Een arts heeft een klacht ingediend bij de Orde der Artsen vanwege een reeks zware tekortkomingen binnen de gezondheidszorg in de gevangenis van Haren. De huisarts, Brecht Verbrugghe, stelde een document van 25 pagina's samen. Dat bericht Le Soir maandag. De socialistische vakbond ACOD noemt hem een klokkenluider: "Hij brengt een probleem naar buiten dat al een tijdje bestaat, maar niet opgelost raakt."
Verbrugghe werkte maandenlang aan het document waarin hij getuigt over problematische situaties, die hij als structureel bestempelt: tekortkomingen in de screening en behandeling van gevallen van hepatitis C en tuberculose, zorg die wordt vermeden onder het voorwendsel van de logistieke last die ze met zich meebrengt, structurele inbreuken op het medisch beroepsgeheim, gebrek aan visie en debriefings bij ernstige en traumatische incidenten.
Gezondheidszorg voor gedetineerden moet "gelijkwaardig" zijn aan de zorg voor personen buiten gevangenissen, zo luidt de richtlijn van het directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen (DG EPI), maar volgens de arts komt daar weinig van in huis.
Het medische systeem in de gevangenissen staat onder druk, klinkt het. De werkomstandigheden zijn schandalig, patiënten worden vaak aan hun lot overgelaten en zorgverstrekkers staan machteloos tegenover een administratie die focust op bestraffing en controle, aldus de arts.
De tekortkomingen op vlak van gezondheidszorg voeden bovendien de al heersende spanningen tussen het personeel en de gedetineerden, zegt Verbrugghe.
De arts is een klokkenluider, zegt Robby De Kaey van de socialistische vakbond ACOD maandag. "Hij brengt een probleem naar buiten dat al een tijdje bestaat, maar niet opgelost raakt."
De Kaey is positief verrast dat Verbrugghe de link legt tussen gezondheidszorg en geweld tegen het personeel. De vakbondsvertegenwoordiger haalt een voorbeeld aan uit de gevangenis van Hasselt, waar heel wat gedetineerden problemen hadden met het gebit door ondermaatse tandzorg.
"Wat ik lees, verbaast me niet", aldus De Kaey. Er moeten volgens hem dringend maatregelen genomen worden zodat de situatie voor het personeel en de gezondheid van de gedetineerden verbeteren. Hij beseft evenwel dat structurele hervorming moeilijk liggen in het huidige politieke klimaat. "Voorlopig is het pappen en nathouden om ervoor te zorgen dat het behang niet van de muren valt."
Donderdag overleggen de vakbonden opnieuw met het gevangeniswezen en het kabinet van minister van Justitie Annelies Verlinden (CD&V). De overbevolking en het personeelstekort in de gevangenissen staan daar standaard op de agenda, meldt Frank Conings van vakbond ACV.
De vakbondsverantwoordelijke benadrukt dat nieuwe gevangenissen, zoals die van Haren, vaker kampen met kinderziekten. "Het kan tot vijf jaar duren om een gezonde en evenwichtige werking te hebben", stelt Conings. Voor de nieuwe gevangenis van Antwerpen vraagt de vakbond daarom om op voorhand personeel aan te werven en op te leiden.
In navolging van de klacht reageert Verlinden nog dat ze deze legislatuur inzet op "humane detentie". Zo wijst ze op de bouw van Forensische Detentiecentra (FDC's). Daar kunnen gedetineerden met psychische aandoeningen terecht die geen geïnterneerden zijn. Hun aantallen nemen volgens de minister steeds meer toe in de gevangenissen, terwijl ze eigenlijk thuishoren in gespecialiseerde centra of afdelingen.
Om naar de toekomst toe beter tegemoet te kunnen komen aan die behoeften, start de gevangenis in Haren als pilootproject met een 'Klinisch Observatiecentrum'. Vanuit dit centrum zal worden bekeken of gedetineerden nood hebben specifieke begeleiding.
Voor de opening van de andere Forensische Detentiecentra is volgens de huidige planning nog wachten tot 2030. Al staat die datum nog onder voorbehoud van de vele vergunnings- en bouwperikelen waarmee dit soort projecten vaak te kampen heeft.
Het Gevangeniswezen heeft de artsen die gewag maakten van de “schandalige werkomstandigheden” uitgenodigd voor een gesprek. Dat moet dienen om de zaken “in detail te bespreken en te bekijken wat anders en beter kan verlopen”, zo zegt woordvoerster Kathleen Van De Vijver.
Eerder stelde minister Verlinden ook dat de zorg in de gevangenissen een bevoegdheid moet worden van Volksgezondheid. Dat mag volgens het Gevangeniswezen “vlug realiteit worden. We zullen er constructief aan meewerken.”
Het Gevangeniswezen geeft wel aan via de media de getuigenissen van de artsen te hebben vernomen. De Orde der artsen verduidelijkt dat er geen klacht, maar een adviesvraag is ingediend bij de orde. De organisatie stelt nu een onderzoek in.
Lees meer over: Samenleving , brusselse gevangenissen , gevangenisarts , Brecht Verbrugghe , orde der artsen , Gevangenis Haren
