Bouwmeester en stadsverenigingen tegen jachthaven in Anderlecht

Komt er een jachthaven met een woontoren nabij het Biestebroekdok in Anderlecht? Een nieuwe versie van het bestemmingsplan voor de wijk zou dergelijke ontwikkelingen toelaten op de voormalige Shell-site. Maar enkele stadsverenigingen zien er liever een park verschijnen en ook Brussels bouwmeester Kristiaan Borret keurt het plan af. "Dit is achterhaalde waterfront-ontwikkeling."

In 2010 lanceerde een ambitieuze bouwpromotor al eens een 3D-filmpje van een mogelijke jachthaven bij het Biestebroekdok. Dat leek toen je reinste fictie, maar vandaag zien we het idee terugkeren in een nieuwe versie van een Bijzonder Bestemmingsplan (BBP). Dat plan zet de lijnen uit voor de toekomstige ontwikkelingen in de wijk. Een eerdere versie van dat plan was al eens in openbaar onderzoek, maar onderging ondertussen enkele wijzigingen. Er staat heel wat op het spel want volgens schattingen zou er plaats zijn voor 8 tot 11.000 bewoners.

Opvallendste toevoeging in de nieuwe versie van het BBP is dus de mogelijkheid om een jachthaven te bouwen. Niet bij het Biestebroek zelf, maar op de voormalige Shell-site, aan de andere kant van de Kuregembrug. Daar ligt al jaren een oud industrieterrein braak. De wijziging is opvallend omdat het effectenrapport heel wat vraagtekens plaatst bij een marina op deze locatie. Zo is het lang niet zeker dat er voldoende vraag is om de bouw te verantwoorden. Het project zou ook geen voordeel opleveren voor de huidige buurtbewoners.

Stadsverenigingen Inter-Environnment en Bral namen ondertussen positie in tegen de jachthaven. "Brussel heeft meer nijpende noden", klinkt het bij Bral. "Daarom stellen we voor om de-jachthaven-waar-niemand-op-zit-te-wachten te vervangen door een groene zone en die stevig te linken aan de omliggende wijken. Die hebben een hoge bevolkingsdichtheid en geen of weinig groen."

Hoewel de privé het project wil financieren, bestaat ook de vrees dat de gemeenschap vroeg of laat moet opdraaien voor de kosten. "Wat als de bootjes wegblijven, de onderhoudskosten te hoog blijken, de eigenaar (wie dat ook zal zijn binnen pakweg 25 jaar) failliet gaat en niemand geïnteresseerd is in de overname van een jachthaven? De kans is reëel dat de lasten van het project uiteindelijk bij de overheid terechtkomen."

'Onwenselijke gentrificatie'
Bouwmeester Kristiaan Borret heeft ook serieuze bedenkingen bij het plan. "Dit is een voorbeeld van achterhaalde waterfront-ontwikkeling," zegt Borret. "Het plan is geïnspireerd op Chelsea Harbour in Londen, een project uit de jaren 1980. Het is de bedoeling een eigen wereldje te creëren dat zich afkeert van de buurt. Dit soort gentrificatie is niet te rijmen met ons Kanaalplan. Daarbij willen we veel woningen bouwen, maar tegelijk ook nieuwe publieke ruimte die bruikbaar is voor de bestaande buurten en plaats laten voor productieve activiteiten."

Ook de Fietsersbond en GRACQ stellen zich vragen bij de jachthaven. Die zien ze als een obstakel voor een fietssnelweg. Langs het Kanaal van Brussel loopt een belangrijke gewestelijke fietsroute, route CK, maar ter hoogte van het Biestebroekdok laat de infrastructuur te wensen over. Daarom willen de fietsverenigingen dat er een fietssnelweg wordt opgenomen in het plan.

Ander probleem voor de bouwmeester is de mogelijkheid om naast de jachthaven een woontoren te bouwen. "De Shell-site is daar niet de juiste plek voor. Het kanaal is er te smal en het bestaande stadsweefsel is er heel dicht. Hier hoogbouw toelaten zou ook een precedent scheppen. Het zet de deur op een kier voor andere torens in de dichtbevolkte wijken langs het kanaal. Het Biestebroekdok zelf is een veel betere plek voor een toren, want daar heb je de vrije ruimte die een toren nodig heeft. Ik vind dat het BBP niet zo vlotjes moet mee gaan met de wensen van deze projectontwikkelaar."

Donderdag buigt de overlegcommissie zich over het BBP.