Thien en Erkan werden buddy’s bij Groot Eiland: 'Samen naar Ikea geweest om bed te kopen'

Samen onkruid wieden en hagen snoeien gaf Thien Puc Lam Cuong (25) en Erkan Chausev (54) niet alleen een inkomen, maar ook een uitlaatklep. Via Groot Eiland vonden ze structuur en vriendschap. “We gaan nog elke maand iets eten. Onlangs gingen we zelfs samen naar Ikea.”

Hun leeftijdsverschil is met dertig jaar best groot, maar een goede vriendschap weet zoiets vlot te overbruggen. Thien Puc Lam Cuong (25) immigreerde als tiener met zijn familie uit Vietnam naar Brussel, Erkan Chausev (54) belandde zo’n vijf jaar geleden in ons land uit Bulgarije. Beiden hadden ze na hun aankomst vooral Nederlands geleerd: de ene via zijn middelbare school, de andere via de VDAB. “Onze teamgenoten spraken hier vooral Frans of andere talen. Wij verstonden elkaar en we werken allebei graag voort”, zo leggen ze hun verstandhouding uit.

De twee kwamen vorig jaar in hetzelfde bedrijf voor stadsvergroening, Atelier Permanent in Molenbeek, terecht. Dat is deel van Atelier Groot Eiland. Thien deed dat met een zogenoemd ecosoc-contract, waardoor hij rechtstreeks door Groot Eiland betaald werd. Erkan met een Artikel 60 bij het OCMW van Schaarbeek, dat zijn leefloon voor zijn rekening neemt. Het gros van de werknemers bij Groot Eiland zit in de situatie van Erkan. “Erkan werkt hard en heeft me veel geleerd, zoals bomen snoeien. Ik heb hem dan weer leren zaaien en planten. En hij is gewoon heel grappig om bij te zijn”, vertelt Thien. “Ik ben Mister Bean”, lacht Erkan guitig.

Hoe zijn jullie zelf bij Atelier Permanent beland?

Erkan: Ik ben in september 2024 begonnen. Het OCMW van Schaarbeek raadde me dit bedrijf aan omdat ik al een korte stage had gelopen bij de groendienst van Anderlecht. Ik vond dat fijn werk en heb ervoor gesolliciteerd in twee gemeenten, maar er was telkens een probleem met mijn cv. Eerst was mijn diploma niet geldig in België, wat ik nu heb opgelost. Daarna miste ik ervaring. Ik heb eigenlijk nooit een duidelijk antwoord gekregen.

Thien: Ik ben hierheen verwezen via een interimkantoor. Het was wel mijn jobcoach bij het OCMW in Anderlecht die me daar naartoe had gestuurd. Ze wist dat ik geïnteresseerd was in tuinonderhoud. Ik heb eerst vijftien maanden bij Courjette gewerkt, maar ik wilde graag meer bijleren dan groenten zaaien of met de tractor rijden. Zo kon ik de laatste maanden van mijn contract bij Atelier Permanent werken.

Wat moest je hier allemaal doen?

Thien: Alle materiaal in de bakfiets laden, daarmee naar de tuin van de klant rijden of naar onze velden Theo en Courjette, en daar de opdracht uitvoeren. Dat ging van gras afmaaien tot bomen snoeien en nieuwe planten zaaien. Ik heb via Groot Eiland ook mijn rijbewijs behaald en Franse les gevolgd.
Erkan: (Krimpt ineen) Frans is zo moeilijk.

Je bent jong en spreekt goed Nederlands. Waarom lukte het niet om zelf een job te vinden?

Thien: Ik had geen diploma en weinig ervaring. Ik ben in het derde middelbaar in België aangekomen, maar tijdens de coronacrisis zat ik in het zesde middelbaar en ben ik met school gestopt door persoonlijke redenen. Ik had veel stress. Ik heb daarna gewerkt in het restaurant van mijn familie, maar er waren veel problemen thuis en dat wou ik niet meer. Ik probeer nu wel mijn middelbaar diploma te behalen via de examencommissie, maar dat lukt niet in één jaar omdat ik al werk.

Jouw traject bij Groot Eiland zit erop?

Thien: Ja, sinds februari. Ik zie mijn trajectbegeleidster wel nog één keer per maand. Ik vind het niet altijd makkelijk om te solliciteren. Ik heb één dag bij een tuinaannemer gewerkt, die me een dag later al niet meer nodig had. Vaak krijg je na een sollicitatie zelfs geen antwoord. Ik kan alleen deeltijds werken omdat ik nog wil studeren en ik raak zonder auto niet te ver buiten Brussel. Ik werk nu twee maanden bij Coolblue in Zaventem. Daarvoor sta ik om vijf uur op, maar ik krijg er weinig begeleiding. Volgende week heb ik een gesprek bij DHL om pakjes te leveren per fiets.

Erkan, krijg jij ook zo’n trajectbegeleiding?

Erkan: Neen, alleen lessen Frans (lacht gepijnigd). Ik heb wel nog een halfjaar voor ik hier afzwaai. De coaching begint pas aan het einde van mijn contract. Ik zou graag aan de slag gaan bij een groendienst, maar dat is voorlopig niet gelukt. Ik heb wel veel ervaring. In Bulgarije werkte ik al twintig jaar in een staalfabriek voor vrachtwagens, maar die moest plots sluiten omdat ze Russisch was. Later heb ik in Oostenrijk, Tsjechië en Duitsland gewerkt in de industrie: ik heb palletten en tractoren gebouwd. En in België heb ik kabels en rioleringen gelegd van Puurs tot Roeselare.

Erkan trekt zich terug wanneer het gaat over zijn werkverleden, en laat soms delen weg uit het verhaal. “Het is niet aan ons om daarover door te vragen. Wij zijn hier uiteindelijk om hen een nieuwe werkroutine te geven”, zegt begeleider Jef Merckx van Atelier Permanent nadien. Wel weten ze dat Erkan als Turkse Bulgaar in Brussel met een reeks onderaannemers in contact kwam die weinig goede bedoelingen hadden. “Ik werd alleen in het zwart betaald en mis nog altijd zes maanden loon van een van hen”, vertelt Erkan. “Ik werkte elf tot twaalf uur per dag, ook tijdens de weekends.”

De vzw Pag-Asa probeert Erkan nu te helpen met een advocaat om zijn verloren loon terug te vorderen. Zij spreken over mensenhandel en uitbuiting. De zaak gaat om een paar duizend euro en is door vertraging bij de tegenpartij nog altijd niet voorgekomen.

Wat maakt het werk bij Atelier Permanent zoveel beter voor jou?

Erkan: Het contract. Ik ben tevreden dat ik elke maand betaald word en blij dat het legaal is. Wanneer ik ziek ben, kan ik nu gewoon naar de dokter. Ik hou ook van het werk zelf, zoals snoeien. Ik begin hier elke dag om halfacht en stop na vier uur. Ik vind dat geen probleem.

Thien: Dat heb ik hier geleerd: altijd op tijd zijn, zelfstandig werken en je eigen problemen oplossen. Toen ik dit jaar thuis naar een nieuwe job zocht, vond ik het soms moeilijk om die structuur vast te houden. Ik ben meer een nachtpersoon en bleef vaak lezen of studeren tot 3 uur ’s nachts.

Begeleider Jef Merckx legt uit dat Atelier Permanent niet snel iemand aan de deur zet, maar dat hun werknemers wel contractuele verplichtingen hebben. “Wie een grove fout maakt, zoals regelmatig te laat komen of niet opdagen zonder ziektebriefje, krijgt van ons een waarschuwing. Daarmee mikken we op groepsdruk om het beter te doen”, vertelt hij. Eén laatkomer kan namelijk het werk van het hele team benadelen.

“Thien en Erkan zijn allebei zelfstandige en harde werkers. Ik geef toe dat sommige werknemers meer begeleiding nodig hebben. Wij proberen ons team wel zo hecht mogelijk te houden, zodat ze elkaar motiveren”, zegt Merckx. En wanneer persoonlijke problemen zichtbaar wegen op iemands gemoed of vermoeidheid, is er ruimte voor gesprek, benadrukt hij.

Jullie zijn bevriend geraakt op het werk. Doet werken jullie ook deugd om babbeltjes te slaan?

Thien: Erkan en ik praatten altijd de hele dag door, van ’s ochtends tot ’s avonds en zelfs op weg naar de metro. Ik ken wel nog wat mensen van mijn oude school en praat ook elke dag met hen, maar op het werk spraken Erkan en ik vooral over werk. Ik vond dat fijn: zo hield ik mijn werk gescheiden van mijn familieproblemen. Thuis moet ik mijn zieke vader van 70 jaar verzorgen en dikwijls naar het ziekenhuis.

Erkan: Het is leuk om hier elke dag mensen te zien. Ik woon alleen en het was deze zomer al twee jaar geleden dat ik mijn eigen vrouw en zoon had gezien. Zij wonen nog in Bulgarije. Ik ben er dit jaar voor het eerst vier weken geweest en dat was niet makkelijk.

Jij wil niet terug naar Bulgarije?

Erkan: Neen, er zijn te veel problemen in de familie. Ik wil nu de Belgische identiteit aanvragen, maar dat is duur. Het kost meer dan duizend euro. Ik hoop dat mijn gezin daarna naar België kan verhuizen, maar ik weet het even niet. Ik hoop vooral dat ik hierna een eigen job vind en een vast inkomen.

Hoe kunnen jullie elkaar steunen in die zoektocht naar stabiliteit?

Thien: We gaan elke maand samen iets eten. En we zijn vorige maand nog samen naar Ikea geweest (lachen samen). Erkan had een bed nodig, maar hij was nog nooit in Ikea geweest.

Erkan: Dat is echt niet makkelijk als je dat nog nooit hebt gedaan.

Thien: Het is een grote winkel. Erkan was het gewend om zijn Turkse vrienden te volgen naar andere meubelzaken, maar dat waren geen goede producten. Ik heb hem dus geholpen, maar we hadden in het Frans het verkeerde huisnummer gegeven aan de leveringsdienst. We zijn uiteindelijk terug naar Ikea moeten gaan om het aan te passen.

Erkan: Ik was een beetje verstrooid. ‘Waarom komt dat bed nu niet?’ vroeg ik me thuis af. Thien is uiteindelijk niet blijven wachten. Ik heb het ’s avonds alleen in elkaar gezet.

Thien: Met Erkan kan ik altijd lachen. Hij is gewoon een leuk persoon om bij te zijn.

Het doet de zelfverklaarde Mister Bean weer lachen. “Of Charlie Chaplin”, zegt Erkan.