Vuile praktijken

‘De vuile praktijken achter uw schone kantoor’, luidde de titel van het uitstekende dossier dat Vacature afgelopen weekend wijdde aan de toenemende sociale fraude in de schoonmaaksector. “Een bedrijfstak die almaar meer in de greep raakt van bikkelharde competitie, sociale uitbuiting, louche onderaannemers en mensenhandel.”

De crisis is een van de belangrijkste redenen, omdat bedrijven schoonmaak als een van de eerste besparingsposten beschouwen. Het probleem is het nijpendst hier in Brussel.

Een van de schrijnende gevallen die werden belicht, en die vorige maand in BDW in een opiniestuk ter sprake werden gebracht door Philippe Van Muylder van ABVV-Brussel, is dat van Roemenen die elke nacht van de week schoonmaken in zeven Brusselse NMBS-stations. Bij de onderaannemer van het schoonmaakbedrijf Gom, dat de openbare aanbesteding bij de NMBS in de wacht sleepte, verdienen de Roemenen als zelfstandigen netto vijf à zes euro per uur. Zonder extra vergoedingen voor onder meer het nachtwerk. De openbare aanbestedingen die overheidsbedrijven moeten uitschrijven om de kosten te drukken, met systemen als 'onderaannemers van onderaannemers', blijken in de praktijk soms te leiden tot zware vormen van sociale dumping.

De reactie van de NMBS - waar aan de top anders toch meer dan goed geld wordt verdiend - was op z'n zachtst gezegd maar flauwtjes. "Ja, we wisten het, maar we kunnen er niets aan doen." Het contract kan alleen maar worden opgezegd als de geleverde diensten kwalitatief niet in orde zijn, luidt het. De spoorwegmaatschappij belooft wel om in de toekomst specifieke voorwaarden op te leggen bij offertes: geen onderaanneming meer, en respect voor de loonvoorwaarden van de sector.

Als het van staatssecretaris voor Fraudebestrijding John Crombez (SP.A) afhangt, dan wordt de hoofdaannemer aansprakelijk voor alles wat er in de keten van onderaanneming gebeurt. Philippe Van Muylder stelde in zijn opiniestuk in onze krant dat de Brusselse overheid dringend een 'observatorium' van referteprijzen van overheidsopdrachten moet oprichten, net om te vermijden dat een bedrijf dat een erg laag bod kan doen door zijn arbeiders uit te buiten, het haalt.

Iedereen weet dat er een zware economische crisis woedt. Iedereen weet dat er moet worden bespaard. Maar dat betekent niet dat we als samenleving mogen tolereren dat dit een alibi wordt om mensen regelrecht uit te buiten. Onder onze eigen ogen, in onze schone kantoren en (gelukkig steeds fraaiere) stations. Niet vandaag, niet morgen, nooit.