Parochies sterven uit: reddingsplan voor Brusselse Kerk

Bettina Hubo, Steven Van Garsse
© Brussel Deze Week
27/03/2013
Gaat het bergaf met het kerkbezoek in Vlaanderen, dan is de toestand in Vlaams Brussel ronduit dramatisch. Hulpbisschop Jean Kockerols heeft een reddingsplan klaar waarbij over twee jaar nog tien à twaalf hoofdkerken overblijven.

D e Nederlandstalige Katholieke Kerk in Brussel slinkt in sneltreinvaart. Eind jaren zestig waren er nog 110 parochies met Nederlandstalige eucharistievieringen. Vandaag blijven er nog 21 'pastorale eenheden' over. Dat is het gevolg van een Pinksterbrief van de vorige hulpbisschop Jozef De Kesel uit 2005. Hij spoorde de parochies daarin aan om te fuseren tot pastorale eenheden, groot genoeg om te kunnen spreken van een 'levende gemeenschap.' Eucharistievieringen werden geschrapt, er werd geschoven met priesters en parochiediensten werden gecentraliseerd.

Voor loyale kerkgangers was dat niet altijd makelijk. Ze moesten hun vertrouwde parochiekerk vaak ruilen voor een kerk een stuk verderop.
De hele operatie blijkt acht jaar later onvoldoende. In een interview met Brussel Deze Week doet de huidige hulpbisschop Jean Kockerols zijn plannen uit de doeken om nog tien à twaalf Nederlandstalige hoofdkerken over te houden in Brussel. Dat moeten 'lichtbakens' worden. Daarnaast wil Kockerols inzetten op kleinschalige initiatieven als gebedsgroepen en aalmoezeniersdiensten.

Wegsmeltende ijsberg
Hoeveel Nederlandstalige kerkgangers er nog zijn in Brussel, valt moeilijk te zeggen. Volgens het Vicariaat zijn het er zeker niet meer dan tweeduizend. Die kunnen vandaag nog terecht in zeventig weekendmissen en tien weekmissen. Door de vergrijzing van de parochies en de daling van het aantal Nederlandstalige Brusselaars staan die vieringen zwaar onder druk. Een doordeweekse Nederlandstalige mis in de crypte van de Koninklijke Sint-Mariakerk in Schaarbeek trekt vandaag bijvoorbeeld nog acht gelovigen, allemaal kloosterzusters en lang niet allemaal Vlamingen.

Aan Franstalige kant stelt de hulpbisschop Kockerols een vergelijkbare trend vast. Maar de situatie is er minder urgent. "Een grote ijsberg die wegsmelt doet er nu eenmaal langer over dan een kleine," zo klinkt het.

Minder vieringen betekent leegstaande kerkgebouwen. Herbestemming is een kwestie waar de katholieke kerk al enkele jaren haar tanden op stuk bijt. Samen met het Gewest dat mee op zoek moet naar een oplossing voor die enorme ongebruikte gebouwen.

Kerk in ademnood

Terwijl allerlei religies floreren in Brussel, is het katholieke geloof er op zijn retour. Voor stedenbouwkundigen en erfgoedspecialisten vormen de lege kerken een echte breinbreker. Een dossier van Brussel Deze Week. 

Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.

Lees meer over: Samenleving, Kerk in ademnood

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni