Afgekeurde lift belemmert toegang tot Rijksarchief: ‘We hebben nieuw gebouw nodig’

Archieven raadplegen uit het doorgaans drukbezochte Depot Joseph Cuvelier is voorlopig niet aan de orde. Een afgekeurde lift belemmert de toegang. Een symptoom van een groter probleem, klinkt het bij het Rijksarchief: “Eigenlijk zouden we een compleet nieuw gebouw moeten krijgen.”

Het Depot Joseph Cuvelier in het Rijksarchief is een van de drukstbezochte van ons land. In de vijftig kilometer aan historische documenten zitten onder meer waardevolle fragmenten over de collaboratie en de kolonisatie.

Maar sinds midden juli kunnen die niet meer geraadpleegd worden. Oorzaak blijkt een lift die uit veiligheidsoverwegingen werd afgekeurd. Nochtans vervult ze een cruciale rol binnen het Rijksarchief. Onderzoekers laden er regelmatig karren aan archieven in, om de documenten in de leeszaal te krijgen. De eerste dagen werd een nauwe trappenhal als alternatief gebruikt, maar dat bleek niet houdbaar.

Exemplarisch

“We kwamen in een situatie waarin mensen met concrete vragen snel geholpen konden worden, terwijl dat voor studenten die meer archieven nodig hadden niet kon”, zegt archivaris Reinout Vander Hulst aan BRUZZ 24. “En dat konden we als dienstverlener niet maken. Iedereen is gelijk voor de wet.”

De afgekeurde lift blijkt exemplarisch voor de gang van zaken binnen het Rijksarchief. Dat kreunt al langer onder een personeelstekort en verouderde infrastructuur. “In Brussel hebben we 40 kilometer aan rekken te weinig om de archieven die we moeten opnemen, op te kunnen nemen”, duidt Xavier Jacques-Jourion, algemeen directeur van het Rijksarchief.

Volgens hem is het gebouw ook niet aangepast aan het bewaren van archieven. “Idealiter zouden we eigenlijk een nieuw gebouw moeten krijgen.”

Kafka

De Regie der Gebouwen, eigenaar van het Rijksarchief, laat weten dat er begin september een analyse zal worden uitgevoerd om de nodige aanpassingen in kaart te brengen. Wanneer de lift uiteindelijk terug zal werken is nog niet duidelijk.

Intussen lopen de onderzoekers die de archieven nodig hebben aanzienlijke vertraging op. “Ik houd op de VUB een gastcollege met archiefmateriaal”, voegt Vander Hulst nog toe. “Het eerste wat ik zal doen, is mijn studenten aanraden om zo snel mogelijk een afspraak te maken bij het Rijksarchief. Maar wellicht zullen mijn collega’s dat ook doen. Er dreigt een toevloed van studenten eens de lift hersteld is.”

In De Standaard beschrijft professor Gillian Mathys (UGent) de situatie als ‘Kafka op speed.’ Zij begeleidt verschillende master- en doctoraatstudenten die door de technische mankementen in de problemen kunnen komen. “Enkele weken of maanden uitstel kunnen er toe leiden dat ze met vertraging afstuderen. En dat door een kapotte lift.”