Schepen over bomenkap op Vrijheidsplein: ‘Kijken naar Brussel van 2050, niet dat van 1875’

Voor Brussels schepen Zoubida Jellab (Ecolo-Groen) is het glashelder: de bomen op het Vrijheidsplein moeten en zullen overeind blijven, ondanks het bindend advies van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen (KCML). Daarin staat dat bij een toekomstige heraanleg van het plein de bomen moeten sneuvelen. Het Brussels stadsbestuur gaat nu formeel in beroep tegen dat advies.

De weelderige vleugelnoten zijn 45 jaar na hun aanplanting niet meer weg te denken uit het Vrijheidsplein in Brussel. Toch wil de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen (KCML) dat de veertien bomen bij de geplande heraanleg van het emblematische plein gekapt worden.

Want – zo beargumenteert de KCML – de hooggroeiers verhinderen het zicht op de geklasseerde gevels op het plein.

‘Onverantwoord’

Het Brussels stadsbestuur liet eerder al via gewezen schepen van Stedenbouw Ans Persoons (one.brussels-Vooruit) weten dat het geen heil ziet in het advies van de KCML.

Nu Persoons vertrokken is naar de Brusselse regering, bevestigt schepen van Groene Ruimten Zoubida Jellab (Ecolo-Groen) dat het stadsbestuur formeel in beroep gaat tegen het (bindend) advies van de commissie.

“De bescherming van het patrimonium moet hand in hand kunnen gaan met de bescherming van het natuurlijk erfgoed”, vertelt Jellab in een reactie aan BRUZZ.

“Het zijn gezonde bomen die al decennia meegaan. Zeker tegen de achtergrond van de klimaatverandering is het onverantwoord om ze te kappen.”

‘Hartaanval’

De KCML betwijfelde in een eerdere reactie of de bomen de geplande heraanleg van het plein wel zouden overleven. Ook om die reden, naast het erfgoedgegeven, vindt de commissie het een beter idee om de huidige bomen te kappen en te vervangen door nieuwe exemplaren.

“Bomen kappen om er daarna nieuwe te planten: daar staan wij niet achter”, reageert Jellab.

“Het gaat niet om meubilair dat je vervangt. Deze bomen leven en zijn gegroeid in een gezonder klimaat dan dat van vandaag. Bomen die we nu planten, kampen door de klimaatverandering met meer moeilijkheden. Dat mag je niet onderschatten: we zien soms bij recent aangeplante bomen dat ze gewoonweg omvallen, alsof ze een hartaanval krijgen.”

Toegankelijkheid

Omdat de boomwortels te groot zijn geworden en de straatstenen en borduren omhoogduwen, wat de toegankelijkheid van het plein belemmert, wil het bestuur ook de zone rondom de bomen verhogen en aanleggen in dolomiet. Maar ook daar is de KCML tegen gekant.

“Nochtans is een heraanleg op hetzelfde niveau cruciaal voor personen met beperkte mobiliteit”, aldus Jellab.

Brusselse regering

De groene schepen stoort zich tot slot wat aan de visie van de KCML. “We moeten naar het Brussel van 2050 kijken, niet naar dat van 1875”, countert ze de stellingname van de commissie.

Jellab benadrukt tegelijkertijd de functie van het plein. "We mogen niet vergeten dat er veel kantoorwerkers zijn die van het Vrijheidsplein gebruikmaken om een luchtje te scheppen. Het is een ontmoetingsplaats, de bomen spelen hun rol in dat verhaal."

Nu het stadsbestuur in beroep gaat tegen het advies bij de Brusselse regering, ligt de bal in het kamp van de ploeg van minister-president Rudi Vervoort (PS). Het lijdt geen twijfel dat het advies van de KCML ook binnen de Brusselse regering op weerstand zal kunnen rekenen.