Streamingkanon Patrick Watson na de stemproblemen: 'Of je blijft zwemmen, of je verdrinkt'

De Canadese singer-songwriter Patrick Watson houdt op zijn wereldtournee ook halt in Bozar, maar ei zo na was de streamingkampioen zelfs niet aan de trip begonnen. Na ernstige stemproblemen stond hij op het punt om zijn carrière te beëindigen, maar via duetten met onder meer Martha Wainwright en November Ultra, die de kern vormen van zijn nieuwe album Uh oh, begon hij toch weer te zingen.

Tijdens een optreden in Atlanta, terwijl ik op het podium stond, voelde ik dat er iets mis was”, vertelt Patrick Watson, de Canadese singer-songwriter die onder Franstalige oren een waar fenomeen is. In het ziekenhuis viel het harde verdict. “De artsen vertelden me dat een van mijn stembanden kapot was. Ik was mijn stem kwijt. Ik heb experts geraadpleegd, maar die waren sceptisch. Sommigen beweerden zelfs dat mijn stem niet meer terug zou komen. Als zoiets je overkomt, heb je twee keuzes: of je blijft zwemmen, of je verdrinkt.”

Die stemproblemen zorgden er eind 2022 voor dat de opmars van Patrick Watson abrupt tot een stilstand kwam. Dat succes was al onverwacht, vertelt de zoon van een verpleegster en een gevechtspiloot die opgroeide in Québec en zijn eerste muzikale stappen zette in het lokale kerkkoor. “Ik zong op bruiloften en begrafenissen. Als kind had ik me wel kunnen voorstellen dat ik danser of acteur zou worden, maar geen componist of muzikant. Deze carrière had ik niet voorzien. Op mijn 15e had ik zelfs nog nooit een concert bijgewoond.”

Midden jaren 1990 sloot Watson zich aan bij Gangster Politics, een band uit de skascene. “Ik was de toetsenist van de groep, die elke avond voor 500 man speelde. Ik kwam uit het niets, en plotseling trad ik overal in Canada en Amerika op. Het was ongelofelijk.” In die periode ontdekte hij ook de kracht van muziek in combinatie met beeld. “Ik woonde in die tijd met de muzikanten van Gangster Politics in een appartement in Montréal. 's Avonds luisterden we naar Pink Floyd, terwijl we naar The wizard of Oz keken en joints rookten. Prachtig! De muziek paste perfect bij de beelden van de film.” Die jeugdige experimenten vormden zijn visie op de relatie tussen beeld en geluid.

Ambassadeur

In 1999 kruiste zijn pad dat van fotografe Brigitte Henry, met wie hij de soundtrack voor een boek met bijbehorende muziek maakte. “Om muziek te schrijven die aansloot bij de foto's, liet ik me inspireren door het album Homogenic van Björk. Toen ik daarnaar luisterde, begon ik te geloven dat ik misschien ook kon zingen. Ik had niet de capaciteiten van een Thom Yorke of Leonard Cohen, maar door te spelen met klanktexturen en creatieve pianopartijen kon ik mijn stem laten werken.”
Met succes, want in 2007 won hij de Polaris Music Prize, een prijs die het beste album bekroont dat het afgelopen jaar in het land van het esdoornblad is uitgebracht. En die ook al Arcade Fire, Feist, Kaytranada, Caribou en Godspeed You! Black Emperor te beurt viel. “Die prijs gaf vooral legitimiteit aan mijn baan. Tot dan toe wist ik niet zeker of ik wel een echte zanger was.”

Patrick Watson was van koorzanger uitgegroeid tot de ambassadeur van een verfijnde en dromerige Angelsaksische pop. Tot die dag op het podium in Atlanta dus. In een overlevingsreflex vluchtte hij de opnamestudio in en componeerde liedjes. Aanvankelijk was de zanger niet in staat om te praten, maar na drie maanden kreeg hij zijn spraakvermogen terug. Omdat zijn stem nog kwetsbaar was, besloot hij om samen te werken met verschillende zangeressen, om zo zijn eigen zangpartijen te beperken. “Naast het vrouwelijke aspect zocht ik vooral stemmen die contrasteerden met de mijne”, legt Watson uit. Hij wendde zich eerst tot de Franse November Ultra. “Zij had ook stemproblemen gehad.” Samen verwerkten ze hun ervaringen in het nummer 'Silencio'.

Eén miljard

Dat experiment herhaalde Patrick Watson vervolgens met sterren als Charlotte Cardin en Martha Wainwright, maar ook met opkomende artiesten, zoals de Britse Hohnen Ford, de Franse Solann en de Portugese MARO. “Ik ontdekte hun universum via Instagram”, vertelt de Canadees, die de afgelopen jaren zijn relatie met sociale media volledig heeft herzien. “Tijdens de lockdown heb ik Instagram leren begrijpen en gebruiken dankzij regelmatige uitwisseling met mijn community.”
Op een avond stuurde een fan hem via Instagram een link naar een video. “Het was een amateurfilmpje uit het begin van de twintigste eeuw, met mijn nummer 'Je te laisserai des mots' als achtergrondmuziek. Een miljoen mensen had het gezien!”

En dat was nog maar het begin. In de winter van 2024 werd het nummer – oorspronkelijk in 2009 gecomponeerd voor de soundtrack van de film Mères et filles, met Catherine Deneuve in de hoofdrol – de eerste Franstalige track in de geschiedenis met één miljard streams op Spotify op de teller. De Engelstalige Patrick Watson kaapte het record weg voor de neus van Stromae, Céline Dion, Jul, Angèle, Gims en Jean-Jacques Goldman. “Het is niet mijn beste nummer,” vindt Watson zelf, “maar tijdens de lockdown kreeg ik duizenden berichten van mensen die me vertelden dat het hen door die periode had geholpen. Om een reden die mij ontgaat, weet 'Je te laisserai des mots' een bepaald gevoel te vatten.”

Met dat record op zak laat Patrick Watson nu van zich horen in het Engels en het Frans. Beide talen duiken op in de nummers van zijn recente en eerste duettenalbum Uh oh. De titel van de plaat verwijst naar een typisch Noord-Amerikaans tussenwerpsel, waarop een plotselinge fout, iets onverwachts of een onvoorzien probleem wordt onthaald. “Elke dag worden we in kranten, op de radio en op televisie overspoeld met deprimerende berichten. Door al dat slechte nieuws ben ik het gewend geraakt om 'Uh-oh' te zeggen. Ik vond het wel grappig om dat stukje alledaags taalgebruik op de albumhoes te zetten. Vooral omdat het ook verwijst naar het verlies van mijn stem.”

Patrick Watson speelt op 11/11 in Bozar, bozar.be