Thierry Smits: WAW

De Brusselse choreograaf Thierry Smits heeft een nieuwe groepschoreografie klaar. Met een groep van elf dansers – dezelfde ploeg waarmee hij Anima ardens maakte – gaat hij op zoek naar het vrouwelijke. Dat zou meer voor de hand liggen, mochten die elf dansers geen mannen zijn.

Nee, Thierry Smits heeft zich niet laten inspireren door #MeToo. Toch past zijn nieuwe creatie perfect in de tijdgeest die de rolverdeling tussen man en vrouw radicaal aan het herijken is. De mannen op zijn podium zijn stuk voor stuk op zoek naar de vrouw in zichzelf. En daarbij getroosten ze zich de nodige moeite. “De creatie die we maken is geen feministisch stuk,” vertelt Thierry Smits, “hoewel ik wel een feminist ben. De voorstelling onderzoekt vrouwelijkheid, maar dan de vrouwelijkheid die in elke man aanwezig is. Het stuk begint met een zeer masculiene representatie van mannen in een voetbalteam, die na een gewonnen wedstrijd de kleedkamer binnenkomen. In die kleedkamer begint dan een reeks transformaties, waardoor die gasten op den duur een vrouwengemeenschap gaan vormen, zelfs een gemeenschap van heksen, die een heksensabbat houden. Dat is de pitch, kort samengevat.”

Je maakt dat stuk over vrouwelijkheid samen met elf mannen.
Thierry Smits: Het gaat om de vrouwelijkheid van die mannen, ja. Maar we hebben bij de voorbereiding van het stuk heel wat externe experts geraadpleegd. Er zijn drie gynaecologen langs geweest die zijn komen praten over het lichaam van de vrouw. Het lichaam van bij de geboorte tot de oude dag, met alle verschijnselen die optreden – van de puberteit, met het intreden van de regels, over de zwangerschap tot de menopauze… alles kwam aan bod.
Een kunsthistorica heeft ons meegenomen naar het museum voor een uitleg over de representatie van de vrouw door mannelijke en vrouwelijke kunstenaars doorheen de kunstgeschiedenis, van de middeleeuwen tot nu. En daarnaast hebben we ook ULB-socioloog David Paternotte ontmoet, die gespecialiseerd is in gender en is komen praten over de acquisitie van het mannelijke en het vrouwelijke in de blik van de ander.

Op welke manier heeft die voorbereiding dan zijn invloed gehad op het stuk?
Smits: De theoretische achtergronden hebben ons enorm gevoed. Onze jonge jongens hebben veel ontdekt, en ook ik heb nog veel bijgeleerd. Maar ook van de kant van de dansers zelf zijn er enorm veel suggesties geweest die het stuk hebben gestuurd, bijvoorbeeld over de zorg voor naasten, het matriarchale overwicht in het huishouden, over aanranding en de kwetsbaarheid van de vrouw in de publieke ruimte, over het recht op emoties… Er spelen veel elementen die niet allemaal zomaar zichtbaar zijn. Soms passeren ze bijna onopgemerkt, soms gaan we er op een haast overdreven manier op in.
Het belangrijkste om weten is dat het eigenlijk een heel toegankelijke voorstelling is. Het lijkt een beetje intellectueel van opzet in het begin, maar de vorm is echt ludiek en vermakelijk. Zo wordt er heel veel gezongen. Er is een lied in de kleedkamer, een strijdlied tussen man en vrouw, een wiegeliedje, en een lied waarin een heks de andere heksen oproept om een heksensabbat te organiseren. De vormentaal die we hanteren, is heel divers, want er zit naast de formele dans, ook humor en emotie in. Komische dans zou ik het noemen.