Peixe e Limão op Brosella: 'Dat schijfje citroen geeft de vis een zuiderse toets'

Een ongepolijste stem die ontroert in een emotioneel samenspel met gitaar en cello. Meer zal het Italiaans-Belgische trio Peixe e Limão niet nodig hebben om straks ook op Brosella het publiek in verschillende talen in vervoering te brengen. “We hebben nooit afgesproken dat we vanaf nu een meertalige Brusselse band zijn. Dat ging spontaan.”

Vis en citroen, maar dan in het Portugees: zo noemden de Italiaanse zangeres Flavia Clementi en de Belgische gitarist Thomas Van Bogaert hun begeesterende project Peixe e Limão, dat begin juli ongetwijfeld ook het Brosella Festival in vervoering zal brengen. “Ik ben geboren in maart, vis is mijn sterrenbeeld,” zegt Van Bogaert op een zonnige namiddag in Molenbeek. “Door er een schijfje citroen aan toe te voegen, wilden we er een zuiderse toets aan geven.”

Met alleen gitaar en stem straalde hun sound van bij het begin eenvoud uit. “Luister naar 'Bombom', de openingstrack van ons eind vorig jaar verschenen debuut SALTA! en je weet wat ik bedoel. Het staat voor genieten van de kleine dingen des levens.” Ook toen Federico Bragetti, een kameraad van beide bandleden, hen later zou vervoegen op cello werd die less-is-more-aanpak behouden. Naast de krachtige, nog ongepolijste stem van Clementi is die puurheid hét handelsmerk van dit onconventionele trio, dat een sober akoestisch instrumentarium koppelt aan frisse popmelodieën en invloeden uit de wijde wereld.

Van Bogaert, een ingeweken Bruggeling die je misschien kent als drijvende kracht van het Ravekoor, en de uit Genua afkomstige Bragetti leerden elkaar kennen tijdens hun opleiding aan het Koninklijk Conservatorium Brussel. Maar Clementi was, toen ze na rechtenstudies in Rome naar Brussel verhuisde, een complete leek op muzikaal vlak. Op aanraden van Bragetti klopte ze aan bij Van Bogaert. “Ik wilde hem eerst zelfs betalen om me te begeleiden met zijn gitaar en mee te duiken in een repertoire van Braziliaanse en Latijns-Amerikaanse muziek die me na aan het hart lag.” Hoewel ze al vaker complimenten gekregen had over haar ontroerende stem, was ze er nooit mee aan de slag gegaan. Van Bogaert: “Ik viel als een blok voor haar stemgeluid. Het zou heel awkward hebben gevoeld om me te laten betalen om met haar te spelen.” (Lacht)

“In het begin ging ik zingen bij Thomas zoals anderen naar de yogaklas of de gym gaan, maar al snel werd het meer dan een hobby. Toen hij na enkele sessies voorstelde om ook een video te maken en optredens in te plannen, leek het alsof ik in een droom beland was, ook omdat anderen ons motiveerden om door te zetten. Vooral onze residentie bij Muziekpublique twee jaar geleden was een mijlpaal. Zij pushten ons om meer eigen nummers te schrijven, want tot dan brachten we vooral covers. We hebben elk een verschillende smaak, maar slaagden er snel in om een repertoire te vinden waar we allemaal achter stonden.”

Alle windstreken

Brachten ze hun covers vooral in het Portugees, als gevolg van Clementi's voorliefde voor bossanova, choro en samba – terwijl niemand van de groep de taal effectief spreekt –, dan veranderde dat vanzelf toen ze muziek begonnen te componeren. Bragetti: “De taal – Frans, Spaans of Engels – hangt vaak af van het eerste zinnetje van de tekst. Als dat er is, hang je er min of meer aan vast.” Straks klinkt er misschien ook Nederlands, want ook Van Bogaert is aangespoord om zijn tekstbijdrage te leveren: “We hebben nochtans nooit afgesproken dat we vanaf nu een Brusselse band zijn die veel talen gebruikt. Dat ging spontaan.”

Inspiratie komt volgens Clementi aanwaaien uit alle windstreken. “Zo knipoogt 'Mary' naar Ierse folk, terwijl 'Tired talks' persoonlijker is. Maar ook dat kon ik alleen in het Engels zingen, omdat het de taal is die ik spreek met mijn partner. Het liefst zing ik echter in het Spaans of het Frans. Die talen vloeien vlotter dan het Engels. Schrijven in mijn moedertaal vind ik dan weer lastig omdat dat in mijn ogen sneller gênant of cheesy is.”

Het valt op dat de twee instrumentalisten zonder percussionist in de buurt hun instrument soms ook als een drumstel aanwenden. “Omdat we qua bezetting meer doen denken aan een kamermuziekensemble, is het niet altijd even makkelijk om aan de verleiding te weerstaan om wat breder te arrangeren,” zegt Bragetti. “Maar dat doen we bewust niet, want met ons sobere, onconventionele palet zijn we geen band als alle anderen. Dat palet daagt ons uit om alle mogelijkheden van ons instrument te verkennen, ver weg van de stereotypen.”

“We zijn klassiek geschoold aan het conservatorium, maar willen tegelijk niet te hoogdravend klinken, het blijft popmuziek,” zegt Van Bogaert. “Alleen voelen onze composities meer aan als folk, omdat we ze brengen op akoestische instrumenten,” preciseert Bragetti.

Advocaat van de emotie

Clementi, die in Brussel belandde voor een stage bij de mensenrechtenorganisatie No Peace Without Justice, is tegenwoordig voltijds aan de slag als juriste bij de ngo Advocaten Zonder Grenzen. Ook al houdt ze haar professionele en artistieke activiteiten het liefst uit elkaar, engagement kruipt net als bloed waar het niet gaan kan. “Ik zing ook over de liefde, een cruciaal onderdeel van het leven, maar voor de wat militantere teksten kan ik niet om mijn werkervaring heen. Al doe ik dat nooit gratuit of op de werkwijze van een advocaat.” (Lacht)

In het pakkende 'Canto di una lotta' declameert ze zo haast als een slamdichter het gedicht van een Peruaanse activiste, dat in Italië een symbool werd in de strijd tegen femicide. “Toen de verontwaardiging groot was na het zoveelste schandaal over een jonge vrouw die vermoord was door haar partner, doken overal in het straatbeeld passages uit dat gedicht op. Het is een brief van een dochter aan haar moeder. Ook mijn moeder was gepakt toen ze me die hoorde vertolken.”

Een logisch gevolg van Clementi's empathische voordracht en emotionele zeggingskracht die je haast betrokken partij maakt. Ook 'My Palestinian friend' bevindt zich op het snijvlak van persoonlijk en breder engagement. “Mijn tante Anna, die in Palestina en Israël woonde, gaf me voor haar dood een boekje met Palestijnse strijdliederen en zei dat ik er een van mocht gebruiken. Ik koos die met de meest universele boodschap. En de titel, tja, we hebben allemaal onze politieke gevoeligheden. Maar als onze songs een politieke geladenheid hebben, is er altijd een persoonlijke link, die nog benadrukt wordt door de muziek.”

De tekst waar ze misschien wel de meeste reacties op kreeg is 'Psy', een wat ludieke maar daarom niet minder gemeende steek naar mensen die je altijd overladen met hun mentale issues. “Ik heb zelf ervaren hoe overwhelming en mentaal belastend dat kan zijn. Voor mij werkte het bevrijdend om eindelijk eens uit te roepen: ik ben niet je shrink, betaal verdorie een professional met een diploma. Pas achteraf begreep ik hoe empowerend dat ook voor anderen kon zijn.”

Peixe e Limão speelt op 5/7 op Brosella (4 > 6/7, Ossegempark), brosellafestival.be