'Brussel: Eurabia deel 1 en 2': De terugkeer van de nar

In ‘Brussel: Eurabia deel 1 en 2’ rekent de Nederlandse journalist, arabist en schrijver Arthur van Amerongen af met de hoofdstad van Europa, de islamisering en de Belgische laat-maar-waaienmentaliteit. Hij schuwt daarbij het persoonlijke niet, en dat is tegelijkertijd een sterkte en zwakte van het boek.

O tempora, o mores : zo de tijd, zo de zeden, wil het Romeinse gezegde. Er was een tijd, nog niet bijster lang geleden, dat kritiek op de islam en de multiculturele samenleving taboe was. Toen Arthur van Amerongen in 2007 zijn oorspronkelijke Eurabia voorstelde, een relaas van zijn onderzoekswerk als ‘bekeerling’ in Molenbeek, werd zijn boek in België grotendeels genegeerd. Van Amerongen deed meer stof opwaaien toen hij in een ondertussen berucht geworden interview bij tvbrussel de beschonken plezante uithing. De eigenlijke kern van zijn boek, de islamisering van Brussel, leverde hem mede daardoor alleen maar hoongelach op van de goegemeente, plus een klacht van de Franstalige antiracismebeweging.

Loutering
Dat van Amerongen een probleem had met de drank, blijkt ook duidelijk uit het vervolg van zijn boek, Terug naar kalifaat Molenbeek , waarin hij voor het gemak het eerste deel nog eens heeft verwerkt. Van Amerongen bracht in 2006 lange tijd in Sint-Jans-Molenbeek door in het hart van het salafisme, de meest radicale stroming van de soennitische islam. Zelf beschrijft hij dat als een milieu waarin nooit gelachen werd. Een milieu dat hem aan zijn strengreligieuze opvoeding op de Nederlandse Veluwe deed denken. Men zou voor minder beginnen te drinken.

De grote sterkte van Eurabia is dat het een gedurfd persoonlijk relaas is, waarin van Amerongen onder anderen vertelt hoe hij met de nodige drank en drugs Midden-Oostencorrespondent was, er op los leefde, en uiteindelijk in Brusselse salafistische middens verzeild geraakte als een soort loutering. Maar tegelijkertijd is het persoonlijke ook de grootste zwakte: een persoonlijk verhaal is weinig vatbaar voor rationele kritiek.

Lachen
Op de kernboodschap van het boek valt weinig af te dingen: van Amerongen had het gore lef om al vroeg te infiltreren in de meest donkere religieuze krochten van Brussel, en te waarschuwen voor het gevaar dat daarvan uitging. Hij heeft onder meer de bekende invloedrijke Brusselse bekeerling Jean-François Bastin persoonlijk ontmoet, en volgde les in Brusselse islamscholen. Van Amerongen weet het allemaal met de nodige humor te brengen - hilarisch is bijvoorbeeld het relaas van zijn bekering tot de islam - maar eigenlijk is Eurabia een boek waar niet mee gelachen kan worden.

In het tweede en nieuwste deel van Eurabia keert van Amerongen terug naar ‘zijn’ Brussel, om tot de vaststelling te komen dat er niets veranderd is. Integendeel: het is er alleen maar op achteruitgegaan, mede dankzij de door van Amerongen gehekelde Belgische manier van met problemen omgaan: wegkijken, en aanmodderen. Wie dat niet gelooft, die kijkt natuurlijk best naar de gebeurtenissen van 24 mei 2014 en 11 januari 2015. Wat we willen zeggen: van Amerongen heeft gelijk gekregen, maar te laat.

In het laatste hoofdstuk krijgt oorlogsfotograaf Teun Voeten carte blanche om van Amerongen bij te treden. Men herinnere zich het verhaal van Voeten in deze krant, in het voorjaar, waarin grosso modo hetzelfde werd gezegd: het is eigenlijk al te laat voor Molenbeek, en misschien wel voor heel Brussel (en andere grote West-Europese steden met een groot aandeel salafisten en conservatieve moslims).

Wie zegt dat het te laat is, zoals van Amerongen en Voeten, die laat het natuurlijk ook aanmodderen en betijen. Dat kan niet de bedoeling zijn. Tot slot nog dit: van Amerongen zou er beter aan gedaan hebben niet de titel Eurabia te gebruiken voor zijn boek, want die refereert aan een complottheorie. Het kan een knipoog zijn, maar een die het boek dan té spottend maakt. We geven het boek uiteindelijk het voordeel van de twijfel, maar raden van Amerongen aan toch meer afstand te nemen. Anders dreigt zijn geloofwaardigheid er bij in te schieten.

Al schijnt het natuurlijk zo te zijn dat narren de waarheid vertellen.

----------------------------------------------------------

IS in de stad

Islamitische Staat, ook bekend als het 'kalifaat', 'IS' of 'Daesh', bestaat een jaar. Tijdens dat jaar werden aanslagen voorspeld en vonden er aanslagen plaats. In ons land werd een aanslag begin januari nipt vermeden. Dat Islamitische Staat een hele resem supporters heeft, is een understatement: een derde van alle tweets in het Arabisch in ons land steunt IS, vooral in de grote steden. Brussel speelt daarin een belangrijke rol. Dat tonen ook twee boeken over het onderwerp aan: een persoonlijk relaas van Arthur van Amerongen over islamisering (waarover dit artikel gaat), en een boek vol feiten van Pieter Van Ostaeyen. BDW las en besprak.