Schrijver Rob van Essen na het winnen van prestigieuze prijs: 'Ik durf meer dan vroeger'

De Nederlandse schrijver Rob van Essen, die met zijn al even succesvolle vrouw Lize Spit in Brussel woont, leverde met zijn roman Ik kom hier nog op terug de uitzonderlijke prestatie om voor de tweede keer dezelfde prestigieuze literatuurprijs te winnen. 'Je kan wel dingen verzinnen, maar de lezer moet pikken wat je schrijft', zegt van Essen in gesprek met BRUZZ.

In 2019 won Rob van Essen al eens de Libris-prijs, toen met zijn roman De goede zoon. Vijf jaar later is het opnieuw raak voor de Nederbrusselaar. Ik kom hier nog op terug is een beklijvend boek dat niet alleen autobiografie en sciencefiction, maar ook thema’s als geloof, tijd, lotsbestemming en de kracht van verhalen verweeft. Van Essen had niet meteen verwacht dat de jury iemand zou bekronen die de prijs al eens gewonnen had, maar had bij het schrijven van zijn zestiende boek een goed gevoel.

Wanneer wist u dat, van dat goed gevoel?

“Toen ik het eerste hoofdstuk af had, met de twee jeugdherinneringen die in het boek een bepalende rol spelen, wist ik dat het wat kon worden. Dat hoofdstuk zette me op het spoor van de rest van het boek. Nadien waren er natuurlijk nog wel momenten dat ik twijfelde of ik alles op een coherente manier rond zou krijgen, maar achteraf had ik het gevoel dat dat was gelukt. Ik ben geen schrijver die alles van tevoren plant. De plot ontstond grotendeels tijdens het schrijven. Op een gegeven moment is het dan alsof het verhaal zelf weet welke kant het op moet, en dat ik er dan achteraan sukkel op mijn laptop. Dat is altijd weer een wondertje. Maar hoe goed het boek dan precies is, dat maak je als schrijver natuurlijk niet zelf uit.

Vooral het sciencefictionelement in het verhaal is delicaat, maar zeer geslaagd. U gaf al aan dat je erg zorgvuldig moet schrijven om zoiets voor de lezer geloofwaardig te houden.

Je kan wel dingen verzinnen, maar de lezer moet pikken wat je schrijft. Ik denk dat ik wat dat betreft meer durf dan vroeger. Omdat ik geleerd heb hoever de ideale lezer bereid is om samen met je op avontuur te gaan. Dat blijkt uit het feit dat De goede zoon en Ik kom hier nog op terug, eigenlijk mijn meest ‘wilde’ boeken, ook de succesvolste zijn.

Het hoofdpersonage gaat het na zijn jeugd in een streng gereformeerd dorp zoeken in het wereldse Amsterdam, en heeft de autobiografisch klinkende naam Rob Hollander. Hielp je standplaats in Brussel om met afstand over Nederland te schrijven?

In Miniapolis, de eerste roman die ik hier in Brussel schreef tijdens corona, is Brussel aanwezig. Ik kom hier nog op terug noemde een vriend van me dan weer mijn ‘heimweeroman’, alsof ik als afsluiting nog eens langs al die plekken van vroeger ga. En zo voelt het ook wel een beetje.