Je kan ze niet blijven importeren uit Vlaanderen - wij importeren ook geen leerkrachten Engels uit Groot-Brittannië.”
Meertalige opleidingen tot leerkracht dus, en uitwisselingen waarin Frans- en Nederlandstalige studenten ondergedompeld worden in de andere taal, zoals de tweetalige lerarenopleiding van Erasmushogeschool en hogeschool Fransisco Ferrer, vindt de onderzoeker een wissel op de toekomst. Het is een begin, maar er zouden nog veel meer zo’n opleidingen moeten ontstaan. “Maar ook daar zullen ze pas veel mensen zien binnenstromen als die eerst een goede basis hebben kunnen leggen in het basis- en het secundair onderwijs.” Een pedagogische vicieuze cirkel dus, die stukje bij beetje wordt bijgebeend.
Lees meer over: Brussel, Onderwijs, lerarentekort, leerkrachtentekort, Franstalig onderwijs
