Tweetalige lerarenopleiding botst op huidige limieten

Twee jaar na de start van een proefproject rond een tweetalige lerarenopleiding, is er nog heel wat werk aan de winkel. Zo blijven er te veel verschillen tussen de twee onderwijssystemen en is het Nederlands voor Franstalige studenten nog geen verplicht vak. “Samenwerken wordt er natuurlijk niet makkelijker op als studenten steeds een uur moeten reizen en ook de academische kalenders niet altijd samenvallen.”

In oktober 2017 ging de samenwerking tussen Erasmushogeschool Brussel (EHB) en de Haute-Ecole Francisco Ferrer (HEFF) van start. Om tweetaligheid in hun opleiding te stimuleren, zouden de lerarenopleidingen Lager Onderwijs voortaan samenwerken.

Toch kan van een “echt tweetalige opleiding” nog niet gesproken worden. Een aantal juridische beperkingen staat dat in de weg. “Net als voor middelbare scholen het geval is, hangen ook hogescholen af van de Vlaamse dan wel Franse gemeenschap,” zegt Hilde van Lindt, coördinator van de tweetalige lerarenopleiding aan de EHB, aan BRUZZ.

Daardoor kan tweetalig onderwijs niet zomaar zonder de nodige juridische hervormingen aangeboden worden. “Het gevolg is dat deze opleiding plaatsvindt aan twee verschillende instellingen en in twee verschillende gebouwen,” aldus van Lindt. “Samenwerken wordt er natuurlijk niet makkelijker op als studenten steeds een uur moeten reizen en ook de academische kalenders niet altijd samenvallen.” Binnenkort verhuist de EHB evenwel naar de Dansaertbuurt: dat zal de uitwisseling met de studenten van de HEFF alvast bevorderen, klinkt het.

Optioneel Nederlands

Maar naast de logistieke problemen, staat nog een andere factor een volledig tweetalige opleiding in de weg. Nederlands is voor de Franstalige studenten geen verplicht vak. “Op dit moment is het zelfs geen keuzevak, maar eerder een extra optie,” zegt Anne Posma, coördinator van de tweetalige lerarenopleiding aan de HEFF, aan BRUZZ. “Geïnteresseerden moeten er extra lessen voor volgen. Het zijn dus enkel de dappersten die voor de tweetalige optie gaan.”

Pas vanaf 2020 wordt Nederlands officieel een keuzevak dat deel uitmaakt van het studiepakket. Maar voorlopig vertaalt die keuzevrijheid zich in een beperkt aantal inschrijvingen aan de Franstalige hogeschool. “Vorig jaar kozen ongeveer 18 studenten van de honderd voor de optie Nederlands,” aldus Posma. “Daar blijven er dit jaar nog ongeveer acht van over. Dit jaar konden we rekenen op twintig studenten die het vak Nederlands erbij wilden.”

Aan Nederlandstalige kant kon de tweetalige lerarenopleiding – waar Frans wel een verplicht vak is – jaarlijks rekenen op zo’n 50 inschrijvingen.

De Franstalige lerarenopleiding wordt vanaf schooljaar 2020-2021 bovendien hervormd. Wie leraar lager onderwijs wil worden, zal voortaan vier jaar moeten studeren, maar krijgt aan het einde van de rit wel een masterdiploma. "Welke gevolgen die hervorming zal hebben voor onze samenwerking, is voorlopig niet duidelijk," aldus van Lindt.

Doorgedreven samenwerking

Ondanks het beperkte aantal studenten zien beide coördinatoren de toekomst positief tegemoet. “We mogen niet vergeten dat het een nieuw project is en dat het aantal inschrijvingen wel degelijk aan een opmars bezig is,” klinkt het.

“Bovendien zien we duidelijk de effecten van deze versterkte samenwerking,” zegt van Lindt. “Via immersie, taalontwikkelend leren en gemeenschappelijke activiteiten zien we dat studenten zich al veel beter voelen in de andere taal. Dat zal hen zonder twijfel ten goede komen.”

“Het enthousiasme is enorm,” aldus Posma. “Maar het juridische kader volgt niet. ” Volgens de coördinatoren is het dan ook aan de beleidsmakers om ervoor te zorgen dat tweetalig onderwijs niet louter een idee blijft.

“Dat wil echter niet zeggen dat we moeten blijven wachten op hervormingen,” voegt van Lindt toe. “Bij deze doe ik dan ook een oproep om verder samen te blijven werken, en niet enkel te wachten tot er een juridische oplossing verschijnt.”