Kinderopvang in Brussel telt gemiddeld slechts 51 plaatsen per 100 kinderen

In Brussel blijft het vinden van een plek in de kinderopvang voor veel ouders een uitdaging. Uit cijfers blijkt dat in 2024 via het Nederlandstalige aanmeldsysteem in Brussel 6.124 opvangvragen werden geregistreerd. Voor 2.289 van die vragen kwam er geen opvangvoorstel.

De cijfers van het Vlaamse agentschap Opgroeien geven geen volledig beeld van de situatie. Ouders kunnen namelijk een opvangvraag indienen bij meerdere lokale loketten, ook buiten Brussel.

Omdat die systemen niet gekoppeld zijn, kunnen aanvragen dubbel worden geteld. "Daardoor is het moeilijk precies te bepalen hoeveel kinderen effectief zonder opvang vallen", zegt woordvoerster Nele Wouters van het agentschap.

Het aantal beschikbare opvangplaatsen per 100 kinderen tussen 0 en 3 jaar verschilt sterk per Brusselse gemeente. In Koekelberg zijn er slechts 25,86 plaatsen per 100 kinderen, en ook in Sint-Pieters-Woluwe is de capaciteit (28,19) beperkt. Die cijfers liggen ver onder het gewestelijke gemiddelde van 51,18 plaatsen.

Andere gemeenten scoren dan weer opvallend beter. In Oudergem zijn er 80,21 plaatsen per 100 kinderen, in Evere 76,45. Maar ook daar blijft de vraag groter dan het aanbod. De Vlaamse Gemeenschapscommissie en het agentschap Opgroeien lanceren regelmatig oproepen om de capaciteit uit te breiden. Daarbij wordt gekeken naar de noden per wijk en gemeente.

10.000 extra plaatsen

Om de druk op het systeem te verlichten, kondigde de Vlaamse regering eerder dit jaar aan dat er tegen 2029 10.000 extra opvangplaatsen bijkomen. Brussel krijgt daarvan zo'n 850 extra plaatsen, waarvan 450 inkomensgerelateerd.

Naast het uitbreiden van de opvangcapaciteit, wordt ook geïnvesteerd in de randvoorwaarden. Brussel ontvangt 6 miljoen euro voor de bouw en renovatie van opvanglocaties.

Om het beroep van kinderbegeleider aantrekkelijker te maken, komt er ook extra ondersteuning voor personeel. Zo wordt het statuut van onthaalouders hervormd naar een volwaardig werknemersstatuut. De kind-begeleiderratio daalt vanaf 2027, waardoor de werkdruk moet verminderen. Tegelijk zet Vlaanderen in op zij-instromers en een nieuwe graduaatsopleiding tot kinderbegeleider.

200 miljoen euro

Rebecca Castermans, woordvoerder van Vlaams minister van Welzijn Caroline Gennez (Vooruit), laat weten dat de Vlaamse overheid extra investeert in de kinderopvang. "De eerste taak nu is meer plekken creëren. En dat doen we. We investeren de komende jaren 200 miljoen euro extra in de kinderopvang, voor duizenden nieuwe betaalbare plekken. Vlaanderen gaat ook meer bijdragen aan de bouwkosten van nieuwe crèches."

"Daarnaast werken we aan een nieuw digitaal systeem dat de communicatie tussen de lokale loketten veel eenvoudiger zal maken. De cijfers over de openstaande opvangvragen zijn nu niet echt betrouwbaar omdat ouders hun kind op meerdere loketten kunnen aanmelden. Aanvragen blijven openstaan, zelfs als ouders al elders een plek hebben gevonden", zo klinkt het.

"In het nieuwe systeem zal elk kind een unieke code krijgen, waardoor overlappingen en dubbels tot het verleden zullen behoren. Dan krijgen we ook een veel duidelijker beeld van waar de noden exact zijn."

Inkomensgerelateerde opvang

Volgens Brussels parlementslid Celia Groothedde (Groen) is dit het zoveelste cijfer dat toont hoe de Vlaamse regering faalt tegenover jonge ouders en de kinderopvang in het algemeen, maar in de eerste plaats in Brussel. “De Vlaamse regering laat Brussel achter. Er komen te weinig inkomensgerelateerde plaatsen bij, en de werkdruk voor kindbegeleiders blijft onaanvaardbaar hoog.”

Ze wijst erop dat het aandeel inkomensgerelateerde opvang in Brussel (77%) lager ligt dan in steden als Antwerpen (94%) en Gent (91%). “Zelfs mensen met een hart voor het beroep kiezen vandaag liever voor de Colruyt dan voor een crèche. Dat zegt alles.”