Een groeiende groep mannen gebruikt drugs om hun seksleven te voeden. Veel mannen hebben het gebruik onder controle, maar wanneer gebruik verandert in misbruik, is professionele hulp moeilijk te vinden.
© Nina Vandeweghe
| Chemsex wint aan populariteit in Brussel.
Wat is chemseks?
De term is bedacht door de Britse sociaal assistent en ex-druggebruiker David Stuart in 2001. Chemseks is het fenomeen waarbij verschillende mannen, voornamelijk homo’s, groepsseks plannen of hebben, en verslavende drugs gebruiken om de seks te verlengen en intenser te maken.
Ook al bestaat de term al bijna twintig jaar, toch is er nog geen eenduidige Belgische definitie van chemseks. “Gaat het over de middelen, de context waarin die middelen gebruikt worden of de onderliggende factoren van het gebruik?” vraagt onderzoeker Tom Platteau van het Tropisch Instituut in Antwerpen zich af.
Welke drugs?
De drugs die het vaakst geassocieerd worden met chemseks, zijn chrystal meth, GHB/GBL en mefedrone. Maar er is ook sprake van cocaïne- en ketaminegebruik.
Let’s talk about chemsex
Elke eerste dinsdag van de maand komt de groep samen, om 20 uur. De groep praat in de lokalen van Ex Aequo in de Steenstraat 29 in Brussel.
Op dit moment zijn de voertalen vooral Frans en Engels. “Ik kreeg wel de vraag van een aantal deelnemers om ook met een Nederlandstalige groep te beginnen. Het blijft toch het makkelijkst als je in je moedertaal kan spreken over heel persoonlijke/intieme zaken. Ik wil dat graag doen als er voldoende belangstelling is,” zegt initiatiefnemer Bavo.
"Kom binnen, maak het je gemakkelijk, welkom,” zegt een man. Hij is kaal, heeft een scherp gezicht en spreekt razendsnel. Zijn ogen staan strak, zijn hoofd is rood. In zijn kleine appartement zitten zo’n tien mannen. Ze dansen, praten, liggen op elkaar, kussen. Technomuziek davert door de flat, er speelt porno op tv.
Op tafel staan bekers, elk met andere initialen op, iedereen krijgt een eigen beker. Er ligt wit poeder op een spiegel, er staan flessen frisdrank op tafel. “Om de smaak van GHB (een van de gebruikte drugs, red.) te verbergen, geen zorgen,” zegt de man. “Hou goed in de gaten welke de jouwe is. Als je iets wil nemen, dan doe je het samen met mij. Oké? En de deur van de badkamer blijft altijd open. Nooit op slot,” zegt hij bezorgd, maar zijn handen beven licht. Hij verdwijnt al snel in de kamer ernaast, de deur blijft open. De roes is begonnen, het is 1 uur ’s nachts.
"Ik hou van de roes, van de intensiteit, van de camaraderie van het groepsgebruik"
“Eigenlijk weten we nog niet hoe we hiermee moeten omgaan,” zegt Mark Sergeant van het het Vlaams Expertisecentrum voor Seksuele Gezondheid Sensoa. Dit soort van seks, chemseks, is geen nieuw fenomeen, maar wint de laatste jaren wel aan populariteit. “Sinds de opkomst van datingapps zoals Grindr en Scruff, zie ik het steeds vaker en openlijker opduiken,” zegt hij.
Ook Tom Platteau, onderzoeker bij het Tropisch Instituut voor de Geneeskunde in Antwerpen, ziet ook in zijn praktijk vaker gebruikers over de vloer komen. Maar het blijft nattevingerwerk om de schaal in te kunnen schatten. “Er zijn weinig betrouwbare cijfers over chemseks in België,” zegt hij. Een Europese studie over het gebruik van verdovende middelen tijdens seks toont wel aan dat de lage landen hoog scoren.
Hallo, hulp?
“Uit informele gesprekken blijkt dat de proportie mannen die chemseks rapporteerden alleen in Amsterdam hoger was dan in Antwerpen en Brussel,” zegt Platteau. Twaalf procent van de bevraagde (homo-)mannen liet optekenen dat ze in de laatste vier weken minstens één keer seks hadden gehad terwijl ze high waren.
“Ik hou van de roes, van de intensiteit, van de camaraderie van het groepsgebruik,” vertelt Jacob (*). Hij heeft een succesvol leven, privé en professioneel. Hij kwam in aanraking met chemseks toen hij begon met fisting. “Dat is zo intiem en zo intens dat ik drugs nodig heb om mijn remmingen te verliezen en van de ervaring te kunnen genieten. Het zou anders te raar zijn.”
Hij zegt dat hij zijn gebruik onder controle heeft, dat hij weet wat hij doet en wat de risico’s zijn. “Maar ik heb me al afgevraagd waar ik naartoe kan, mocht ik hulp willen. Er is gewoon niets. Ik wil toch niet behandeld worden in een ontwenningskliniek?”
Let’s talk
Bavo (*) kwam tot dezelfde conclusie als Jacob. Hij heeft een geschiedenis van druggebruik en -misbruik tijdens seks. Toen hij twee jaar geleden hulp zocht en er geen vond, begon hij samen met een vriend de Brusselse praatgroep Let’s Talk about Chemsex. Met succes.
“We zien heel veel mannen langskomen,” zegt hij. “De jongste zijn vooraan in de twintig, de oudste in de zestig. Ze hebben elk hun redenen om te komen praten, sommigen willen gewoon tips om een risico op een overdosis te vermijden. Anderen willen hun verhaal en hun angsten kwijt. Praten helpt.”
Hij praat zelf steeds openlijker over zijn druggebruik en kon de schaamte en de schuldgevoelens pas onlangs achter zich laten en een plaats geven. “Mijn seksuele voorkeur bleef iets waar ik voor op mijn hoede was in het dagelijkse leven. Ik was tegelijk bang om die kant van mij te tonen, maar voelde de drang om die toe te laten.” Later stak de aidscrisis de kop op en werd het nog moeilijker voor mannen van zijn generatie om zorgeloos hun seksualiteit te beleven. “Misschien is de vlucht in chemseks een manier om die verloren tijd in te halen,” zegt Bavo.
“We starten binnenkort met een onderzoek om te weten te komen waar de gebruikers zelf behoefte aan hebben, om problemen met chemseks te voorkomen of om hulp te vinden voor problematische chemseks,” klinkt het bij Sensoa. Ook bij andere organisaties staan studies in de steigers.
Saquib Ahmad pendelt als psychotherapeut tussen Londen en Brussel. Hij vindt het ongelooflijk dat er zo weinig hulp is. “Zeker in een stad als Brussel, waar er zoveel drugs worden gebruikt en zoveel hiv is,” zegt hij. In Londen is er net als in Brussel een grote chemseks-scene, maar daar kun je sneller terecht met vragen. Ahmad begint daarom in Brussel met workshops om te peilen naar de redenen waarom vooral homo’s de vlucht nemen in drugs en seks om hun weekends te vullen.
Het is tien uur ’s ochtends. Enkele mannen zijn afgedropen, er zijn er andere bijgekomen. Een man, mysterieus, knap en rank, zoekt op datingapps naar geïnteresseerden. Hij scrolt door de profielen, schrijft ze aan, vraagt hen langs te komen. Er wordt gesnoven, drugs gedronken, gedanst, gevreeën zonder einde. De mannen blozen en worden draaierig uit vermoeidheid, maar blijven gaan. “I could fuck a tree,” keelt iemand. Iedereen lacht.
Buiten is het eigenaardig stil. Een politiemacht heeft zich intussen verzameld, klaar voor de confrontatie met een groep betogers in gele hesjes. Het is een onwerkelijk schouwspel. Binnen is iedereen high en geil, buiten kookt de straat over van woede. De wereld binnen is een vluchtoord. Maar dan in een roes die blijft duren.
(*) De getuigen wilden anoniem blijven. Hun namen zijn bekend bij de redactie.
Lees meer over: Brussel, Samenleving, chemsex, Druggebruik, valentijn
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.