Gatz: 'Open voor debat over nabijheid als criterium bij toewijzing secundaire school'

Voortaan zal de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) beslissen welke voorrangsregels gelden in Brussel. De voorrang voor sociaal kwetsbaren daalt onder de nieuwe Vlaamse inschrijvingsregels wel verplicht van 35 naar maximaal 20 procent. Bevoegd minister Sven Gatz (Open VLD) is niet van plan lager te gaan: "Dat zou in de Brusselse context onethisch zijn."

De Vlaamse regering heeft een langverwacht akkoord bereikt over nieuwe inschrijvingsregels voor het onderwijs. Scholen zullen niet langer plaatsen moeten vrijhouden voor sociaal kwetsbare leerlingen, zo gaat de sociale mix op de schop. Gemeenten mogen voortaan zelf hun voorrangsregels bepalen. In de Brusselse context zal de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) die rol opnemen.

Specifiek voor Brussel wordt de voorrang voor leerlingen met Nederlandskundige ouders uitgebreid van 55 naar 65 procent. Momenteel heeft ongeveer een kwart van de leerlingen in het basisonderwijs een ouder die Nederlands spreekt, en een derde in het middelbaar.

"Naast de logische voorrang voor kinderen van Nederlandstalige ouders willen wij ook kansen geven aan GOK-kinderen, van wie de ouders minder hoogopgeleid of welgesteld zijn", zegt VGC-collegelid voor Onderwijs Sven Gatz aan BRUZZ.

"Het Vlaamse onderwijs in Brussel is altijd een instrument geweest voor opwaartse sociale mobiliteit. Eerst voor een Nederlandstalige middenklasse, nu ook voor anderstaligen die hun kind met de kennis van het Nederlands alle kansen willen bieden", aldus Gatz.

"Een derde van de leerlingen in onze scholen is momenteel kwetsbaar. Ik ben er voorstander van om hun voorrang te geven, weliswaar binnen de krijtlijnen van het nieuwe decreet."

Concreet betekent dat dat de voorrang voor sociaal kwetsbare kinderen verplicht zal dalen van 35 procent nu naar maximaal 20 procent. Gatz wil bekijken met de LOP's hoe ze die overgang best kunnen organiseren. "De voorrang voor sociaal kwetsbare kinderen is niet langer verplicht, maar verder verlagen zou ik echt onethisch vinden in de Brusselse context."

Nabijheid van de school

Het nieuwe decreet laat lokale overheden toe om de voorrangsregels verder in te vullen, niet alleen op basis van sociale kwetsbaarheid maar ook bijvoorbeeld op basis van hoe ver het kind woont, of het geslacht.

In Brussel geldt in het basisonderwijs al een afstandscriterium. Een uitbreiding daarvan naar het secundair is al jaren een verzuchting van veel ouders. "Ik sta zeker open voor een debat over mogelijke verfijningen bijvoorbeeld qua afstand, met argumenten vanuit het werkveld of het LOP", reageert Gatz.

"Mogelijke andere criteria zijn bespreekbaar, maar niet doorslaggevend. Het is nu al vrij ingewikkeld, met de geplande voorrangen voor drie groepen: de sociaal zwakkeren, de kinderen met een ouder die Nederlands spreekt, en de anderstalige leerlingen in het secundair die al sinds de kleuterklas naar het Nederlandstalige onderwijs gaan (die laatste krijgen voortaan een voorrang voor 15 procent van de plaatsen, red.). Het inschrijvingsrecht moet ook zo transparant mogelijk blijven."

Het akkoord dat de Vlaamse regering bereikte moet nog naar het parlement, waardoor het pas ten vroegste in september 2022 ingaat. Dat betekent dat de nieuwe regels pas voor de inschrijvingsperiode voor het schooljaar 2023-2024 in werking treden.

Na een uitgebreid debat in de Raad zal het VGC-college beslissen over de nieuwe voorrangsregels die in Brussel zullen gelden. Gatz: "Dat wordt interessant, maar ik ga ervan uit dat wat ik net zei door deze meerderheid breed gedragen zal worden."