De zogenaamde ‘Noirauds’, die jaarlijks verkleed geld inzamelen voor achtergestelde kinderen, wisselden de zwarte schmink al eerder in voor de Belgische driekleur. Maar Watermaal-Bosvoorde vindt dat ze onvoldoende hebben gebroken met hun koloniale verleden: “Ze noemen zichzelf nog steeds de Noirauds!”
© Heleen De Beuckelaere
| De Noirauds in de Belgische driekleur tijdens hun jaarlijkse collecte (archiefbeeld).
‘Noirauds’ dit weekend niet welkom in Watermaal-Bosvoorde
De opvallend verklede en geschminkte ‘Noirauds’ zamelen al bijna 150 jaar geld in voor achtergestelde kinderen. Dit weekend doen ze weer hun jaarlijkse inzamelronde. Normaal gezien doen ze dat in restaurants in heel Brussel, maar dit jaar niet in Watermaal-Bosvoorde. De gemeente gaf namelijk geen toestemming.
De Noirauds, officieel het ‘Koninklijk Werk der Wiegjes-Prinses Paola’, begonnen in 1876 als liefdadigheidsvereniging van gegoede Brusselse burgers. De leden schminkten toen hun gezicht zwart om niet herkend te worden in de restaurants waar ze geld gingen inzamelen, zo verklaarde toenmalig lid Jean-Pierre Buyl aan BRUZZ in 2015. Volgens hem was er dus geen racisme in het spel.
Maar voor Olivier Deleuze (Ecolo), de burgemeester van Watermaal-Bosvoorde, verwijzen de kostuums wel degelijk naar het kolonialisme. Hij maakt ook de link met een andere omstreden traditie: die van Zwarte Piet. En die is niet welkom in Watermaal-Bosvoorde: “Ik heb niets tegen die vereniging, maar ik wil geen polemiek in mijn gemeente. Ze zijn welkom om hun inzameling te doen, zolang ze niet langer verwijzen naar Zwarte Piet.”
Belgische driekleur
De vereniging belandde door de zwartgeverfde gezichten al eerder in het oog van de storm. Zo kregen ze hevige kritiek van Human Rights Watch nadat toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) deelnam aan hun optocht. Zij bestempelden de parade als een vorm van blackface, een racistisch gebruik waarbij witte mensen zich zwart schminken om een karikatuur van zwarte mensen te maken.
In 2019 paste de liefdadigheidsvereniging haar look aan om verdere polemiek vermijden. In plaats van met een volledig zwart gezicht doen ze sindsdien hun ronde geschminkt in de Belgische driekleur. Maar voor Deleuze is dat niet genoeg, hij wil dat ze echt breken met de koloniale verwijzingen: “Gewoon hun schmink aanpassen, dat volstaat niet. Ze noemen zichzelf nog steeds de ‘Noirauds’!”
"Je moet je toch niet schminken en in koloniale kostuums rondlopen om geld op te halen voor het goede doel?"
Burgemeester van Watermaal-Bosvoorde (Ecolo)
Voor de groene burgemeester van Watermaal-Bosvoorde pleit de lange geschiedenis van de vereniging niet in hun voordeel: “Traditie? Onze maatschappij kijkt toch niet meer hetzelfde naar kolonialisme als 140 jaar geleden?” Hij vindt dat ze zich makkelijk kunnen aanpassen: “Je moet je toch niet schminken en in koloniale kostuums rondlopen om geld op te halen voor het goede doel? Zo leiden ze alleen maar de aandacht af van hun zaak.”
BRUZZ kon de Noirauds zelf niet bereiken, maar voorzitter Jean-Pierre Follet reageerde wel bij de RTBF: “Dit besluit laat een bittere nasmaak achter bij ons, want Watermaal-Bosvoorde is de enige gemeente die ons verbiedt om geld in te zamelen. Met onze aanvraag wilden we net helemaal in orde zijn.”
De andere Brusselse gemeenten hebben voorlopig geen probleem met de inzameling. Zo zal Manneken Pis op 16 maart verkleed worden als Noiraud, met de Belgische driekleur op zijn gezicht.
Lees meer over: Watermaal-Bosvoorde, Samenleving, Noirauds, blackface
