Wie, wat, hoe: stemmen in tien vragen

Alle Belgen vanaf achttien zijn verplicht om te stemmen.

2. Mogen niet-Belgen stemmen?

EU-burgers mogen stemmen voor de Europese verkiezingen op voorwaarde ze zich ten laatste op 28 februari 2019 hebben laten registreren. Wie in 2014 al aangemeld was, is automatisch geregistreerd. Niet-EU-burgers mogen niet stemmen.

3. Voor hoeveel lijsten moeten de Brusselaars kiezen?

Brusselaars kiezen voor het Europees Parlement, het federaal parlement (de Kamer) en het Brussels parlement. Nederlandstalige Brusselaars moeten nog een vierde keer kiezen, namelijk voor de zes Brusselse vertegenwoordigers in het Vlaams Parlement. Franstalige Brusselaars stemmen niet voor het parlement van de Franse Gemeenschap. Dat wordt samengesteld uit gekozenen van het Brussels en Waals parlement.

4. Waarom moet er niet meer voor de senaat gestemd worden?

Sinds de zesde staatshervorming worden de senatoren niet meer rechtstreeks gekozen. De senatoren worden nu voor het grootste deel aangeduid door de parlementen van de gewesten en de gemeenschappen en voor de rest gecoöpteerd.

5. In welke volgorde wordt gekozen?

Eerst het Europees Parle­ment, dan de Kamer, dan het Brussels en Vlaams Parlement. Wil je het stemmen met de computer al eens testen? Dat kan hier. Op deze simulatie zie je alle schermen die je ook zondag te zien krijgt.

6. Wat is het verschil tussen een lijststem en een voorkeurstem?

Met een lijststem geeft u aan dat u het eens bent met de volgorde waarin de kandidaten op de lijst staan. Uw stem gaat dan in eerste instantie naar de lijsttrekker en als die voldoende stemmen heeft, naar de volgende op de lijst. Verkiest u om achter een of meerdere namen op de lijst een bolletje te zetten, dan geeft u aan die personen een voorkeurstem. Hoe meer voorkeurstemmen, hoe meer kans die kandidaat heeft om verkozen te raken.

7. Kunnen Nederlandstaligen in Brussel voor Franstalige lijsten stemmen?

Ja. Maar waar vind je ze? Eerst kies je tussen Nederlands en Frans, als werktaal van de computer. Bij de verkiezing voor het Europees Parlement en bij de verkiezing voor het Brussels parlement moet u vervolgens de keuze maken tussen de lijsten van het Nederlands en het Frans kiescollege (Europa) of de Nederlandse en Franse taalgroep (Brussel). Nieuw is wel dat de kiezer op het moment dat hij of zij die keuze moet maken ook de lijsten die bij dat kiescollege of die taalgroep horen, te zien krijgt. Bij de verkiezing voor de Kamer is er geen opsplitsing in kies­college of taalgroepen. Daar krijgt de kiezer meteen alle lijsten voor de kieskring Brussel te zien.

8. Kan men tijdens het stemmen terugkeren op zijn stappen en een nieuwe keuze maken?

Dat kan, zolang u uw stem voor een bepaalde verkiezing niet bevestigd hebt. Dus als u aan het stemmen bent voor het Brussels parlement, kunt u niet meer terugkomen op uw keuze voor het Europees Parlement en de Kamer.

9. Moeten er ook opvolgers gekozen worden?

Er zijn geen opvolgers voor het Brussels parlement, wel voor de andere verkiezingen.

10. Kan er nog ongeldig gestemd worden?

Neen. Vroeger, toen er nog op papier gestemd werd, kon dat wel, bijvoorbeeld door het blad te scheuren of er een tekening op te maken. In Brussel stemt iedereen nu elektronisch. Alleen blanco stemmen is nog mogelijk.