Krijgt federale taskforce asielcrisis onder controle? ‘Het is nu alle hens aan dek'

Morgen steekt de taskforce die binnen de federale regering op zoek gaat naar 2000 tijdelijke opvangplaatsen voor asielzoekers voor het eerst de koppen bij elkaar. “Er zal bij de zoektocht naar gebouwen en terreinen hoe dan ook weerstand komen.”

Bovenop de plannen van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V) om 2000 permanente opvangplaatsen te creëren, gaan de verenigde krachten in de Vivaldi-ploeg van premier Alexander De Croo (Open Vld) vanaf deze week op zoek naar nog eens minstens 2000 tijdelijke opvangplaatsen.

De eerste minister rekent daarvoor op inspanningen van zes verschillende ministers en één staatssecretaris. Zij moeten in hun departementen gaan vissen naar terreinen en gebouwen waar asielzoekers opgevangen kunnen worden.

Het gaat om Petra De Sutter (Overheidsbedrijven en Ambtenarenzaken, Groen), Ludovine Dedonder (Defensie, PS), Georges Gilkinet (Mobiliteit, Ecolo), Frank Vandenbroucke (Volksgezondheid, Vooruit), Annelies Verlinden (Binnenlandse Zaken, CD&V), Vincent Van Quickenborne (Justitie, Open VLD), en tot slot Mathieu Michel (Regie der Gebouwen, MR).

Die extra opvangplaatsen blijven broodnodig. De cijfers spreken voor zich. Terwijl het aantal bedden in het Fedasil-netwerk (34.425) recordhoogten bereikt, stijgt de instroom: in augustus vroegen ruim 3600 mensen internationale bescherming aan in ons land. In de herfstmaanden nemen die cijfers traditiegetrouw geen duik – wel integendeel. Aan het huidige tempo overschrijden we de cijfers van vorig jaar (vluchtelingen uit Oekraïne niet meegeteld).

Ondertussen wachten meer dan 2400 asielzoekers op opvang, zijn er steeds minder lokale opvanginitiatieven (LOI’s) in de gemeenten en zadelt de dossierachterstand het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS) met hoofdpijn op. Maar Fedasil, haar partners en de Brusselse opvangstructuren krijgen de voorspelde asieldruk van de komende maanden niet op eigen houtje gemanaged.

Regeringskwestie

Dat de regering nu vrij onaangekondigd beslist om 2000 extra plaatsen te gaan zoeken, wijst op een urgentie die door de schaal ervan – zonder er zoveel woorden aan vuil te maken – van de asielcrisis een absolute regeringskwestie maakt.

“Het is inderdaad alle hens aan dek”, zegt een woordvoerder van Ecolo-minister Gilkinet aan BRUZZ. De vicepremier heeft met de NMBS zicht op heel wat mogelijk bruikbare terreinen en gebouwen die voor asielopvang zouden kunnen dienen.

“Maar iedereen moet dringend extra inspanningen leveren”, klinkt het. “Het is niet enkel aan ons. De eerste taak van de NMBS en Infrabel is om treinen te laten rijden.”

De groene familie klopt al langer op tafel voor een doortastender asielbeleid en heeft zich binnen Vivaldi onder druk van de achterban opgeworpen als meest rabiate tegenstander van de aanpak van de Moor – en dan vooral haar instructie om alleenstaande mannen geen opvang meer te bieden. Co-voorzitter Jeremie Vaneeckhout liet zelfs al vallen dat hij er door het beleid van de Moor over nadacht om uit de regering te stappen.

Lees verder onder de foto

Kat uit de boom

Zo’n vaart zal het wellicht niet lopen, al zal Groen er zich bewust van zijn dat de groenen geïsoleerd staan met hun prangende taal als het op asiel aankomt. Bij de Franstalige liberalen is de toon bijvoorbeeld gematigder.

"Voor ons moet de opvang vooral in goede omstandigheden gebeuren”, klinkt het bij de woordvoerder van staatssecretaris Michel, die met de Regie der Gebouwen in zijn portefeuille een belangrijke stem is in het verhaal. “We willen extra plaatsen voorzien, maar er moet ook nagedacht worden over hoe we de instroom kunnen beperken.”

“Maar het is natuurlkijk onaanvaardbaar dat er deze winter asielzoekers op straat zouden moeten slapen", klinkt het verder. “We zullen dus zeker nagaan of er bij de Regie der Gebouwen pistes binnen de verwachtingen van de premier passen.”

Andere betrokken ministers kijken de kat nog even uit de boom, tot aan de vergadering die dinsdagnamiddag op de agenda staat. Dat er vooral in socialistische hoek minder animo lijkt om de asielcrisis met beide handen aan te pakken, is al langer geweten. Gevraagd naar een vooruitblik op het werk van de taskforce op het kabinet van minister Vandenbroucke, was het antwoord formeel: “Dat is een initiatief van de premier.” In de Wetstraat 16 wil men nog niet vooruitlopen op de zaken. Eenzelfde geluid bij minister Van Quickenborne.

Spreidingsplan

Vluchtelingenwerk Vlaanderen reageert bij monde van Thomas Willekens “voorzichtig positief” op de oprichting van de taskforce.

“Op zich is het een uitstekende zaak. De regering zet zich met beide schouders onder de asielcrisis. Maar we stellen ons tegelijkertijd de vraag: waarom nu pas? Moest dit initiatief twee jaar geleden genomen zijn, dan zouden de te overwinnen hindernissen veel kleiner zijn.”

Bovendien voorspelt Willekens weerstand bij de zoektocht naar gebouwen, terreinen en infrastructuur waar asielzoekers terechtkunnen voor opvang. “Je zal sowieso te maken krijgen met lokale besturen, en we weten hoe moeilijk dat loopt.”

Om die reden blijft Vluchtelingenwerk Vlaanderen hameren op een spreidingsplan, waar de Moor vierkant tegen is. “Maar de aanpak waarbij elke gemeente vijf asielzoekers extra zou opvangen, blijft nochtans de efficiëntste”, stelt Willekens. “Dan is de wachtlijst meteen weggewerkt.”