Interview

Frédéric De Gucht (Open VLD): 'Het MIVB-abonnement voor één euro per maand is onhoudbaar'

Kris Hendrickx, Steven Van Garsse
14/01/2025

Ivan Put

| “Geen enkele partij in de regering zal veel cadeaus kunnen uitdelen”

Sinds Sven Gatz (Open VLD) geveld is door een ontsteking, neemt Frédéric De Gucht zijn plek in aan de Brusselse onderhandelingstafel. Hij doet dat in de directe stijl die hem eigen is. “Als er weinig ruimte is voor interpretatie, kan wat je zegt ook niet verkeerd begrepen worden.”

Vader Karel De Gucht kent iedereen. En ook broer Jean-Jacques doet al eens een belletje rinkelen. Het familielid dat vandaag de meeste politieke aandacht naar zich toezuigt, heet echter Frédéric. De CEO van glasproducent Sprimoglass was al voorzitter van de Open VLD-afdeling in Brussel-Stad. Als regeringsonderhandelaar maakte hij er geen geheim van dat hij hoopt op een coalitie zonder de PS. “Met die partij wordt het moeilijk hervormen.”

U stelde voor om het interview op café te doen. Dat is een omgeving die u vertrouwd is, u baatte er zelf jaren één uit.

Frédéric De Gucht: Klopt, De Confrater in Elsene, nabij de Vrije Universiteit Brussel (VUB). Als student spendeerde ik er een aanzienlijk deel van mijn budget. Toen het over te nemen viel, heb ik met mijn beste vriend geïnvesteerd, nog tijdens mijn studentenperiode. Cafés vormen belangrijke ontmoetingsplekken, Brussel is op dat vlak prima bedeeld om mensen te ontmoeten of net te ontlopen.

In tegenstelling tot uw vader en broer vond u pas laat de weg naar de politiek. Snakt de politiek naar een ondernemersblik?

De Gucht: Ja, maar andersom begrijpen veel ondernemers de politiek niet. Mijn profiel is daarin wat uniek: ik ken de twee al lang en ben in een debatcultuur groot geworden. Vrienden die vroeger bij ons kwamen eten, dachten dat wij altijd ruziemaakten, terwijl we gewoon stevig aan het discussiëren waren. Voor iets kan blinken, moet je eerst eens goed wrijven.

Over wrijven gesproken: u bent de Brusselse politiek binnengestapt met een directe stijl, die sommigen als arrogant bestempelen. Riskeert u niet om meteen bruggen te verbranden?

De Gucht: Misschien zijn sommige mensen wat snel gebruskeerd? Als ik iets kort en duidelijk kan zeggen, doe ik het, in plaats van drie bochten te maken. De politiek mist helderheid. Als er weinig ruimte is voor interpretatie, kan wat je zegt niet verkeerd begrepen worden.

“Sven Gatz is een van de meest altruïstische politici die ik ken, misschien wat tot zijn eigen schade”

Is er al veel verkeerd geïnterpreteerd tijdens de Brusselse formatie?

De Gucht: Ja. Neem die zogenaamde nota van de Nederlandstalige partijen. Dat was gewoon een document dat alle partijstandpunten van de Nederlandstalige partners in kwestie oplijstte, meer niet. Toch blijft de Franstalige zijde naar dat document verwijzen.

Het is zeven maanden geleden dat er verkiezingen waren en de onderhandelaars staan nog bijna nergens. Ontbreekt het niet aan een gevoel van urgentie in de Brusselse politiek?

De Gucht: Er heerst een sense of urgency, maar dat betekent nog niet dat iedereen verantwoordelijkheid wil nemen. Een regeringsonderhandeling met 200 miljoen overschot op de begroting, zoals we twintig jaar lang hadden, is iets anders dan de zware besparingsoperatie waar Brussel nu voor staat. Dan steken sommigen zich al wat makkelijker weg achter ideologie. Geen enkele partij in de toekomstige regering zal veel cadeaus kunnen uitdelen.

Hoe raken de partijen uit deze impasse?

De Gucht: Door uit de loopgraven te komen. Sommige Franstalige partijen lijken plots verrast dat er toch een akkoord kwam aan Nederlandstalige kant, na die lange periode van slepende onderhandelingen. Opeens ontdekt de PS dat de N-VA bestaat in Brussel en dat die er wel eens bij zou kunnen zijn. Ik begrijp hun veto niet.

Hoe moet dat eruitzien, uit de loopgraven komen?

De Gucht: Ofwel aanvaardt de PS de Nederlandstalige meerderheid, ofwel doen Ecolo en Défi dat. U had het daarnet over een ontbrekend gevoel van urgentie. Vaak ontstaat dat pas als er druk van buitenaf komt. De nieuwe kredietrating van Standard & Poor’s in maart had zo’n signaal kunnen zijn, maar de rating is nu uitgesteld naar juni omdat het agentschap de budgetplannen van de nieuwe regering wil kennen. Ik kom uit een wereld waar ik de problemen liefst zo snel mogelijk oplos.

U noemde twee scenario’s waarbij er beweging komt aan Franstalige kant. Maar ook daar zit het muurvast. Is een Nederlandstalige meerderheid zonder N-VA een optie? Dan kan de PS weer aan boord.

De Gucht: Zit het echt zo muurvast? Ik kom ook mensen van Ecolo tegen die vinden dat ze niet per se de schaduw van de PS moeten zijn. En wat N-VA betreft: we hebben het bij wijze van spreken vijf maanden lang geprobeerd zonder hen, en het is mislukt. Waarom zou het nu plots wel lukken?

Waarom is die aanwezigheid van N-VA belangrijk?

De Gucht: Omdat we een stabiele meerderheid nodig hebben, met genoeg zetels. Verder is N-VA de grootste partij in Vlaanderen en levert ze straks wellicht de federale premier. Dàt zou pas arrogant zijn: denken dat we de N-VA maar moeten beschuldigen van racisme en doen alsof we noch de Vlaamse, noch de federale regering nodig zullen hebben om Brussel op orde te krijgen. N-VA eerst met alle macht uit de regering houden en daarna een telefoontje: ‘Zeg Bart, kunnen we eens afspreken? We zitten hier met een gat in de begroting.’ Ik zie ook geen democratisch of ideologisch argument om de partij in Brussel uit te sluiten. Je gaat Cieltje Van Achter toch niet vergelijken met Theo Francken? Voor zover ik weet, ging de PS nog niet één keer in op de vraag van Cieltje om een koffie te gaan drinken. Dat is nochtans de eerste stap naar een compromis.

Maar uw voorkeur ligt bij een coalitie met Ecolo en Défi?
De Gucht: Groen zit al in de meerderheid, die zullen ook liefst Ecolo betrekken. De PS lijkt me ook een moeilijke partner om Brussel mee te hervormen.

Frédéric De Gucht .jpg

Ivan Put

| "Ik blijf een ondernemer. Maar ik wil me wel kandidaat stellen als regiovoorzitter voor Open VLD. Ik zie die rol wat meer voor de schermen dan mijn voorganger"

Is er al duidelijkheid over de rol van Sven Gatz, die met gezondheidsproblemen kampt?

De Gucht: Ik heb een zeer goede relatie met Sven. Hij is een van de meest altruïstische politici die ik ken, misschien wat tot zijn eigen schade. Hij denkt niet aan ‘ik’, maar aan ‘wij’. Dat wordt hem nu wel wat aangerekend.

Concreet: hij heeft te weinig Open VLD-standpunten vertolkt in de regering en zo mede het tekort op de begroting laten oplopen?

De Gucht: (wikt zijn woorden) We hebben een zeer moeilijke coalitie achter de rug, waarin we ideologisch wat geïsoleerd zaten en er ook crisissen te bezweren waren. We hadden assertiever kunnen zijn over de gedane uitgaven, dat is ook wat Sven zelf zegt. Een belangrijke rol die Sven Gatz de voorbije jaren heeft vervuld, is dat hij de partij in Brussel helemaal vernieuwd heeft. We hebben nu een afdeling zonder twisten zoals in de periode met Els Ampe, er is echt een gewicht van de schouders van de mensen gevallen. Over de toekomstige rol van Sven zal hij zelf wel duidelijkheid scheppen.

Zelf wil u geen minister of regeringscommissaris worden?
De Gucht: Neen, ik blijf een ondernemer. Maar ik wil me wel kandidaat stellen als regiovoorzitter voor Open VLD. Ik zie die rol wat meer voor de schermen dan mijn voorganger Thomas Ryckalts, waarmee ik een goede band onderhoud.

U wordt de Ahmed Laaouej van de Brusselse Open VLD.
De Gucht: (Glimlachje) Neen, maar ik heb wel ideeën over waar we met dit gewest naartoe moeten en heb zin om daar mee aan te bouwen.

"N-VA is de grootste partij in Vlaanderen en levert straks wellicht de federale premier. Dàt zou pas arrogant zijn: denken dat we de N-VA maar moeten beschuldigen van racisme en doen alsof we noch de Vlaamse, noch de federale regering nodig zullen hebben om Brussel op orde te krijgen"

Stel: die nieuwe regering komt er. Hoe moet die het enorme financiële tekort dan aanpakken?

De Gucht: We hebben te veel personeel. Er moeten niet per se naakte ontslagen vallen, maar door mensen niet te vervangen komt het gewest al een eind. We moeten ook wat af van het subsidie-infuus. Onlangs waren 360 vzw’s kwaad omdat hun financiering mogelijk in het gedrang komt. Bij mij is vooral dat cijfer blijven hangen. We moeten de fiscaliteit doorlichten. Niet om belastingen te verhogen, maar uitzonderingen kunnen worden geschrapt. Ook het
MIVB-abonnement voor één euro per maand is niet houdbaar.

De metro schrappen of in de koelkast zetten? Het blijft een bijzonder grote kost voor een noodlijdend gewest.

De Gucht: De metro vormt niet het grote probleem. We kunnen de registratierechten verlagen, zodat de inkomsten daaruit kunnen stijgen. Dat klinkt misschien vreemd, maar als die taks te hoog ligt, dreig je net minder transacties te hebben waardoor ze minder opbrengt. We kijken best ook eens naar de sociale woningen. Ik ben daar een voorstander van, maar je mag de huurprijzen niet zo laag zetten dat die woningen een aderlating worden voor het Gewest.

Als u Brussel mocht hervormen, wat zou dan de prioriteit zijn?

De Gucht: Met minder politici en kabinetsleden werken, snoeien in vzw’s en pararegionale organisaties, OCMW’s centraler laten samenwerken. Bevoegdheden zoals mobiliteit, veiligheid en netheid naar het Gewest brengen. Je moet daarom niet meteen focussen op de fetisj van de fusies.

Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.

Lees meer over: Politiek , Open VLD , Frederic De Gucht , Brusselse N-VA , PS , brusselse formatie , Café Flamingo

Lees ook

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni