De Brusselse documentairemaker Ben de Raes bracht een film uit over de precaire situatie van arbeiders zonder papieren aan de Handelskaai. Dagelijks staan ze aan de kant van de weg te wachten op zwart, onderbetaald werk.
Documentaire ‘Waiting Working Hours’ toont verhaal van arbeiders zonder papieren
Omdat het onderwerp nog steeds brandend actueel is en het zondag Dag van de Arbeid is, kan je 'Waiting Working Hours' op 1 mei hier online herbekijken. Documentairemaker Ben de Raes geeft toelichting.
Hoe kwam u op het idee voor deze documentaire?
Ben de Raes: Twee jaar geleden verhuisde ik naar de omgeving van de Handelskaai. Na meer dan een jaar vond ik het absurd dat ik nog nooit met die mensen gesproken had. Ze staan daar iedere dag. Hun situatie is enorm precair en het filmidee gaf mij eindelijk een reden om in gesprek te gaan."
"Het vertrouwen was gewoon groter zonder camera"
De uitwerking is wel opvallend, van waar kwam die insteek?
De Raes: “Het was niet mogelijk om hen te benaderen met een camera. Ik moest dus een andere oplossing zoeken. Toen ik mijn eigen straat opzocht kwam ik tot de vaststelling dat die mensen zonder papieren gewoon afgebeeld staan op Google Maps. En dan ben ik beginnen nadenken over hoe ik dat kon gebruiken. En het feit dat ik dan geen camera meer nodig had, maakte het wederzijds vertrouwen gewoon groter.”
Werkt u vaker op zo’n alternatieve manier?
De Raes: “Niet altijd. Anonimiteit was zo belangrijk. Uiteindelijk besloot ik mij te installeren in een leegstaand cafeetje. We hebben dat pand voor twee à drie weken gehuurd en open gehouden. De arbeiders die daar dagelijks staan, uitgenodigd en na een paar dagen stroomden ze stilaan binnen."
“De meeste spraken ook geen vloeiend Engels of Frans. Met dat in het achterhoofd had ik op voorhand een lijst van vragen opgesteld in meer dan tien talen. Sommigen sprak ik langer dan twee uur, in een taal die ik niet ken. Kortom, veel vertaalwerk achteraf dus.”
Is enkel een stem voldoende herkenbaar voor het publiek?
De Raes: “Het is iets nieuws, iets anders. Toch zie ik het ook als een sterkte. De mensen die je ziet kunnen zomaar de mensen zijn die je hoort, maar evengoed ook niet. Het is experimenteel, artistiek. De kijker moet nadenken, maar wordt er op een bepaalde manier toch ingezogen.“
"Je beseft pas achteraf dat die mensen je echt in vertrouwen hebben genomen”
Hoe was het om met die mensen te spreken, deed dat iets met u?
De Raes: “Het was zeer ontroerend, vast en zeker. Soms wist ik dus niet wat er verteld werd. Ik heb in totaal meer dan 10 uur naar materiaal geluisterd, met zwart beeld en ondertitels. Bij momenten zat er toch een krop in mijn keel. Je beseft pas achteraf dat die mensen je echt in vertrouwen hebben genomen.”
“Zo was er een jonge jongen uit Somalië, die heeft zijn hart volledig gelucht. Het geeft enorm veel voldoening om dat achteraf te beseffen. Dat is de reden waarom ik films maak, die verhalen en emoties registreer. Connecties maken met mensen waar ik normaal nooit een connectie mee zou hebben."
Zijn er al plannen voor een volgende film?
De Raes: “Momenteel werk ik aan een fictiefilm die ook vertrekt vanop de Handelskaai. Ik baseerde mij op een verhaal dat niet in ‘Waiting Working Hours’ zit, maar mij wel verteld werd. Het zijn drie fictieve personages, waarvan één dus gebaseerd op dat verhaal. We volgen hen in de context van hun werk. Het pad van hun leven kruist toevallig en dan begint het. Ik kan u al meegeven dat de titel ‘Kapital Europe’ zal zijn. Naar het boek ‘Das Kapital’ van Karl Marx.”
Lees meer over: Brussel, Film, Waiting Working , Handelskaai, arbeiders zonder papieren, Ben de Raes
