Salvatore Licata over het Heizeldrama: 'Ik was in het stadion en vreesde voor mijn leven'

Op 29 mei 1985 zat de Italiaanse Brusselaar Salvatore Licata in het Heizelstadion, toen de rellen tussen Juventus en Liverpool uitbraken. “Ik kan nog altijd niet vatten wat toen gebeurde.”

Het contrast. Eerst de geur van hotdogs, bier. Supporters. Geroep. Gejoel. Aanmoedigingen, gelach. Dan een vriend die terugkomt en zegt: “Er zijn doden gevallen.”

Ik kon het niet geloven. Voetbal is een feest. In dit geval: de Europese finale. Liverpool tegen Juventus, mijn ploeg. Mijn roots liggen in Caltanissetta, Sicilië – mijn vader was een mijnwerker, en verhuisde van Italië naar La Louvière, en van La Louvière naar Laken toen ik vijf jaar was. Ik groeide letterlijk op in de schaduw van het Heizelstadion, ik was zelfs uitbater van een café in de buurt, Le Carlton, maar Italië blijft in mijn hart.

In de week voor de grote clash verkocht ik met mijn broers kaartjes voor de wedstrijd, tot soms 20.000 frank (500 euro zonder rekening te houden met inflatie, red.) per stuk, voor het S-vak, net boven de journalisten. Ik verdiende in totaal 300.000 frank (zo'n 7.500 euro). Niet slecht. Er deden veel valse tickets de ronde: gemaakt op het dunne papier van een photocopieuse in een sigarettenwinkel tegenover mijn café. De echte waren van karton en in rolletje gedraaid. Maar aan die dronken Engelsen kon je alles verkopen.

“Les hooligans vont arriver”

De kranten waarschuwden vooraf voor die van Liverpool: “Les hooligans vont arriver.” Ik wist niet wat dat was: een hooligan. Waren dat hetzelfde type bandieten als de Lazio-fans uit Rome?

Met zeventien vrienden ging ik naar de match. 29 mei 1985, een woensdag. Ik droeg een zwart-wit gestreept shirt, met op de rug het opschrift 'Platini 10' – de held van de ploeg. Wat een sfeer. Ik zag zelfs een dronken agent met zijn hemd open en zijn stropdas rond zijn hoofd geknoopt.

Om een of andere reden duurde het lang tot de match begon. Een vriend kreeg honger en ging daarom eten halen. Toen kwam het nieuws. Eén dode. Twee doden. Drie doden. Opeens begonnen de Italianen over het veld te lopen, om de gemoederen te bedaren werd de wedstrijd alsnog gespeeld. Platini scoorde. Platini juichte. Vreemd.

Na de match duurde het uren voor mijn vak naar buiten mocht. Toen dat gebeurde, via een omweg langs de Houba de Strooperlaan werden de supporters langs een klein gangetje geleid, een soort corridor, waar ik samen met mijn vrienden plots bekogeld werd met stenen en blikjes. De klootzakken hadden al 39 mensen gedood en nu wachtten ze ons op ... Iedereen wilde zo snel mogelijk naar buiten, want iedereen was in paniek. Ik viel, gelukkig hielp mijn broer mij overeind. Ik was bang om verpletterd te worden, door de adrenaline sprong ik over een muurtje, in plaats van door de poort te gaan.

Giovanni

Rond mij liepen mensen met gescheurde kleren. Ik zag de schok in ieders ogen, sommigen konden geen antwoorden meer geven, leken zelfs gedrogeerd, leken zombies. Ik zag die avond op televisie ook lichamen, blauw van het stikken.

En de eerste die ik herkende, was Giovanni. Hij had die week ook tickets verkocht. Zijn eigen kaartje had hij geruild voor een plaats in zone Z – normaal gereserveerd voor de neutrale fans, maar Italiaanse reisbureaus en Belgen die een extra centje wilden verdienen, verkochten die aan de fans van Juventus.

Zelf had ik een ticketje voor de S-tribune gegeven aan een Belgische man met zijn zoontje, in ruil voor eentje in Z, die ik ongebruikt bijgehouden heb als souvenir. Die man redde het dus wel. Gelukkig.

Voor mijn café stond een rij Italianen te wachten bij de telefooncel. Ik liet ze binnen, zodat ze mijn vaste telefoon konden gebruiken, om te bellen naar familie in Italië. Ondertussen serveerde ik thee en koffie, tot een uur of drie 's nachts.

Twee jaar lang volgde ik het voetbal niet. Pas twintig jaar later stapte ik voor het eerst weer het Heizel­stadion in en heb ik ook geholpen om de herdenkingspaal te zetten met de namen van de slachtoffers.

Mijn blik blijft altijd hangen bij Giovanni. Of hoe één onnozele beslissing – om elders te gaan zitten – zulke grote gevolgen kan hebben. Ik kan het tot vandaag nog altijd niet vatten.