Brusselse politiezone lanceert proefproject met drones: ‘Lijkt gevaarlijk veel op China’

De politiezone Brussel Hoofdstad Elsene lanceert een proefproject met mobiele camera's op drones tijdens interventies. Opvallend: niet de politie zelf, maar piloten van de West-Vlaamse telecomoperator Citymesh (een privébedrijf) zullen de drones besturen. Privacyexpert en jurist Matthias Dobbelaere-Welvaert waarschuwt voor de risico’s.

Het voorstel werd deze week op de gemeenteraden van Elsene en Brussel-Stad besproken en goedgekeurd. Concreet zal de politiezone Brussel Hoofdstad Elsene tussen 15 april en 30 oktober mobiele camera’s gebruiken die geïnstalleerd zijn op drones tijdens allerhande interventies. Het gebruik is toegestaan om “overtredingen of onbetamelijkheden op de openbare weg te voorkomen, de openbare orde te handhaven en misdaden en overtredingen te onderzoeken”.

Het doel is om zo de traceerbaarheid en rapportage van politie-interventies te verbeteren, de veiligheid van politieagenten te verhogen en het aantal geweldsincidenten en ongegronde klachten tegen personeel te verminderen. Opvallend is dat de drones bestuurd zullen worden door een piloot van de privé-telecomoperator Citymesh, onder toezicht van een operationeel lid van de politiezone.

Citymesh krijgt wel geen toegang tot de vastgelegde beelden. De beelden die de drone filmt zullen maximaal 365 dagen worden bewaard en na de eerste dertig dagen zal de toegang ertoe beperkt worden tot strafrechtelijke onderzoeken.

Het gaat om een proefproject waarna in het najaar een effect- en risicoanalyse zal volgen. Daarbij worden de privacybescherming en operationele aspecten beoordeeld.

Privacywetgeving

Volgens privacyexpert Matthias Dobbelaere-Welvaert is het evenwel nu al duidelijk dat het experiment schuurt met de privacywetgeving. “Je moet bij operaties altijd kijken naar de minst intrusieve methode voor de privacy. Dat lijkt me hier - met een private partij die de drones bestuurt - niet het geval. Ook de rechtsgrond hiervoor is wankel: je moet je agenten maar zelf opleiden, een drone-brevet kan je al op een halve dag halen.”

Volgens Dobbelaere-Welvaert is het normaal dat een moderne politiezone camera’s gebruikt en worden drones al geregeld bovengehaald bij specifieke opdrachten, denk daarbij aan manifestaties. “Maar, zoals de testfase nu omschreven is, kan je een drone permanent in de lucht houden. Dat is ook veel invasiever dan een normale ANPR-camera: je zal tijdens het filmen heel wat privé-tuintjes in beeld hebben. En dan worden de beelden ook nog eens een jaar bijgehouden, dat verschilt niet veel meer met wat China op vlak van overheidssurveillance onderneemt."

Ook La Ligue des droits humains, de Franstalige tegenhanger van de vzw Liga voor Mensenrechten, drukte in een brief aan de gemeentebesturen van Brussel-Stad en Elsene al haar bezorgdheid uit over het experiment. "De doelen van het project zijn te breed opgesteld, er wordt duidelijk geen rekening gehouden met de principes van noodzakelijkheid, evenredigheid en subsidiariteit (wordt het lichtste mogelijke middel ingeschakeld) om het publiek te beschermen bij ingrepen in het privéleven."

De organisatie riep dan ook op om het voorstel te verwerpen. Tevergeefs.