Helft gemeenten slordig met publicatie gemeenteraads­verslagen: ‘Juiste info is cruciaal’

Etterbeek heeft al ruim een jaar geen verslagen van de gemeenteraadszittingen meer gepubliceerd, wat in strijd is met de Nieuwe Gemeentewet. En het is niet de enige: negen van de negentien Brusselse gemeenten lopen achter. "Zonder deze verslagen kunnen burgers hun lokaal bestuur niet opvolgen."

In december 2024 begonnen de nieuwe gemeenteraden hun 6-jarige mandaat. BRUZZ dook in de verslagen van de eerste zes maanden van 2025, maar sommigen bleken onvindbaar. Bij bijna de helft van de gemeenten ontbrak minstens één verslag dat al online had moeten staan.

Stand van zaken

Etterbeek is de grootste achterblijver: de gemeente heeft al ruim een jaar geen verslagen gepubliceerd. Het laatste dateert van mei 2024. De gemeente wijt dit aan het personeelstekort en meldt dat de verslagen begin september online zullen staan.

Op 12 augustus ontbraken er bij Brussel-Stad, Sint-Agatha-Berchem en Sint-Joost-ten-Node nog twee verslagen. Bij Evere, Ganshoren, Sint-Pieters-Woluwe, Ukkel en Vorst nog één.

Bij vijf gemeenten bleek het - na een verwittiging van de BRUZZ-redactie - om slordigheidsfoutjes te gaan. Vier van de vijf gevraagde documenten staan nu online. Bij Stad Brussel zijn de verslagen nog niet klaar, en bij Ukkel moet het verslag nog goedgekeurd worden. Sint-Joost-ten-Node gaf geen reactie.

Waarom is dit relevant

De negentien gemeenteraden komen ongeveer een keer per maand samen. Als burger kun je de agendapunten van een zitting van tevoren raadplegen, maar in het verslag (proces-verbaal) staat hoe de zitting daadwerkelijk is verlopen: wie was er aanwezig, welke punten zijn er besproken en hoe gingen de stemmingen? Zonder deze verslagen kunnen burgers hun lokaal bestuur niet opvolgen en controleren, aldus politicoloog Jo Buelens.

“Alles begint bij goed geïnformeerde burgers. Het verslag van de gemeenteraad moet dan ook beschikbaar zijn. Als we willen dat burgers betrokken zijn bij de politiek en ze zich niet baseren op geroddel en fake news, dan is de juiste informatie van de overheid een must. En dan liefst geen maanden later.”

Wat zegt de wet

Volgens artikel 89 van de Nieuwe Gemeentewet van 2022 moeten de verslagen gepubliceerd worden zodra ze zijn goedgekeurd en ondertekend. Normaal is dat tegen de eerstvolgende zitting. Buiten de grote vakantieperiodes horen verslagen dus doorgaans binnen één à twee maanden na de zitting online te staan.

"Het kán natuurlijk dat sommige verslagen niet goedgekeurd werden doordat een gemeenteraadslid bezwaar indiende, maar dat is uitzonderlijk," zegt Buelens. "Bovendien zouden opmerkingen over de notulen tegen de volgende vergadering verwerkt moeten zijn."

'Geen vrijblijvende service'

Gemeenteraadslid Pieterjan Vanden Boer (Ecolo-Groen) uit Etterbeek laat aan BRUZZ weten dat hij het probleem van de ontbrekende verslagen in zijn gemeente al meermaals heeft aangekaart bij de meerderheid. "Het gaat niet om een simpele vergetelheid. Die verslagen zijn verplicht volgens de wet, en moeten dus gebeuren. Een tekort aan personeel is dus geen argument, het gaat niet om een vrijblijvende service."

Volgens het lid van de oppositie in Etterbeek schort er wel meer aan de manier waarop de meerderheid van burgemeester De Wolf inkijk geeft in de gemeentelijke besluitvorming. "Zelfs als we achterstand van verslagen inhalen, zijn niet alle problemen van de baan. Want wat er gepubliceerd wordt is geen volledige weergave van de gemeenteraad, de verslagen zijn te beknopt. Bijvoorbeeld een motivering waarom een bepaalde partij op een bepaalde manier gestemd heeft, zal zelden terug te vinden zijn in zo'n verslag."

Vanden Boer vindt het bovendien ook problematisch dat de zittingen van de Etterbeekse gemeenteraad nog steeds niet rechtstreeks te volgen zijn via een livestream op de website. "De voorbije gemeenteraden is daar uiteindelijk wel positief antwoord op gekomen: ze zullen worden uitgezonden. Maar dat is tot op vandaag nog niet gebeurd, zogezegd om praktische of technische redenen, maar een trouw (de mijne) konden ze wel uitzenden."

"Op vlak van transparantie werkt het huidige college niet op een hoog niveau, het is blijkbaar geen prioriteit", zo besluit Vanden Boer.

Druk voor het personeel

Ook Bruno Bauwens, voorzitter van de PVDA-PTB-fractie in de gemeenteraad van Brussel Stad, heeft vergelijkbare klachten over de omgang met transparantie bij het Brusselse stadsbestuur. "Ik heb voor 2025 nog geen enkel verslag van de gemeenteraad kunnen terugvinden."

De fractieleider begrijpt dat de verslagen voor extra administratieve last zorgen. Hij legt de schuld daarvoor deels bij de federale regering, die geknipt zou hebben in haar dotatie aan de Stad. "Ze hebben zo'n 5 miljoen euro geschrapt. Dat maakt dat de Stad het werk voor alsmaar meer inwoners nu onder minder personeel moet verdelen."

Toch vindt hij dat de meerderheid meer aandacht moet schenken aan transparantie. "Die verslagen maken dat burgers de gemeentepolitiek kunnen volgen en betrokken kunnen zijn bij het beleid. Het is ook een teken van hoe de meerderheid omgaat met de openbaarheid van bestuur."

Zo is PVDA kritisch voor de houding van de meerderheid van burgemeester Philippe Close (PS) bij grote dossiers. Hij vindt dat de Stad maar moeilijk en heel beperkt inzage geeft in de adviezen bij grote bouwprojecten, zoals Lakeside aan Thurn en Taxis. Daarnaast is hij ook niet te spreken over de beslissing om vergadering van de OCMW-raad achter gesloten deuren te houden. "Wij hebben daar alle begrip voor wanneer het gaat over persoonlijke dossiers. Maar in die raad worden ook zaken besproken die iedereen aangaan, zoals de geplande verkoop van openbare gebouwen en terreinen. Die zaken zouden in alle transparantie moeten behandeld worden."