Aantal klachten bij Comité P met minderjarigen steeg met tien procent

Comité P, het extern controleorgaan van de politiediensten, zag het aantal meldingen van of met minderjarigen tussen 2020 en 2024 met tien procent stijgen. Dat blijkt dinsdag uit het jaarverslag. Comité P pleit daarom voor een 'kindreflex': het integreren van het kinderrechtenperspectief in de deontologische code van de politie en heldere richtlijnen over het gebruik van geweld bij minderjarigen.

De meeste klachten in verband met minderjarigen gaan over discriminerende identiteitscontroles en fouilleringen, overmatig en disproportioneel geweld, schending van fundamentele rechten (geen advocaat, ouders niet verwittigd) en jongeren in onaangepaste detentieomstandigheden.

Het controleorgaan geeft zelf aan dat uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat jongeren die het vaakst met problematische politiecontacten geconfronteerd worden, afkomstig zijn uit kansarme milieus, behoren tot etnische minderheden of een kwetsbaar levensparcours hebben (schooluitval, sociale uitsluiting, armoede).

Cultuuromslag

Comité P pleit voor een cultuurverschuiving binnen de politie. Het controleorgaan formuleert daarvoor enkele prioritaire maatregelen: integreer het kinderrechtenperspectief in de deontologische code van de politiediensten, stimuleer een structurele dialoog tussen jongeren en politie, ontwikkel heldere richtlijnen over het aanwenden van dwang en geweld bij minderjarigen en voorzie in vorming voor politie over jongeren.

Tot slot is Comité P ook vragende partij voor een eenvoudige klachtenprocedure voor incidenten met minderjarigen.

In heel 2024 kreeg het controleorgaan 2.545 nieuwe klachten, wat vergelijkbaar is met het jaar voordien (-0,47 procent). Elke klacht bestaat uit een of meer handelingen waar burgers melding van maken of vragen bij hebben. Een dossier kan dus meerdere feiten bevatten, zoals bijvoorbeeld taalgebruik of wachttijd. In één op de vijf (17,4 procent) van de onderzochte feiten werd een tekortkoming van de politiediensten vastgesteld. Bij vier op de vijf onderzochte feiten werden de regelgeving en procedures correct opgevolgd.

De meeste klachten over discriminatie betreffen nog altijd afkomst, hoewel Comité P wel een daling meldt. Discriminatie op basis van leeftijd en gezondheidstoestand zitten in de lift.

Attitude

Volgens Comité P bevatten bijna alle klachtendossiers (96,9 procent) elementen die gaan over de attitude van politiemedewerkers. Daarbij gaat het dan om een partijdige houding en een ongelijke behandeling, maar ook over een nonchalante, apathische houding, een gebrek aan empathie, beschikbaarheid of respect bij de optredende politiemedewerker.

Ook het weigeren om op te treden, blijft een belangrijk pijnpunt zegt het Comité P. In dat geval komen de politiediensten tussenbeide, maar worden de veronderstelde formulieren niet opgesteld en heeft de burger geen afdoend antwoord gekregen op zijn verzoek. Burgers voelen zich hierdoor vaak niet gehoord.

"Zowel bij het onthaal als bij een interventie worden burgers te vaak 'wandelen gestuurd'", klinkt het. Het controleorgaan wil daarom verdere sensibilisering voor zowel politiepersoneel als onthaalmedewerkers.