Groene familie en Vooruit bepalen koers van Brusselse formatie

Het lot van de Brusselse formatiepogingen van de PS en de MR lijkt vooral af te hangen van de richting die de groenen en Vooruit zullen inslaan. Les Engagés-voorzitter Yvan Verougstraete voert de druk op: “Er is vandaag helderheid nodig over beide pistes”, zegt hij aan BRUZZ. De ecologisten en Vlaamse socialisten sturen in de eerste plaats aan op een duidelijkere methode van de MR.

Vorige week stelde de MR haar beleidsverklaring voor, de tekst waarrond de Franstalige liberalen een meerderheid willen bouwen. Vandaag verwacht de partij feedback van potentiële coalitiepartners. Al liet voorzitter Georges-Louis Bouchez uitschijnen dat er weinig ruimte is voor aanpassingen.

Hoe dan ook lijken de partijen die vandaag met voorstellen op de proppen komen, aan te geven onder welk initiatief ze hun schouders zetten. Zoals verwacht zullen Les Engagés en Défi een rist opmerkingen doorsturen naar de MR. Langs Nederlandstalige kant is bekend dat Open VLD en de N-VA van mening zijn dat de tekst een goed vertrekpunt vormt voor onderhandelingen.

Groen vraagt op haar beurt overleg rond de beleidsverklaring. "We staan uiteraard open voor gesprek, ook over de tekst van de MR. Het zal niet verbazen dat als het over klimaat, mobiliteit of sociaal beleid gaat, we nog stevige aanpassingen willen. En dus vragen we hen om echt overleg te organiseren”, zegt de woordvoerder van Brussels Groen-kopstuk Elke Van den Brandt.

Ook Vooruit vindt positieve elementen terug in de tekst van de MR en noemt de beleidsverklaring een basis voor onderhandelingen, "maar enkel en alleen mits er aanzienlijke inhoudelijke wijzigingen kunnen aangebracht worden", zegt Brussels staatssecretaris Ans Persoons. Net zoals Groen stuurt Vooruit aan op overleg achter de schermen, geen debat in het parlement, zoals de MR eerder heeft aangekondigd.

"Door het publieke karakter van de debatten zal de politieke onenigheid en verdeeldheid enkel versterkt worden. Onderhandelingen moeten gebeuren op gelijke voet en in vertrouwen, volgens een duidelijke, discrete methode die door alle onderhandelaars vooraf werd vastgelegd"

Lees verder onder video.

'Kleur bekennen’

Alleen is er met die zeven partijen (MR, Les Engagés, Défi en Groen, N-VA, Open VLD en Vooruit) geen meerderheid gevormd, beseft Les Engagés-voorzitter Yvan Verougstraete. “Er is overleg nodig om de slaagkansen van het initiatief te verhogen”, geeft ook hij aan. “En het is aan de partijen die betrokken zijn bij het initiatief van de PS om kleur te bekennen.”

De PS zette vorige week een verkennende vergadering op touw met PTB/PVDA, Ecolo, Groen, Team Fouad Ahidar en Vooruit met het oog op een linkse meerderheid. Van die partijen verwacht de PS dat ze vandaag of in de komende dagen duidelijk maken of ze de stap richting onderhandelingen willen zetten.

Het betekent dat Groen, Ecolo en Vooruit lijken te bepalen welke richting de Brusselse formatie opgaat. Die drie partijen zijn immers betrokken in de formatiepoging van de PS, maar hebben ook elk laten weten dat ze de tekst van de MR hebben geanalyseerd.

Groen sluit zich bij monde van voorzitter Bart Dhondt aan bij Van den Brandt. "Er moet een methode komen en het moet duidelijk worden wie de zaken in handen wil nemen om een regering te vormen. We willen rond de tafel gaan zitten, maar dan moeten we ook inhoudelijke garanties krijgen", klinkt het. Wat betreft de PS-piste geeft Dhondt aan dat er op het vlak van mobiliteit en begroting nog een grote kloof gaapt tussen Groen en de PTB/PVDA.

Ook Ecolo wil geen van beide opties uitsluiten. "Maar de tekst van Ahmed Laaouej (PS) probeert wel om partijen te verenigen, terwijl de MR haar programma op tafel legt", zegt Brussels kopstuk Zakia Khattabi.

N-VA

Ondertussen probeert Les Engagés-voorzitter Yvan Verougstraete met zijn oproep aan de liberalen om de N-VA te lossen de kansen op een regering met enerzijds Ecolo en Défi of anderzijds de PS te verhogen.

“Die partijen hebben duidelijk gemaakt dat ze niet willen besturen met de N-VA", zegt Verougstraete aan onze redactie. “Hoewel ik liever met de N-VA in een regering wil zitten, is het een jaar na de verkiezingen tijd om de realiteit onder ogen te zien. Er is geen meerderheid mogelijk met de N-VA.”

Mogelijk mikt Verougstraete op de reanimatie van de piste die Les Engagés en Groen in maart tijdens hun informatieronde voorstelden: een regering met MR, PS, Les Engagés, Groen, Vooruit, Open VLD en CD&V. Die botste toen op verzet bij Frédéric De Gucht (Open VLD). “Ik denk dat De Gucht wel van mening kan veranderen als hij zich in het project kan vinden”, vermoedt Verougstraete. Ook Groen blijft voorstander van die formule.

Linkse meerderheid

Alleen is bij de PS zelf het geloof in die piste gaan liggen. “Bouchez heeft duidelijk gemaakt dat hij niet met ons wil besturen”, klinkt het aan de Keizerslaan. “De liberalen hebben de piste van de informateurs doen mislukken.” Dat de Franstalige socialisten daarom volop mikken op de linkse meerderheid, wordt maandagvoormiddag nog eens bevestigd aan onze redactie.

Verougstraete zegt dat hij niet gelooft in die piste. “Maar ze heeft wel een democratische meerderheid. Als zij daarmee samen willen verdergaan, moet daar duidelijkheid over komen.”

'Als volwassen mensen'

De N-VA noemt de beleidsverklaring van MR dan weer een ernstig en diepgaand voorstel "waarin wij voldoende elementen zien om snel rond de tafel te gaan zitten en de onderhandelingen voort te zetten". Op basis van de nota ziet de N-VA het zitten om gesprekken op te starten, kondigt onderhandelaarster Cieltje Van Achter maandagnamiddag aan.

Van Achter herinnert er alle partijen aan dat er zich tot nu toe in Brussel slechts één Vlaamse meerderheid heeft gevormd: met Groen, N-VA, Open VLD en Vooruit.

"Alle andere pistes zijn bekeken en zijn op niets uitgedraaid. Ik doe dan ook een duidelijke oproep: laat ons nu met de gevormde meerderheden rond de tafel gaan. Dat heeft genoeg voeten in de aarde gehad. Wat de Brusselaar van ons verwacht, is dat we als volwassen mensen samen aan tafel gaan zitten en eindelijk starten met een gesprek over de inhoud", besluit de N-VA-onderhandelaarster.

'Stellingenoorlog'

Bij Open VLD juicht Frédéric De Gucht de nota van de MR toe. Hij herhaalt dat de Vlaamse liberalen enkel in een regering willen stappen die Brussel in 2029 "beter achterlaat dan vandaag".

“Voor de drie thema’s die wij essentieel achten - budgettaire orthodoxie, veiligheid en netheid, en institutionele veranderingen - heb je een zo breed mogelijk draagvlak nodig in de Brusselse, federale en regionale parlementen. Het doel kan niet zijn om gewoon een regering te hebben, maar om een daadkrachtige regering te hebben", voegt De Gucht toe. Daarom blijft het liberale kopstuk voorstander van een regering met de N-VA.

Uit de hoek van de Vlaamse christendemocraten vraagt Brussels CD&V-kopstuk Benjamin Dalle dat de MR duidelijk stelt voor welke aanpak de partij kiest om "een stabiele regeringsmeerderheid te verenigen rond een inhoudelijk sterk project".

"Als het initiatief succesvol wil zijn, moet het worden verdergezet aan de onderhandelingstafel. Een beleidsverklaring komt tot stand via onderhandelingen met toekomstige regeringspartners. Een parlementair debat voeren over een MR-nota die in het parlement waarschijnlijk niet op voldoende steun kan rekenen, heeft geen zin."

Tegelijkertijd laat Dalle weten dat hij het initiatief van de PS niet steunt. "Het laatste wat Brussel nu nodig heeft, is een extreemlinks avontuur." Hij roept de twee grootste partijen dan ook op om een punt te zetten achter hun media-opbod, bijna een jaar na de verkiezingen. "De campagne is nu echt wel voorbij."

Dalle vraagt beide partijen om met de stellingenoorlog te stoppen, terug te keren naar de onderhandelingstafel en te spreken met alle partners die samen een stabiele meerderheid kunnen vormen.

'Solide meerderheid'

Défi laat maandag tot slot weten dat de partij mee wil onderhandelen over regeringsdeelname, maar haar veto tegen PTB-PVDA, Team Fouad Ahidar en N-VA niet laat varen.

Voor Défi is de voorgelegde beleidsverklaring van Leisterh "een lovenswaardige stap voorwaarts". "In een situatie die zich al bijna een jaar voortsleept, is het dringend noodzakelijk om deze basis om te zetten in een gemeenschappelijk project, gesteund door een solide meerderheid in het Brussels parlement", luidt het nog.

"De MR moet ermee instemmen dat haar nota een werkbasis is, en geen blanco cheque. We hebben punten van overeenstemming genoteerd, maar ook talrijke divergenties, weglatingen en zelfs verloocheningen die de Brusselaars niet zullen beschermen. Om deze onderhandelingen en het overleven van het Gewest een kans te geven, maken we onze opmerkingen niet voor de camera's", zegt partijvoorzitster Sophie Rohonyi.