BIG CITY. Hoe houdt de Brusselse politie ons in de gaten vanuit de lucht?

Het geratel van een politie­helikopter in de lucht: je hoeft geen ontsnapte crimineel te zijn om dat regelmatig op te merken. Politiehelikopters rukken elk jaar gemiddeld 1.500 keer uit en veel van de vluchten voeren naar Brussel. Binnen amper vijf minuten hangt er een toestel van de federale politie boven onze hoofdstad. Bijzonder nuttig tijdens voetbalwedstrijden, betogingen of Europese topbijeenkomsten. Maar ook bij achtervolgingen en reddings­acties bewijzen die helikopters hun waarde.

De helikopters maken deel uit van de Directie Luchtsteun (Dafa), een gespecialiseerde eenheid van de federale politie. Noem het gerust de extra ogen van de veiligheidsdiensten. Die bestaan al van in de jaren 1950, toen de rijkswacht voor het eerst een beroep deed op het leger voor bijstand vanuit de lucht.

Pas vijftien jaar later kreeg de rijkswacht haar eigen helikopters: zes stuks van het type Alouette, in de jaren 1970 aangevuld met de legendarische Puma-helikopters. Zwaar geschut dat helemaal iconisch werd in 1987 tijdens de scheepsramp met de Herald of Free Enterprise voor de kust van Zeebrugge. Niet alleen vlogen ze duikers aan, de helikopters evacueerden ook schipbreukelingen.

Het lichte vliegwezen

Hoewel gebruikt door de rijkswacht, waren de piloten toen militairen van het lichte vliegwezen, een onderdeel van de landmacht. Dat verklaart waarom de toestellen aanvankelijk waren gestationeerd in de legerkazerne van Brasschaat. Toen de rijkswacht in 1993 werd gedemilitariseerd, kreeg de politie een eigen eenheid voor luchtsteun en verhuisde de basis naar Melsbroek, naast Brussels Airport.

En hoewel politiehelikopters geen voorrang hebben zoals prioritaire voertuigen op de grond, garandeert de lucht­verkeersleiding een strakke aanvliegtijd van enkele minuten voor Brussel. Dat is belangrijk in geval van nood, want de Luchtsteun verdeelt zijn tijd tussen geplande vluchten – op vraag van de federale politie en lokale zones – en noodoproepen, zogenoemde scrambles.

In twee minuten hangt dan een helikopter in de lucht, met piloot en 'tactical flight officer' (TFO). Die licht de piloot in, bedient de camera's en houdt contact met collega's op de grond, die met de luchtbeelden snel situaties kunnen inschatten en bijsturen.
Met 1.236 vlieguren boden de dertien piloten van de Luchtsteun vorig jaar steun bij uiteenlopende opdrachten, gaande van vermiste personen opsporen tot achtervolgingen of arrestaties. Net zo goed escorteerden ze staatshoofden bij een Europese top of boden ze hulp bij de bosbrand in de Hoge Venen.

In Brussel vallen de politiehelikopters vooral op tijdens betogingen of voetbalwedstrijden. Dan zijn er verschillende aandachtspunten: het verkeer, ordehandhaving en de openbare veiligheid. De TFO houdt zich dus niet bezig met betogers of supporters tellen.

• VOLGENDE KEER Wie gooide er ooit een taart in het gezicht van Bill Gates in Brussel?

Zelf ook een vraag voor Big City? Stel hem hier