Bram Penninckx (38) brengt in zijn drietalige boek "Brussels En Route", uitgegeven bij Snoeck, het openbaar vervoer in Brussel in beeld. Een selectie van zijn foto's is vanaf 16 september te zien in de metrostations Ribaucourt, Kruidtuin en Roodebeek. Hij woont met zijn vrouw en drie kinderen in Sint-Lambrechts-Woluwe.
© Saskia Vanderstichele
| Bram Penninckx, fotograaf.
Enfant terrible: Bram Penninckx, fotograaf
Een ritje met het openbaar vervoer lijkt banaal, maar dat is het niet. Ik verplaats me dagelijks met bus, tram of metro, want ik ben snel afgeleid in het verkeer en heb ook geen rijbewijs. Ik kijk graag naar medereizigers en de omgeving. Onderweg zijn is vaak leuker dan het doel bereiken. In Brussel is elke reis als een sightseeingtour.
Je wordt getrakteerd op een dwarsdoorsnede van de stad. Wat me intrigeert, is het spanningsveld tussen weten en niet weten. Je ziet of hoort iets, maar het blijft een mysterie wie die sjofele heer of opgemaakte dame tegenover je is en waar hij of zij woont. Even fascinerend: de interactie tussen reizigers of het gebrek eraan. Veel mensen verschuilen zich vandaag achter hun smartphone. Een enkeling kijkt zelfs stiekem porno.
Voor ‘Brussels En Route’ heb ik in anderhalf jaar tijd alle metro-, bus- en tramlijnen genomen, van beginhalte tot terminus, overdag en ‘s nachts. Mijn eerste beeld was een man op een eenwieler die de metro in reed. Uitgeverij Plaizier pikte de zwart-witfoto op voor een postkaartje. De MIVB heeft me de tijd en de ruimte gegeven om het project te realiseren.
"Mijn fototoestel is mijn pen en papier"
Het fotograferen was intens. In meer dan vierhonderd ritten maakte ik slechts één geval van agressie mee. Een straalbezopen vrouw had het op mij gemunt, om tien uur ‘s morgens nota bene. Het resultaat is geen publireportage geworden, maar een uitsnede van de realiteit, waarmee ik iets wil vertellen over de stad en de maatschappij. De foto’s heb ik gecombineerd met flarden van gesprekken die ik heb opgevangen, soms grappig, soms ernstig.
De aanslag van 22 maart 2016 in Maalbeek is ook in het boek geslopen: de bloemen als eerbetoon aan de slachtoffers, de afgesloten vuilnisbakken, de militairen op straat. In mijn gesprekken met chauffeurs merkte ik hun verslagenheid. Moslims waren gechoqueerd dat de terroristen in hun eigen stad onschuldige mensen vermoordden, en dat in naam van hun religie. Ook ik en mijn vrouw zijn door het oog van de naald gekropen, want we passeren er vaak. Toen ik het bericht kreeg, ben ik naar de plek des onheils gegaan, waar een surreële sfeer hing. Ik nam er een foto van een man die een T-shirt droeg waarop een atoomexplosie stond afgebeeld.
Mijn respect voor de chauffeurs is enkel gegroeid. Ze leveren knap en belangrijk werk in soms moeilijke omstandigheden en krijgen veel shit naar hun hoofd geslingerd. Ze verdienen van de reizigers een schouderklopje. Een goedendag of bonjour maakt een wereld van verschil.
Brussel is mijn stad. Een stad die me boeit en ergert en die vaak misbegrepen wordt. Een wendbare stad waar veel mogelijk is en burgers prachtige initiatieven nemen. Cultureghem organiseert kookateliers aan het Abattoir, Molengeek leert Molenbeekse jongeren coderen. De modale Brusselaar bekijkt zijn stad en hoe die bestuurd wordt met de nodige argwaan en ironie, en dat is soms nodig (lacht).
De liefde heeft me naar het groene Sint-Lambrechts-Woluwe gebracht. We hebben het geluk dat we kunnen wonen in het huis van de grootouders van mijn vrouw. De stad is dichtbij en tegelijk veraf.
Mijn fototoestel is mijn pen en papier. Ik kies voor langetermijnprojecten waarvoor ik de tijd kan nemen en waarvan de uitkomst onzeker is. Het risico houdt me scherp. Ik ga voor nuances, ook al is dat misschien niet trendy. Een volgende Brussels project? Zeker, maar eerst uitblazen.
Lees meer over: Sint-Lambrechts-Woluwe, Samenleving, Enfant Terrible, Bram Penninckx, openbaar vervoer, MIVB
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.