Basiliek Koekelberg duikt in rode cijfers, maar optimisme over toekomst

De vzw achter de culturele en toeristische activiteiten in de Basiliek van Koekelberg heeft een financieel slecht 2024 achter de rug. Er is wel beterschap in zicht, zegt directrice Martine Abeloos.

De vzw De Vrienden van de Basiliek sloot 2024 af met een verlies van 19.816 euro, tegenover nog 68.036 euro winst in 2023 en zelfs 229.221 euro in 2022. De boosdoener was het slechte zomerweer en dat leidde tot minder bezoekers dan gewoonlijk, zegt Martine Abeloos-Motteux, de directrice van de Basiliek.

"Er was vorige zomer enorm veel te doen, met de Olympische Spelen en het EK voetbal. Maar vooral het tegenvallende weer speelde ons parten. Als het te koud is en het regent, dan komen de toeristen niet naar de Basiliek, omdat dit het panoramisch zicht vanaf de buitengalerij belemmert", vertelt ze.

Nog een tegenvaller was de matige belangstelling voor de immersieve expositie van de Bulgaarse moderne kunstenaar Dian Kostov. "De tentoonstelling ontving bitter weinig bezoekers. We hebben er geen verlies mee gemaakt, maar we hadden er toch meer van verwacht", zegt Abeloos.

Bovendien moest ze de expo voortijdig afbreken door het bezoek van wijlen paus Franciscus aan de Basiliek in september 2024. "Tentoonstellingen van die grootte verlengen we normaal gezien. Maar dat was door het pausbezoek deze keer niet mogelijk."

Het pausbezoek zelf had nauwelijks een impact op de financiële cijfers van de Basiliek, omdat de Belgische Kerk alle kosten op zich nam.

Fractie van het Atomium

De Basiliek van Koekelberg is, inclusief de kerkelijke vieringen, goed voor circa 200.000 bezoekers per jaar. Maar het aantal bezoekers van het panorama vanop de verdieping blijft beperkt tot 32.000 per jaar.

"Als je dat vergelijkt met het Atomium, dan is er nog veel potentieel om meer internationale toeristen aan te trekken", zegt Abeloos. Het Atomium, het meest bezochte gebouw van België, was goed voor 850.000 bezoekers in 2024.

De cultuur-vzw kan elke betalende bezoeker goed gebruiken, want door het jaarverlies moet ze de financiële buffers uit het verleden aanspreken. De schulden stegen ook in een jaar tijd met 63 procent, tot 123.426 euro. Abeloos zegt wel dat een grote lening van het Aartsbisdom Mechelen-Brussel intussen is afgelost. "Op heden zijn alle schulden op korte termijn betaald."

Art Deco

De directrice ziet beterschap in de cijfers van 2025 en is ook optimistisch over 2026. "Dankzij het art deco-jaar zien we het aantal buitenlandse bezoekers toenemen", zegt ze. De basiliek is het grootste art deco-gebouw ter wereld.

Ook hoopgevend is dat de aanvragen voor grote culturele evenementen in de op vier na grootste kerk ter wereld weer op het peil komen van voor de coronacrisis. Abeloos: "Pas nu lijken we van die negatieve schok hersteld, zo blijkt uit de boekingen voor concerten en tentoonstellingen voor dit en volgend jaar. (Trots) Zo komt er onder andere een concert met werk van Ennio Morricone in 2026 in de Basiliek."

*lees verder onder foto

Vuil en vandalisme

Een pijnpunt blijft wel de moeilijke mobiliteit rond de Basiliek, zo kaartte Abeloos deze week nog aan in een vergadering met de burgemeesters van Koekelberg en Ganshoren. "Parkeren is veel makkelijker aan het Atomium dan aan de Basiliek."

En de voetgangers komen doorgaans via het station Simonis en het Elisabethpark, dat de voorbije weken vooral in het nieuws was door het tragische overlijden van de 11-jarige Fabian. Dat is voor mensen die slecht te been zijn niet vanzelfsprekend en de terugtocht 's avonds doorheen dat park is niet meteen de meest zorgeloze wandeling, zegt Abeloos. Het park werd eerder dit jaar toegevoegd bij de gewestelijke lijst van drugs-hotspots.

Abeloos: "Ik heb de voorbije zes jaar de situatie op het vlak van vuil en vandalisme toch zien verslechteren. Ook de basiliek zelf heeft te maken met graffiti en gebroken ruiten. De site wordt wel met camera's bewaakt."