'Het drugsgeweld bestrijden mag niet leiden tot Chinese toestanden'

De meeste nieuwe maatregelen tegen het drugsgeweld zijn logisch en terecht. Maar er zijn er ook die leiden naar Chinese toestanden.

“Mensen hebben het gevoel dat er tegenwoordig krachten zijn die verband houden met misdaad, met de maffia, met radicale religie ... die het gezag van de staat ondermijnen. Dat gezag herstellen, is prioritair.” Woorden van Olivier Maingain (ex-Défi), exact een jaar geleden.

Een kleine maand later reed hij zijn eigen partij de vernieling in, maar hij raakte wel een gevoelig punt. Zeker in het schietgrage Brussel leeft het gevoel dat men de situatie niet meer in de hand heeft. ‘Take back control’ is sindsdien zowel lokaal als federaal het politieke doel, waarbij de overheid zichzelf meer middelen geeft om dat doel te bereiken.

Strenge straffen

Alvast het federale regeerakkoord staat bol van dat soort maatregelen. Zo worden de straffen sterk opgetrokken voor drugsbaronnen en witwassers. Hun luxewagens en dure horloges kunnen sneller in beslag worden genomen en verbeurd worden verklaard. Leden van een criminele organisatie die nog niet zo lang Belg zijn, kunnen die nationaliteit weer kwijtspelen. Voor drugsdealers en overlastveelplegers zonder recht op verblijf, wordt in voldoende gesloten opvangcapaciteit voorzien. Gerechtelijke procedures worden verkort, lokale politie en federale gerechtelijke politie worden versterkt, en dan is er natuurlijk nog de eenmaking van de Brusselse politiezones.

De toekomst zal uitwijzen of dat alles effect heeft, maar het zijn zeker maatregelen waar iets voor te zeggen valt. In Italië is het de overheid alvast gelukt hiermee het maffiageweld terug te dringen.

Maar om weer grip te krijgen op de samenleving, gaan de beleidsmakers verder. Véél verder.

Zo zet de federale regering de deur op een kier om gezichtsherkenning in te zetten. “Voor het opsporen van veroordeelden en verdachten,” staat nu in het regeerakkoord, maar daar blijft het wellicht niet bij. Vorig jaar liet Vooruit-voorzitter Conner Rousseau al weten die gezichtsherkenning niet enkel voor voortvluchtige criminelen, maar zelfs voor banale sluikstorters in te willen zetten. Geen haan die ernaar kraaide.

De Europese Unie wil dan weer standaard (!) alle berichten en foto’s screenen die via WhatsApp of Signal verstuurd worden. Tegen kindermisbruik, luidt het, maar privacy-activisten wijzen op het hellend vlak. De kans dat België tegensputtert is klein. Het was Annelies Verlinden (CD&V) die het voorstel vorige zomer door de Europese Raad wilde duwen. Zij is nu opnieuw minister.

Op lokaal niveau was er de Anderlechtse avondklok. Zonder enige vorm van proces of rechterlijke uitspraak werden alle minderjarigen van Kuregem op oudejaarsnacht van hun vrijheid beroofd. Dat daar geen massaal protest tegen was, is tekenend. Mensen zijn de wanorde en wetteloosheid zo beu dat ze zelfs akkoord gaan met het straffen van onschuldigen. Burgemeester Fabrice Cumps (PS) liet al weten dat de avondklok voor herhaling vatbaar is.

Chinese toestanden

Er is kortom een groot draagvlak om de duimschroeven wat aan te spannen. Maar laten we dat alsjeblieft bij de juiste duimen doen, en de gewone burger ontzien. Laten we eerst de maatregelen invoeren die criminelen viseren en zien of die werken, vooraleer we de hele bevolking van haar privacy beroven.

Eens was er een tijd, nog niet zo lang geleden, waarin we meewarig deden over China, waar voetgangers die bij rood licht de straat oversteken bij thuiskomst al een boete in hun mailbox zitten hadden. Wat zijn de garanties dat dat tegen het einde van de legislatuur niet ook bij ons zo is?