Bouwmeester betreurt werkwijze NMBS aan Zuidstation

De NMBS zette recent bijzonder grote kantoorcomplexen te koop rond het Zuidstation. De maatschappij deed dat zonder overleg met het gewest en komt zo ook terug op eerdere afspraken, hekelt Brussels bouwmeester Kristiaan Borret. Ook minister-president Vervoort is niet opgezet met de manier van werken.

Twee weken geleden bleek dat de NMBS drie erg omvangrijke complexen te koop zet in de buurt van het Zuidstation. Het grootste daarvan is het blok Frankrijk-Bara, goed voor 70.000 vierkante meter vloeroppervlakte aan de Anderlechtse zijde van het station, met burelen en ateliers.

Daarnaast is er nog het kantoorcomplex Delta-Zennewater, langs de sporen tussen het station en de Veeartsenstraat (27.000 vierkante meter) en het Atriumcomplex aan de Kleine Ring in Sint-Gillis (nog eens 48.000 vierkante meter).

De verkoop komt als een verrassing, omdat de NMBS steeds had gezegd dat de gronden en percelen in kwestie deel uitmaakten van een grote pakketdeal omtrent de bouw van een nieuwe hoofdzetel voor de spoormaatschappij aan het Zuidstation.

De drie bouwbedrijven die die hoofdzetel zullen bouwen (BESIX - BPC/BPI en Immobel) kregen de drie percelen in ruil, om ze voornamelijk om te vormen tot woningen en collectieve voorzieningen. Die bestemmingsverandering paste in de intentie van het Gewest om de stationswijk om te vormen tot een meer gemengde wijk met extra huisvesting.

Ook bouwmeester Kristiaan Borret was verrast door de demarche van de NMBS. “En ik ben not amused. 150.000 vierkante meter vloeroppervlakte breng je niet zomaar op de markt zonder daarover te overleggen met het Gewest, zeker als je daarmee op eerdere afspraken terugkomt”, zegt Borret. “Bovendien wordt er in de verkoopsinformatie met geen woord gerept over de verwachte toekomstige bestemmingen zoals huisvesting.”

Soloslim

Borret is des te meer gepikeerd omdat de spoormaatschappij eerder al eens soloslim speelde in het dossier van de NMBS-hoofdzetel. In de voorbije verkoopsprocedure uit 2018 was aanvankelijk geen stedenbouwkundig kader of rol voor de bouwmeester voorzien. Het Gewest en Borret slaagden er echter in om de NMBS alsnog te doen bijdraaien.

Ook minister-president Rudi Vervoort is niet opgezet met de manier van werken van de NMBS. "De herontwikkeling van de stationswijk is meer dan nodig en we zijn blij dat de gebouwen verkocht worden", laat zijn kabinet desgevraagd weten. "Maar het is inderdaad jammer dat de NMBS niet meer overlegd heeft met de gewestelijke stedenbouwkundige actoren om af te stemmen over de doelstellingen waaraan toekomstige projecten zullen moeten beantwoorden."

Puntjes op de i

De bouwmeester nam alvast contact met de NMBS om de puntjes op de i te zetten. "We hopen nu projectlijnen te kunnen opmaken, zodat toekomstige ontwikkelaars voor die sites weten wat de Brusselse overheden verwachten. Het zal dan bijvoorbeeld over het aandeel woningen gaan. Het zou goed zijn als de NMBS die ook opneemt in haar verkoopsdossier."

Op de achtergrond speelt nog een andere factor. In theorie werkt de Brusselse regering al sinds 2018 aan een duidelijk stedenbouwkundig kader voor de stationswijk, het richtplan van aanleg Zuid (RPA Zuid). Alleen kwam er zoveel kritiek op eerste versies van dat plan dat het in de koelkast verdween. Daardoor ontbreekt het vandaag aan een actueel wetgevend kader voor de wijk.

Planningsorgaan Perspective.brussels stelde wel enkele ‘principes voor de aanleg van een woonvriendelijke stationsbuurt’ op, maar die hebben geen reglementaire waarde, geeft de woordvoerder toe. Perspective werkt ondertussen ook al een hele tijd aan een strategische visie, maar daarover is nog steeds geen nieuws.

Geen commentaar

We namen ook contact op met de NMBS, maar de maatschappij wenste niet te reageren op de uitspraken van de Brusselse bouwmeester.

Waarom het bedrijf het geweer van schouder veranderde en de 150.000 vierkante meter nu in de etalage zet blijft ondertussen flou. De NMBS houdt het erop dat het "de doelstelling is om de verwezenlijking van het Fonsny-project (met de hoofdzetel van de NMBS, red.) deels te financieren met de opbrengst van de verkoop van de verschillende huidige sites. De verkoop van de sites door NMBS moet het mogelijk maken de best mogelijke prijzen voor deze operatie te bekomen."