Helft Brusselse ziekenhuizen onvoldoende transparant: ‘Dit zet de deur open voor misbruik'

Bijna drie op de tien Belgische ziekenhuis publiceren geen prijslijst op hun website, nochtans een wettelijke verplichting. In Brussel is bijna de helft van de ziekenhuizen niet in orde. Dat blijkt uit een studie van het socialistische ziekenfonds Solidaris dat waarschuwt voor mogelijk misbruik.

Naar aanleiding van de Europese Dag van de Patiëntenrechten onderzocht Solidaris de websites van 92 Belgische ziekenhuizen. De bedoeling was om na te gaan hoe het zit met de financiële transparantie van die zorginstellingen.

Uit de analyse blijkt dat 66 van de 92 Belgische ziekenhuizen een prijslijst voor verbruiksmaterialen op hun website beschikbaar stellen. Dat betekent dat bijna een derde verzaakt aan de wettelijk verplichte informatieopdracht, stelt Solidaris.

In Vlaanderen komt één op de tien ziekenhuizen die verplichting niet na, maar in Brussel gaat het om bijna de helft. Zes van de dertien onderzochte Brusselse ziekenhuizen is wettelijk niet in orde. Alleen de provincie Henegouwen doet het verhoudingsgewijs nog slechter. De Brusselse ziekenhuizen die geen prijslijst beschikbaar stellen zijn onder meer het UZ Brussel, het Erasmusziekenhuis en de Europa Ziekenhuizen.

“Dit ondanks uitgebreide zoekpogingen,” klinkt het in de studie. “Soms wordt verwezen naar het onthaal van het ziekenhuis om deze gegevens in te kijken of kan je een mail sturen naar de financiële dienst. Dat volstaat niet.”

Dubbele facturatie

Wanneer ziekenhuizen wel een prijslijst publiceren op de website is die niet altijd even leesbaar voor patiënten, hekelt Solidaris. Zo worden regelmatig merknamen in plaats van productnamen gehanteerd, zijn er ook lijsten waarop interne codes worden gebruikt en gebruiken heel wat ziekenhuizen medische vaktermen die moeilijk te begrijpen zijn voor patiënten. “Dit gebrek aan uniformiteit en duidelijkheid belemmert de transparantie,” klinkt het.

Bovendien blijkt dat sommige ziekenhuizen materiaal aanrekenen dat al is opgenomen in de prijs van het onderzoek of behandeling. Het gaat bijvoorbeeld om naalden, ontsmettingssets en spuiten. Dat wijst volgens Solidaris op misbruik.

“Niemand betaalt graag twee keer voor hetzelfde”, zegt Paul Callewaert, algemeen secretaris van Soldaris. “In die ziekenhuizen betalen patiënten één keer via de verplichte ziekteverzekering en nog eens via hun ziekenhuisfactuur. Dit is niet de bedoeling en moet een halt toegeroepen worden.” In die categorie behoren Silva Medical, dat een polikliniek in Molenbeek heeft, en Cliniques Saint-Luc tot de slechte leerlingen in Brussel.

Daarnaast heeft Solidaris vastgesteld dat er grote prijsverschillen bestaan voor bepaalde producten die geregeld voorkomen op de ziekenhuisfactuur. De prijzen van coldpacks variëren van 2,82 tot 32,77 euro en voor shampoo gaat het bijvoorbeeld van 0,25 tot ruim 17 euro. “We pleiten ervoor dat ziekenhuizen correct de kosten doorrekenen en de materiaalkosten niet gebruiken om extra winst op zorg te ambiëren,” aldus Callewaert.

'Wijdverspreid probleem'

Solidaris voerde een jaar geleden een gelijkaardige analyse uit, maar slechts voor een beperkt aantal Vlaamse ziekenhuizen. Een jaar later is er volgens het ziekenfonds amper iets veranderd. “We zien dat er een wijdverspreid probleem is”, zegt Callewaert. “We blijven dit als ziekenfonds opvolgen en zullen de klachten van onze leden actief opvolgen.”

Het ziekenfonds is van plan om de ziekenhuizen die niet in orde zijn met hun wettelijke verplichtingen aan te schrijven. “We bepleiten dat bij afwezigheid van de lijst deze producten ook niet kunnen worden aangerekend,” klinkt het. Ziekenhuizen die producten aanrekenen die niet apart gefactureerd mogen worden, kunnen ook een brief verwachten. Patiënten krijgen dan weer het advies om de prijslijst altijd te raadplegen en de factuur te laten nakijken bij twijfel.

Vandenbroucke: 'Hard optreden'

Minister van Volksgezondheid Franck Vandenbroucke (Vooruit) reageert tevreden op de studie. Zijn kabinet raadt iedereen met vragen over zijn factuur aan om zich tot zijn ziekenfonds te wenden.

"Je moet weten wat je zal betalen als je voor een behandeling terecht moet in het ziekenhuis. Het is goed dat Solidaris deze oneerlijke praktijken blootlegt. Daar moet hard tegen opgetreden worden", luidt het.

Dat is volgens het kabinet ook een van de redenen waarom het doorzet met de hervorming van het ziekenhuislandschap en waarom de financiering van de ziekenhuizen wordt aangepakt.

"In dat kader willen we er ook voor zorgen dat supplementen - en dan in de eerste plaats ereloonsupplementen - overal beperkt worden", luidt het voorts. De redenering daarachter luidt dat tegenover zorg een eerlijke vergoeding moet staan, die overeenstemt met het werk dat een arts verricht. "Wie zorg nodig heeft, moet de juiste zorg krijgen, en daar een juiste en betaalbare prijs voor neertellen. Meer gezondheid voor ons geld, daar komt het op neer."