Brussels Pride: 'Strijd om holebirechten nog lang niet gestreden'

'Queerrechten zijn nooit een voldongen feit en vergen daarom blijvende inspanningen en waakzaamheid.' Dat schrijft BRUZZ-redacteur Maarten Goethals in het edito van deze week. Hij kijkt vooruit naar de Brussels Pride van zaterdag 17 mei.

Ondanks de felle kleuren, de luide dansmuziek op straat, en de feestelijke wirwar van mensen die elkaar graag zien, blijft de Brussels Pride in de eerste plaats een politiek statement. De duizenden aanwezigen die komende zaterdag meedoen met de parade en met alle randactiviteiten in de stad, willen uiteraard een fijne dag beleven onder gelijkgestemden. Maar over deze editie hangt een veel groter belang dat iedere evenementiële en commerciële citymarketinglogica overstijgt: meer dan ooit staan de rechten van de lgbtqia+-gemeenschap onder druk, en meer dan ooit blijkt de noodzaak om die stevig te verankeren.

Een Pride is alvast een symbolische verovering van de publieke ruimte, waar het individuele zich mag tonen in alle diversiteit. Dat kan gelden als statement in het hart van Europa. Maar wereldwijd dreigen die safespaces stelselmatig te verdwijnen. En sneller dan sommigen voor mogelijk hielden. De lange mars van het conservatieve nationalisme in de Amerikaanse politiek, het terugschroeven van trans rechten in Engeland, Italië, dat onder premier Meloni het draagmoederschap voor niet-biologische ouders moeilijker wil maken … De afgelopen jaren is het onzacht ontwaken uit de universele droom van gelijke rechten voor iedereen.

Ethische vooruitgang lijkt daarom op de processie van Echternach: twee stappen voorwaarts, één achteruit. En om in de beeldspraak te blijven: het religieuze functioneert daarbij vaak als tegenkracht, gedreven door een eenvoudig, binair biologisch denken over seksualiteit.

In dat opzicht doet Brussel het nog goed. Voor veel internationaal gevluchte lgbtqia+-personen voelt de hoofdstad als een vrijhaven in vergelijking met meer strikte regimes die in queer mensen schijnbaar een levensgrote bedreiging zien.

Toch kent iedereen ook verhalen uit zijn Brusselse kennissenkring over homofoob geweld op straat, op café of in het openbaar vervoer, waarbij mannen of vrouwen die hand in hand lopen uit het niets slaag krijgen, vaak met een levenslang trauma en zelfcensuur tot gevolg. Ook het schreeuwende protest twee jaar geleden tegen Evras, een lessenpakket in het Franstalige onderwijs over relationele opvoeding, geldt als waarschuwing dat niet iedereen in de Brusselse samenleving even empathisch staat tegenover onderwerpen als gender en emotioneel welzijn.

En voor alle duidelijkheid: dat zal ook nooit veranderen. Die spanning blijft. Het tegendeel denken – dat de wereld ooit zal evolueren naar zoiets als totale tolerantie – getuigt van naïviteit, en een gebrek aan inzicht hoe diffuus de menselijke driften zijn, en hoe macht, cultuur, geloof en seksualiteit zich tot elkaar verhouden. Soms in een bevrijdende eenheid, soms in een onderdrukkende vorm.

De Brussels Pride, maar ook de Dyke March die voor het eerst uitgaat en de IDAHOT-vlaggencampagne op 17 mei, vieren de ene, en klagen de andere aan. Op vele vlakken moet Brussel klappen incasseren – de politieke malaise, hooliganraids, de enorme berg schulden – maar op dat punt staat het stevig: in het verzet om niet toe te geven aan de donkere schaduw, die over de regenboog schuift.