Advocaat Hotel Rwanda-held: 'Bewijs dat hij ontvoerd is op bevel van Kagame'

Paul Rusesabagina, de Belgische Rwandees bekend door de film Hotel Rwanda, werd naar Kigali ontvoerd op bevel van de Rwandese president Paul Kagame. Rusebagina's Belgische advocaat Vincent Lurquin legde woensdag op een persconferentie een factuur voor van de privévlucht waarmee de vroegere hotelbaas, tegen zijn wil, van Dubai naar Kigali werd ontvoerd. Die factuur werd verstuurd naar het adres van het Rwandese presidentschap.

Sinds augustus 2020 zit Rusesabagina, die de Belgische nationaliteit heeft, opgesloten in Rwanda, nadat hij ontvoerd werd naar het land. De 67-jarige was uitgenodigd naar Burundi, maar in werkelijkheid ging het om een list om hem in Rwanda te krijgen: met een privéjet werd hij van Dubai naar Kigali overgevlogen.

Tegen deze ontvoering werd klacht ingediend in Brussel en in de Verenigde Staten. Een Brusselse onderzoeksrechter ging naar Athene, de zetel van de luchtvaartmaatschappij, en trof er een factuur aan voor een privévlucht van Athene naar Dubai, van Dubai naar Kigali en tot slot van Kigali terug naar Athene, en dat tegelijkertijd met Rusesabagina's ontvoering. Via het Amerikaanse onderzoek kon advocaat Lurquin de hand leggen op een kopie van die factuur.

De factuur, voor een bedrag van 120.000 euro, leert dat de piloot al op 19 augustus naar Dubai vloog, maar pas acht dagen later de verplaatsing naar Kigali maakte. "Deze operatie werd dus al enige tijd voorbereid," zei Rusesabagina's dochter Carine Kanimba tijdens de persconferentie.

Nog opvallend: de factuur werd verstuurd naar het 'office of the president' in Kigali, en dat is voor Lurquin "het onontkoombare bewijs" voor betrokkenheid op het hoogste niveau in Rwanda van de ontvoering van een Belg. "Het vervolg kent u: mijn cliënt werd gemarteld, opgesloten en opgevoerd in een showproces," aldus de advocaat.

25 jaar gevangenisstraf

Lurquin eiste "met spoed" de vrijlating van zijn cliënt en een overdracht aan België. De entourage van de man haalde opnieuw diens wankele gezondheid aan. Zo kreeg hij enkele weken geleden een beroerte. "Zijn lip is vervormd en de helft van zijn gezicht is verlamd, is ons bevestigd door een Belgische ambassademedewerker en iemand van de Amerikaanse autoriteiten die hem konden zien," zei Kanimba.

"Na herhaaldelijk aandringen door ons is hij naar het ziekenhuis gestuurd, maar de artsen die hem daar gezien hebben, zeiden dat het 'psychologisch' was. De Belgische ambassade is op zoek gegaan naar een onafhankelijke dokter, maar er wordt niemand gevonden: iedereen heeft schrik." Wat betreft Kanimba moet haar vader daarom zo snel mogelijk vrijgelaten worden.

Eerder deze maand heeft het Rwandese hof van beroep Rusesabagina's veroordeling tot 25 jaar cel voor terrorisme bevestigd. Rusesabagina, die bekend staat als een virulente tegenstander van Kagame, werd in september in eerste aanleg veroordeeld tot 25 jaar gevangenisstraf voor het "oprichten van en behoren tot" het Nationaal Bevrijdingsfront (FLN), een gewapende groepering die beschuldigd wordt van het uitvoeren van dodelijke aanvallen in Rwanda in 2018 en 2019.

Zijn entourage beklemtoonde woensdag dat Rusesabagina geen eerlijk proces kreeg. Ook minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès (MR) sprak zich na de veroordeling in gelijkaardige termen uit.

Verenigd Koninkrijk wil Rwandese asielzoekers terugsturen

De nieuwe onthullingen komen een week nadat het Verenigd Koninkrijk bekendmaakte dat het asielzoekers naar Rwanda wil sturen. "Mensen die proberen om de wachtrij te ontlopen of die ons systeem misbruiken, zullen zich niet automatisch in ons land kunnen vestigen, maar zullen op een humane en snelle manier worden teruggestuurd naar een veilig derde land of hun land van herkomst," aldus premier Boris Johnson. Hij meent dat het plan het verdienmodel van de mensensmokkelaars ondergraven.

Al snel kwam er felle kritiek van ngo's, die onder meer wijzen op de dubieuze mensenrechtensituatie in het Afrikaanse land. Volgens Johnson is Rwanda "een van de veiligste landen ter wereld, dat internationaal erkend wordt om zijn staat van dienst bij de opvang en integratie van migranten".