Brussel krijgt voor het eerst een Nederlandstalige freinetschool die secundair onderwijs aanbiedt. In september 2019 openen er meteen twee vestigingen van de school, in Vorst en Sint-Jans-Molenbeek. Financieel is er wel een uitdaging: de eerste werkingsmiddelen van de overheid komen er pas na zes maanden.
Voor het eerst secundaire freinetscholen in Brussel
Lees ook: Middelbare freinetschool in de maak
De middelbare scholen zijn een initiatief van de vzw Keerpunt. In Vorst gebruiken ze een schoolgebouw aan de Haveskerckelaan dat komend schooljaar vrijkomt. De Franstalige basisschool die er nu zit gaat immers verhuizen. Het wordt meteen de allereerste Nederlandstalige secundaire school in Vorst.
In Molenbeek start de organisatie met klassen in de nieuwbouw van basisschool Windekind, die vanaf volgend schooljaar Ket & Co heet. De gemeentelijke basisschool herziet haar pedagogische aanpak naar aanleiding van het nieuwe schoolgebouw dat meer mogelijkheden biedt, de twee scholen gaan ook samenwerken.
Kleine groepen
Officieel gaat het niet om aparte scholen, maar om zeven vestigingsplaatsen van één school. Vijf daarvan liggen in Vlaanderen, twee in Brussel. “We doen dat omdat de Vlaamse overheid een minimumaantal leerlingen oplegt, en dat is lastig voor freinetscholen omdat wij net streven naar kleine groepen,” zegt Geert Van Hout die coördinator is bij de organisatie. Door de scholen te beschouwen als lokale afdelingen wordt het minimumaantal gehaald en blijven de lesgroepen toch klein.
Op 2 september starten de twee afdelingen met een eerste jaar secundair onderwijs. Er is plaats voor twee keer 40 leerlingen. De scholen gaan geleidelijk groeien: elk jaar komt er een leerjaar bij. De scholen zullen uiteindelijk niet meer dan 150 leerlingen mogen tellen.
Niet op voorhand gepland
“Die kleinschaligheid is essentieel voor onze freinetpedagogie. We volgen in de lessen de interesses van de leerlingen en de actualiteit en we werken ook vakoverschrijdend,” zegt coördinator Van Hout.
“Dat moet leiden tot heel natuurlijk en geïntegreerd onderwijs en een schooljaar dat niet op voorhand gepland is.” De scholen krijgen financiering van de overheid. De eindtermen zijn dus dezelfde als in de rest van het Vlaamse onderwijs. De manier om ze te halen is anders.
Wat wordt het onderwijsproject van de freinetscholen?
“Hoofd, hart en handen,” zo vat Keerpunt de freinetwerking samen. Die is genoemd naar Célestin Freinet die het onderwijssysteem ontwikkelde. De twee nieuwe scholen worden ASO-scholen die de studierichting freinetpedagogie aanbieden. Leerlingen maken dus geen studiekeuze maar krijgen een brede algemene vorming, met aandacht voor culturele en technische vorming via ateliers, en burgerschap.
Die burgerschapsvaardigheid wordt ontwikkeld via regelmatig vrijwilligerswerk bij organisaties in de buurt of bij gemeentediensten. In latere leerjaren kan het vrijwilligerswerk op grotere schaal gebeuren.
Dat gebeurt via een gloednieuwe ASO-studierichting die bij de overheid is aangevraagd door de vzw Keerpunt. Het gebeurt zelden dat er van onderuit nieuwe studierichtingen ontstaan.
De scholen zijn consequent coöperatief. Een voltijdse directiefunctie wordt door meerdere mensen gedeeld. En in de klassen zijn leerlingen afwisselend ‘voorzitter’.
© TG-BRUZZ
| Initiatiefnemers en ondersteunende partijen van de secundaire scholen
Nog even wachten op geld
Financieel worden de eerste maanden voor Keerpunt wel een huzarenstukje. De eerste werkingsmiddelen van de overheid komen er namelijk pas in januari 2020. De school ontvangt dan in een klap ook het geld voor de maanden die al voorbij zijn.
De organisatie verzamelde daarom al 20.000 euro via een crowdfundingactie, waarover BRUZZ eerder al schreef. Dat geld gaat naar centrale kosten. Los daarvan heeft elke vestiging ook ongeveer 20.000 euro prefinanciering nodig. Keerpunt hoopt het nodige geld in te zamelen via giften uit het middenveld. Ouders mogen ook giften doen, maar zijn daar niet toe verplicht. Om de periode tussen september 2019 en 2020 te overbruggen, hebben de scholen zo'n 30.000 euro nodig, waarvan 10.000 tegen half augustus al werd geschonken.
Divers publiek gezocht
In Molenbeek krijgt de nieuwe secundaire school, een privé-initiatief, in elk geval expliciete steun van het gemeentebestuur dat lokalen ter beschikking stelt in de basisschool Ket & Co. “We zien dit als een opportuniteit,” zegt schepen Jef Van Damme (SP.A). “Er zijn in onze gemeente vandaag erg veel basisscholen, maar weinig Nederlandstalige middelbare scholen. Deze school vangt dat onevenwicht een beetje op.”
Van Damme verwacht ook veel van de interactie tussen de buurt en de school. “De organisatie toont dat ze geen eiland wil worden in de stad, maar dat ze de buurt willen betrekken,” zegt Van Damme. “De combinatie freinetschool en Molenbeek is misschien wat onverwacht, maar we willen samen met vzw Keerpunt tonen dat het hier kan werken en dat niet alleen sociaal-economisch sterke gezinnen hun weg naar freinetonderwijs vinden.”
De vrije inschrijvingen starten vandaag. De scholen gaan daarbij gericht communiceren via basisscholen, en gaan hun communicatie ook aanpassen aan doelgroepen die mogelijk niet vertrouwd zijn met freinetscholen. Bestaande scholen tonen volgens de organisatie in elk geval dat een sociale mix mogelijk is op freinetscholen.
Lees meer over: Sint-Jans-Molenbeek, Vorst, Onderwijs, freinetschool, secundair onderwijs, Windekind, Keerpunt vzw, Ket&Co
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.